Rafał Wojaczek
| |
| Imię i nazwisko |
Rafał Mikołaj Wojaczek |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
6 grudnia 1945 |
| Data i miejsce śmierci |
11 maja 1971 |
| Narodowość |
polska |
| Dziedzina sztuki | |
| Ważne dzieła | |
Rafał Mikołaj Wojaczek (ur. 6 grudnia 1945 w Mikołowie, zm. 11 maja 1971 we Wrocławiu) – polski poeta i prozaik, zaliczany do grona poetów wyklętych.
Życiorys
Urodził się w Mikołowie[1] i wywodził się ze znanej i poważanej w mieście rodziny[2]. Jego ojciec był nauczycielem gimnazjalnym, matka zaś pracowała w wydawnictwie. Uczył się w liceach ogólnokształcących w Mikołowie, Katowicach-Ligocie i Kędzierzynie-Koźlu. Rozpoczął studia polonistyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim, ale wkrótce je przerwał i w 1964 przeprowadził się do Wrocławia. Pracował m.in. jako dyspozytor MPO. W 1965 debiutował w Poezji. W 1969 ukazał się jego debiutancki tom Sezon, znakomicie przyjęty przez krytyków. W czasie pobytu we Wrocławiu stopniowo pogrążał się w alkoholizmie i depresji, prowokował otoczenie i wszczynał bójki, wielokrotnie podejmował próby samobójcze. Leczył się przez pewien czas w szpitalu psychiatrycznym. W 1970 ukazał się jego drugi zbiór wierszy Inna bajka. W 1971 zmarł śmiercią samobójczą po przedawkowaniu różnych leków, m.in. diazepamu. Osierocił córkę Dagmarę. Grób poety znajduje się na Cmentarzu św. Wawrzyńca we Wrocławiu w 4. polu. W 2000 w tej samej mogile pochowano brata Rafała Wojaczka Andrzeja, wrocławskiego aktora.
W 1999 powstał film w reżyserii Lecha Majewskiego Wojaczek, w roli tytułowej wystąpił poeta Krzysztof Siwczyk. W 2018 powstał film dokumentalny Dagmary Drzazgi Martwy sezon.
Twórczość
Główne tematy jego poezji to śmierć, miłość, fascynacja kobiecością i cielesnością (zazwyczaj ujętą w estetyce turpistycznej). Erotyzm i seksualność łączą się częstokroć ze śmiercią. Podmiot liryczny jego wierszy mówi najczęściej o bólu, ma poczucie odrębności, buntuje się przeciwko obłudzie świata i społeczeństwa, z drugiej strony uparcie penetruje mroczne zakątki ludzkiej duszy, bada swoje lęki, niepokoje, obsesje. Język jego poezji jest zazwyczaj bardzo naturalistyczny i brutalny, wypełniony somatyzmami i wulgaryzmami. Z drugiej strony pod dosadną warstwą językową często przemycał Wojaczek głęboki liryzm i pragnienie czułości. Fragmenty jego poezji w swoich sztukach wykorzystywało wielu artystów. Album wykonujący jego wiersze stworzyła grupa muzyczna Fonetyka.
Dorobek pisarza
- Sezon (1969)
- Inna bajka (1970)
Wydane pośmiertnie:
- Którego nie było (1972)
- Nie skończona krucjata (1972)
- Utwory zebrane (1976)
- Dla M (1977)
- Poezje wybrane (1983)
- List do nieznanego poety (1985), wydanie II: Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 1987, ss. 136.
- Reszta krwi, Mikołów (1999)
- Sanatorium, Biuro Literackie, Wrocław (2010); pierwsze pełne wydanie powieści, uzupełnione o fragmenty wyłączone przez cenzurę w 1976 z tomu Utwory zebrane.
- Nie te czasy. Utwory nieznane, Mikołów (2016)
Galeria
-
Grób Rafała i Andrzeja Wojaczków na Cmentarzu Świętego Wawrzyńca we Wrocławiu. -
Zbliżenie na tablicę nagrobkową upamiętniającą Rafała Wojaczka. -
Tablica pamiątkowa na kamienicy, domu rodzinnym poety – do lutego 2019 roku siedzibie Instytutu Mikołowskiego w Mikołowie. -
Tablica pamiątkowa we Wrocławiu.
