Skrzeszew (powiat sokołowski)
52°24′05″N 22°30′14″E/52,401389 22,503889| wieś | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) | |
| Strefa numeracyjna |
25 |
| Kod pocztowy |
08-307[4] |
| Tablice rejestracyjne |
WSK |
| SIMC |
0685274[5] |
Położenie na mapie gminy Repki  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie powiatu sokołowskiego  | |
| 52°24′05″N 22°30′14″E/52,401389 22,503889[1]
| |
Skrzeszew – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie sokołowskim, w gminie Repki[5][6]. Leży na Podlasiu.
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0685305 | Pieńki Skrzeszewskie | kolonia |
| 0685280 | Pieńki Wojewódzkie | część wsi |
| 0685297 | Zamłynie | część wsi |
Skrzeszew został w 1428 r. nadany przez księcia Witolda biskupom łuckim, do których wieś należała do końca XVIII w. Skrzeszew, własność biskupa łuckiego, położony był w 1795 roku w ziemi drohickiej województwa podlaskiego[7].
W 1660 roku król Jan Kazimierz ustanowił w Skrzeszewie dwa jarmarki: pierwszy na czwartą niedzielę Wielkiego Postu Laetare, drugi na dzień św. Michała 29 września. Uwolnił także wieś od podatków na cztery lata z powodu zniszczeń wojennych[8].
W 1724 r. wieś otrzymała przywilej lokacji miasta od króla Augusta II Mocnego. Wojny napoleońskie zniszczyły Skrzeszew. W 1808 r. dobra nabyła rodzina Obniskich. Odbudowano kościół, powstały wtedy także m.in. browar, gorzelnia, cukrownia oraz młyn. Pod koniec XIX w. mieszkało we wsi około 3 tysięcy osób. Po powstaniu styczniowym liczba mieszkańców znacznie się zmniejszyła.
Parafia w Skrzeszewie została ustanowiona 1446 r. W tym czasie wybudowano pierwszy kościół drewniany pw. św. Stanisława. W latach 1705-1733 powstał barokowy kościół z bogatym wyposażeniem wnętrza, ufundowany przez stolnika nurskiego S. Godlewskiego. Stał się on w XVI-XVIII w. znanym sanktuarium maryjnym na Podlasiu. Odnotowano w nim szereg uzdrowień i cudów zapisanych w księgach parafialnych. W 1837-40 kościół został przebudowany w stylu klasycystycznym przez właścicieli dóbr rodzinę Obniskich. Dobudowano wówczas do bryły kościoła czterokolumnowy joński portyk według projektu Gołońskiego, ucznia Kubickiego oraz dwie boczne kaplice[9]. Następne remonty przeprowadzano w II poł. XIX w. oraz na początku XX w. W czasie I wojny światowej uszkodzona została dzwonnica oraz zburzone wieże[8]. Ostatnia restauracja kościoła została przeprowadzona w 2000.
19 sierpnia 1920 roku, podczas wojny polsko-bolszewickiej, polska Brygada Jazdy Ochotniczej stoczyła pod Skrzeszewem i Frankopolem zwycięską bitwę z dywizjami bolszewickiej 16 Armii[10]. Wydarzenia te upamiętniają pomniki na cmentarzu i na wschodnim krańcu wsi oraz tablica w kościele parafialnym. Na miejscowym cmentarzu znajduje się kwatera żołnierzy poległych w 1920 roku[11][12].
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa siedleckiego.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Skrzeszew (2), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 723.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 124103
- ↑ Wieś Skrzeszew w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-03-16], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., lipiec 2014, s. 1086 [zarchiwizowane 2014-09-28].
- ↑ a b c GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Karol de Perthées, Mappa Szczegulna Woiewodztwa Podlaskiego, 1795
- ↑ a b Skrzeszew – Parafia świętego Stanisława Biskupa i Męczennika. drohiczynska.pl. [dostęp 2014-10-16].
- ↑ Nadburzańskim szlakiem od Korczewa do Treblinki. Skrzeszew
- ↑ Janusz Odziemkowski: Leksykon bitew polskich 1914–1921. Pruszków: Wojskowy Instytut Historyczny AON i Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1998, s. 51–52. ISBN 83-85621-46-6.
- ↑ Andrzej Kowalski. Miejsca pamięci związane z Bitwą Warszawską 1920 r. „Niepodległość i Pamięć”. 2/2 (3), s. 157, 1995.
- ↑ W Skrzeszewie gm. Repki – pomnik poleglym w 1920 roku. it.powiat-sokolowski.pl. [dostęp 2020-08-13].