53°53′31″N 15°42′42″E/53,891944 15,711667Sławoborze
| Artykuł |
53°53′31″N 15°42′42″E |
|---|---|
| - błąd |
38 m |
| WD |
53°53'23.71"N, 15°42'24.01"E |
| - błąd |
1 m |
| Odległość |
420 m |
| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
48 m n.p.m. |
| Liczba ludności (2012-12-31) |
1929 |
| Strefa numeracyjna |
94 |
| Kod pocztowy |
78-314 |
| Tablice rejestracyjne |
ZSD |
| SIMC |
0311958 |
Położenie na mapie gminy Sławoborze  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu świdwińskiego  | |
| 53°53′31″N 15°42′42″E/53,891944 15,711667
| |
Sławoborze (niem. Stolzenberg) – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie świdwińskim, w gminie Sławoborze przy drodze wojewódzkiej 162. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa koszalińskiego.
Miejscowość jest siedzibą gminy Sławoborze. Partnerem wsi jest niemieckie Loiching.
Charakterystyka i układ wsi[edytuj | edytuj kod]
Sławoborze jest wsią kościelną o zwartej ulicówce z rozbudową do wielodrożnicy. Pierwotny układ wsi jest czytelny, a kolejne etapy rozbudowy związane są z wytrasowaniem szosy Świdwin – Kołobrzeg, ukośnie do dawnego układu drożnego oraz koryta rzeki Pokrzywnicy, która przepływa przez miejscowość. W latach 80. znajdował się tutaj również dworzec kolej wąskotorowej. Sławoborze nabiera charakteru małomiasteczkowego z bardzo ujednoliconą architekturą.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pierwsze informacje o wsi leżącej przy szlaku solnym pojawiają się w 1291 r. – wtedy Sławoborze było częścią kasztelanii świdwińskiej, w której panowali Brandenburczycy, a granice były ustalone pomiędzy dobrami biskupimi a Nową Marchią[1]. Od XIV w. wieś była częścią księstwa biskupów Kamieńskich z ziemi kołobrzeskiej. W roku 1606 r. Sławoborze stało się lennikiem rodziny Blackenbergów nadanym przez księcia pomorskiego Franciszka I. W wieku XVIII podzielono majątek, a jedna jego część – należąca do Blackenbergów – została sprzedana (w 1718 r.) Manerbergerom, a następnie w 1763 r. nabył ją Ferdynand Wilhelm von Tuschen. Druga część majątku, mniejsza, wciąż pozostawała przy Blackenbergach jako część dóbr w Mysłowicach. W roku 1804 cała wieś była własnością wdowy von Wisman z domu von Tuschen. Kolejnymi właścicielami wsi byli von Schlieffen, lecz w połowie XIX w. Sławoborze podzielono pomiędzy 16 spadkobierców hrabiego Henryka Wilhelma von Schlieffen.
Od czasu wybudowania dworca kolei wąskotorowej wieś znacząco zaczęła się rozbudowywać, a nowe wytrasowanie drogi Kołobrzeg – Świdwin (obecnie część drogi nr 162) zaktywizowało nowe tereny budowlane leżące na wschodnim brzegu rzeki Pokrzywnicy, co spowodowało przybycie ludności nierolniczej. W spisie majątkowym z 1928 r. została wymieniona pozostałość majątku należącego do Hebbinga von Blackensee.
Odkrycie zaginionego miasta Stolzenberg[edytuj | edytuj kod]
W 2020 roku grupa archeologów odkryła, że średniowieczne Sławoborze (Stolzenberg) znajdowało się w innym miejscu niż współcześnie. Opisywane w źródłach niemieckich miasto jeszcze w XIX w. miało mieć widoczne pozostałości fos i obwałowań. Z pomocą pracowników Lasów Państwowych oraz analizom danych LiDAR odnaleźli oni lokalizację zaginionego miasta w lasach niecałe 2 km na południowy zachód od obecnego Sławoborza. Pozostałości opisywane są jako imponujące, odnaleziono m.in. zachowaną fosę o głębokości dochodzącej do 5,5 m[2].
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
- kościół ryglowy z 1846 z drewnianą wieżą na dachu, barokowe wyposażenie m.in. ambona, prospekt organowy i chrzcielnica[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Czesław Piskorski, Pomorze Zachodnie, mały przewodnik, Warszawa: Wyd. Sport i Turystyka Warszawa, 1980, s. 241, ISBN 83-217-2292-X, OCLC 8032482.
- ↑ Marcin Krzepkowski, Andrzej Kuczkowski, Piotr Wroniecki, Sławoborze. „Zaginione” miasto w lasach świdwińskich, Archeologia Żywa, 27 października 2020 [dostęp 2021-01-01] (pol.).
- ↑ Piotr Skurzyński, Pomorze, Warszawa: Wyd. Muza S.A., 2007, s. 274, ISBN 978-83-7495-133-3.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Strona gminy Sławoborze
- Mapa okolic Sławoborza – Stolzenberg (sektion 2160) (1919, skala 1:25 000)
- Siedziba gminy: Sławoborze
