İsmet İnönü

İsmet İnönü
Data i miejsce urodzenia	24 września 1884 Izmir
Data i miejsce śmierci	25 grudnia 1973 Ankara
Minister Spraw Zagranicznych
Okres urzędowania	od 1922 do 1924
Premier
Okres urzędowania	od 1923 do 1924
Premier
Okres urzędowania	od 1925 do 1937
Prezydent
Okres urzędowania	od 11 listopada 1938 do 22 maja 1950
Premier
Okres urzędowania	od 1961 do 1965

Kemal Ataturk i İsmet İnönü w czasie wojny grecko-tureckiej, sierpień 1922

Franklin Delano Roosevelt, İsmet İnönü i Winston Churchill podczas drugiej konferencji w Kairze, grudzień 1943.

Mustafa İsmet İnönü (ur. 24 września 1884 w Izmirze, zm. 25 grudnia 1973 w Ankarze) – turecki wojskowy w stopniu generała, polityk, premier i drugi (po śmierci Kemala Ataturka) prezydent Turcji.

Biografia

Był zawodowym żołnierzem, w 1908 uczestniczył w rewolucji młodotureckiej. W latach 1922 - 1924 był ministrem spraw zagranicznych. Od 1923 do 1924 i ponownie od 1925 do 1937 był premierem. Od 1938 do 1950 był prezydentem. W trakcie II wojny światowej prowadził politykę neutralności i równowagi: w listopadzie 1939 Turcja zawarła sojusz z Wielką Brytanią i Francją, lecz w kwietniu 1941 podpisała traktat o przyjaźni z Niemcami. W 1943 nastąpiło ponowne zbliżenie z aliantami a prezydent İnönü spotkał się z Rooseveltem i Churchillem w Kairze w dniach 4 - 7 grudnia 1943 gdzie przywódcy obydwu mocarstw proponowali Turcji przystąpienie do wojny z Niemcami. Ostatecznie jednak Turcja wojnę Niemcom wypowiedziała dopiero w lutym 1945. Od 1946 był przewodniczącym Republikańskiej Partii Ludowej. W latach 1950 - 1960 był przywódcą opozycji. Od 1961 do 1965 był ponownie premierem.

W 1926 urodził mu się syn Erdal, który w latach 80. i 90. był przywódcą Socjaldemokratycznej Partii Ludowej (SHP), a następnie wicepremierem i ministrem spraw zagranicznych współczesnej Turcji.

Bibliografia

• F. Ahamad, The Turkish Experiment in Democracy 1950-1975, 1979
• B. Lewis, The Emergence of Modern Turkey, 1961
• K. H. Karpat, Turkey's Politics; The Transition to a Multiparty System, Princeton (New Jersey), 1959
• Alan Palmer, Kto jest kim w polityce. Świat od roku 1860, Wydawnictwo Magnum, Warszawa, 1998, przeł. Wiesław Horabik, Tadeusz Szafrański, s. 194-195
• F. G. Weber, The Evasice Neutral, Columbus, Mo., 1979