Bruno Taut
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Narodowość |
niemiecka |
Dziedzina sztuki | |
Epoka | |
Ważne dzieła | |
Osiedle im. Carla Legiena |
Bruno Julius Florian Taut (ur. 4 maja 1880 w Królewcu zm. 24 grudnia 1938 w Stambule) – niemiecki architekt i urbanista modernistyczny, znany przede wszystkim jako autor osiedli Berlin-Britz (tzw. Osiedle Podkowa), Berlin-Zehlendorf (Chata wuja Toma) oraz Szklanego Pawilonu (Der Glashaus-Pavillon) na wystawę kolońskiego Werkbundu.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Studia architektoniczne w Królewcu ukończył w 1902. Następnie współpracował z Brunonem Möhringiem , a od 1904 z Theodorem Fischerem. Jego pierwszym, w pełni samodzielnym zleceniem była renowacja kościoła w Unterriexingen – niewielkiej wsi na południu Niemiec. W 1908 powrócił do Berlina, gdzie rozpoczął studia z historii sztuki i budownictwa na Politechnice w Charlottenburgu[1]. Od 1909 wraz z Franzem Hoffmannem prowadził w Berlinie własne biuro architektoniczne. W początku lat 20. stał się główną postacią ruchu ekspresjonistycznego w architekturze. Wraz z Walterem Gropiusem był członkiem założycielem Sowietu Sztuki (Arbeitsrat für Kunst), który działał w latach 1919–1921. W 1932 pracował krótko w ZSRR, po czym wrócił do Berlina. Miesiąc po przejęciu władzy przez nazistów w 1933 wyemigrował – wpierw do Szwajcarii, potem do Japonii, a ostatecznie do Turcji.
Bruno Taut zmarł 24 grudnia 1938 roku w wieku 58 lat. Został pochowany na cmentarzu w Edirnekapı Şehitliği jako pierwszy i jedyny niemuzułmanin[1].
Młodszym bratem Brunona Tauta był Max Taut, również znany architekt.
Główne dzieła
[edytuj | edytuj kod]- pawilon wystawowy „Träger-Verkaufs-Kontor Berlin GmbH” w Berlinie, 1910
- dom przy Kottbusser Damm 90 w Berlinie, 1910
- osiedle Falkenberg w Berlinie, 1913–1915
- szklany pawilon na wystawie Werkbundu w Kolonii, 1914
- projekt korony miasta, 1917
- projekty architektury alpejskiej, 1917–1918
- hala im. Hermanna Gieselera w Magdeburgu, 1921–1922
- projekt konkursowy na budynek redakcji Chicago Tribune Tower, 1922
- osiedle Britz w Berlinie (tzw. Hufeisensiedlung-Osiedle Podkowa), 1925–1927
- dom własny w Berlinie-Marzahn, 1926
- osiedle Onkels Tom Hütte (Chata wuja Toma) w Berlinie-Zehlendorfie, 1926–1932
- dom własny w Dahlewitz koło Berlin, 1926–1927
- dom na wystawie na Weißenhofie w Stuttgarcie, 1927
- domy przy Grellstraße w Berlinie-Prenzlauer Bergu, 1927–1928
- osiedle im. Carla Legiena w Berlinie-Prenzlauer Bergu, 1929
- gimnasium w Senftenbergu, 1930–1931
- szkoła zawodowa w Senftenbergu, 1931–1932
- willa Hyuga w Atami (Japonia), 1935
- wydział literatury Uniwersytetu w Ankarze, 1937–1940
Terytorium obecnej Polski
[edytuj | edytuj kod]W Katowicach znajdują się dwa zespoły budynków zaprojektowanych przez Brunona Tauta na zlecenie Hohenlohe Werke:
- kamienice, przy ulicach Barbary, Głowackiego i Skalnej (Kolonia miejska kopalni „Wujek”; Śródmieście), 1919–1920,
- domy szeregowe przy ulicach Przodowników i Przekopowej (Kolonia robotnicza kopalni „Wujek”; Załęska Hałda), 1918–1920, projekt z 1915[2].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Bruno Taut i Werkbund … od poduszki na sofę do urbanistyki [online] [dostęp 2017-09-21] (pol.).
- ↑ Michał Bulsa, Patronackie osiedla robotnicze. Tom 1: Górny Śląsk, Łódź 2022, s. 106.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Bruno Taut – strona w serwisie ArchINFORM (ang. • niem.)
- ISNI: 0000000120993693
- VIAF: 17257069
- ULAN: 500029660
- LCCN: n50008649
- GND: 118621041
- NDL: 00458366
- LIBRIS: ljx03n945dg9c6s
- BnF: 12130770b
- SUDOC: 06703215X
- SBN: CFIV000309
- NLA: 35540425
- NKC: jx20110208027
- BNE: XX1133887
- NTA: 068725590
- CiNii: DA0063354X
- Open Library: OL1672930A
- PLWABN: 9811523310805606
- NUKAT: n99011800
- J9U: 987007268722105171
- CANTIC: a12306575
- LNB: 000221942
- CONOR: 167557219
- ΕΒΕ: 276545
- KRNLK: KAC199627120
- LIH: LNB:CwXm;=CP