Rudolf Belling

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Rudolf Belling
ilustracja
Imię i nazwisko

Rudolf Edwin Belling

Data i miejsce urodzenia

26 sierpnia 1886
Berlin

Data i miejsce śmierci

9 czerwca 1972
Krailling

Narodowość

niemiecka

Dziedzina sztuki

rzeźbiarstwo

Epoka

modernizm, sztuka współczesna

Rudolf Edwin Belling (ur. 26 sierpnia 1886 w Berlinie, zm. 9 czerwca 1972 w Krailling) – niemiecki rzeźbiarz.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

W latach 1892–1901 uczęszczał do szkoły w berlińskiej dzielnicy Steglitz, następnie uczył się w pruskim internacie wojskowym Luisenstift. Ukończył szkołę kupiecką, ale został uczniem w warsztacie rzemiosła artystycznego. Po ukończeniu szkoły rzemieślniczej kształcił się na kursach wieczorowych rysunku i modelowania oraz na wykładach anatomii dla artystów w berlińskiej akademii weterynaryjnej.

W roku 1908 założył wraz z Emilem Kaselowem własną pracownię rzemiosła artystycznego. W roku 1909 uzyskał zlecenia na prace scenograficzne dla Maxa Reinhardta. Dzięki nawiązanym znajomościom w kręgach artystycznych zapoznał się ze sztuką ekspresjonizmu. W jego pracach pojawiły się motywy teatru i tańca. W roku 1911 rzeźbiarz Peter Breuer, profesor rzeźby w Universität der Künste w Berlinie-Charlottenburgu przyjął go na roczny kurs mistrzowski[1][2][3] i oddał mu do dyspozycji pracownię. W latach 1915–1917 Belling służył w wojsku na lotnisku Adlershof w pracowni modelowania.

Od 1913 związany z grupą Der Sturm[4], a w 1918 brał udział w tworzeniu Novembergruppe[3][4], w której do roku 1932 był przewodniczącym komisji wystawowej. W latach 20. XX w. zajmował się wystawiennictwem oraz współpracował z wieloma architektami (Bruno Taut, Wassili Luckhardt, Jan Buijs)[4]. W roku 1931 został wybrany na członka Pruskiej Akademii Sztuki. W 1933 roku został uznany przez nazistów za twórcę „sztuki zdegenerowanej” przez co był szykanowany m.in. zakazem wystawiania; cztery lata później jego dzieła znalazły się na „wystawie sztuki zdegenerowanej”. W roku 1935 wyjechał do Nowego Jorku, gdzie zaproponowano mu wykłady z zakresu rzeźby.

W roku 1937 uzyskał azyl polityczny w Turcji. W tym samym roku objął stanowisko profesora rzeźby na Uniwersytecie Sztuki w Stambule[2][4][3], a od 1951 był wykładowcą na Wydziale Architektury stambulskiego Uniwersytetu Technicznego[2]. Do Niemiec powrócił dopiero w 1966 i osiedlił się w Krailling koło Monachium[2][4][3].

Twórczość[edytuj | edytuj kod]

Początkowo pozostawał w kręgu ekspresjonizmu[1]. Pod wpływem prac Nauma Gabo, Aleksandra Archipenki i konstruktywistycznych ideałów panujących w Niemczech, zwrócił się ku kubizmowi, futuryzmowi i bardziej abstrakcyjnym formom[1][2][3]. W roku 1919 stworzył słynną mahoniową rzeźbę Dreiklang (Trójdźwięk)[1][2], będącą pierwszym tego rodzaju dziełem w sztuce niemieckiej, stworzonym z myślą o syntezie malarstwa, rzeźby i architektury. Równie reprezentacyjna dla tego okresu artysty jest stworzona w 1923 praca Skulptur 23 (Rzeźba 23) z polerowanego metalu, będąca świadomie sformalizowanym odwzorowaniem ludzkiej postaci, jako zestawu części mechanicznych[2][3].

W późniejszym okresie Belling powrócił do bardziej organicznych form, zgodnie z licznymi zamówieniami portretowymi[2]. W latach 40. XX w. jego umiejętność tworzenia heroicznego realizmu w rzeźbie była wykorzystywana w serii projektowanych pomników, w tym naturalnej wielkości brązowego portretu prezydenta Turcji Ismeta Inönü (1944)[1][2]. Po powrocie do Niemiec artysta nie zaprzestał eksploracji granic między figuracją a abstrakcją, czego dowodem są takie prace, jak Segelmotiv I (1959)[2], Symbol der Gemeinsamkeit (1968) czy Schuttblume (1972).

Galeria[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e Andrzej Dulewicz, Encyklopedia Sztuki. Austria, Niemcy, Szwajcaria, Warszawa: Warszawski Dom Wydawniczy, 1993, s. 39–40 (pol.).
  2. a b c d e f g h i j Deborah Nash, Belling, Rudolf, Oxford Art Online. Grove Art Online, 2003, DOI10.1093/gao/9781884446054.article.T007640 [dostęp 2022-08-14] (ang.).
  3. a b c d e f Ian Chilvers, John Glaves-Smith, Dictionary of Modern and Contemporary Art, wyd. 2, Oxford University Press, 2009, s. 213–214, ISBN 978-0-19-923965-8 (ang.).
  4. a b c d e Belling, Rudolf, Benezit Dictionary of Artists, 31 października 2011, DOI10.1093/benz/9780199773787.article.B00015802 [dostęp 2022-08-14] (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Winfried Nerdinger: Rudolf Belling und die Kunstströmungen in Berlin 1918–1923. Berlin 1981 (z wykazem dzieł).
  • Richard Hamann: Geschichte der Kunst: Verlag von Th. Knauf Nachf. Berlin 1933 str. 882