Ratusz w Chełmnie
 nr rej. A/573 z 27.08.1929
| |
 Ratusz w Chełmnie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Typ budynku | |
| Architekt |
T.W. Hermann |
| Kondygnacje |
3 |
| Rozpoczęcie budowy |
1567 |
| Ukończenie budowy |
1572 |
| Ważniejsze przebudowy |
1884-1887 |
Położenie na mapie Chełmna  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu chełmińskiego  | |
 53°20′56,7″N 18°25′22,5″E/53,349083 18,422917
| |
Ratusz w Chełmnie – wzniesiony w końcu XIII wieku, został rozbudowany w latach 1567-1572 i ponownie w okresie 1884-1887. Będący jednym z najcenniejszych zabytków polskiego renesansu budynek jest obecnie siedzibą Muzeum Ziemi Chełmińskiej.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Ratusz w Chełmnie wzniesiono pod koniec XIII wieku jako niewielki gotycki budynek o dwóch kondygnacjach[1]. Mieściła się w nim waga miejska, sala obrad rajców i reprezentacyjna sala na piętrze. W latach 1567–1572 ratusz został gruntownie rozbudowany, po powiększeniu znalazły się w nim: więzienie, sala sądowa, sklep i waga miejska[1]. Wieżę wybudowano w latach 1584-1596, a w roku 1721 nakryto ją barokowym hełmem[2]. Ostatnią dużą rozbudowę przeprowadzono w okresie 1884-1887, kiedy to wg projektu T.W. Hermanna nadbudowano drugie piętro budynku[1]. Po II wojnie światowej ratusz był restaurowany w okresie 1956-1959, oraz w latach 70. XX wieku[1]. W roku 1983 w budynek stał się siedzibą Muzeum Ziemi Chełmińskiej[2].
Decyzją wojewódzkiego konserwatora zabytków z dnia 27 sierpnia 1929 roku ratusz został wpisany do rejestru zabytków[3].
Architektura
[edytuj | edytuj kod]Ratusz w Chełmnie jest wysokim trzykondygnacyjnym budynkiem, założonym na planie prostokąta i usytuowanym w zachodniej części rozległego rynku[4]. Wszystkie ściany charakteryzują się nierównymi podziałami na wszystkich kondygnacjach, na fasadzie budynku są cztery portale, posiadające flankujące kolumny, podtrzymujące trójkątne naczółki. Główny portal jest zwieńczony reliefem z kartuszem, a pomiędzy górnymi kondygnacjami znajduje się rustykowana opaska[4]. Okna pierwszego piętra są rozmieszczone nieregularnie i zwieńczone dużymi naczółkami w kształcie oślich grzbietów lub trójkątów. W szczycie północnym umiejscowiona jest arkada z bogato zdobionym kartuszem, wykonanym w stiuku[4]. Na wysokości drugiego piętra znajduje się bogato zdobiona attyka z prostokątnymi oknami, przedzielonymi kolumienkami. Ponad boniowanym fryzem znajduje się rząd ozdób w postaci sterczyn, szczycików i wolut ujętych w narożne wieżyczki[4]. Z centrum dachu wyrasta czworoboczna wieża, ze ścianami zdobionymi boniowaniem, posiadająca tarcze zegarowe i nakryta tarasem widokowym z kamienną balustradą. Wieżę wieńczy ośmioboczny barokowy hełm z podwójnym prześwitem[4]. Na zachodniej ścianie umieszczona jest dawna miara wzorcowa dla całego państwa krzyżackiego tzw. pręt chełmiński długości 432,5 cm. Wewnątrz jest kilka reprezentacyjnych sal, bogato zdobionych sztukateriami i freskami[4]. Od 1983 roku w budynku znajduje się Muzeum Ziemi Chełmińskiej i Chełmińska Informacja Turystyczna. Muzeum prezentuje wystawy stałe i czasowe, a także organizuje koncerty i obchody uroczystości państwowych[2].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Roman Pawlak: Zabytkowe ratusze. Warszawa: MUZA SA, 2003, s. 66. ISBN 83-7200-991-0.
- ↑ a b c Chełmno. [dostęp 2015-12-25].
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. kujawsko-pomorskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. [dostęp 2015-09-26].
- ↑ a b c d e f Roman Pawlak: Zabytkowe ratusze. Warszawa: MUZA SA, 2003, s. 67, 68. ISBN 83-7200-991-0.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Pawlak R., Zabytkowe ratusze, Warszawa, MUZA SA, 2003, ISBN 83-7200-991-0.