Skunksowiec

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Skunksowiec
Conepatus
J.E. Gray, 1837[1]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – skunksowiec andyjski (C. chinga)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Rząd

drapieżne

Podrząd

psokształtne

Infrarząd

Arctoidea

Nadrodzina

łasicokształtne

Rodzina

skunksowate

Podrodzina

Mephitinae

Rodzaj

skunksowiec

Typ nomenklatoryczny

Conepatus humboldtii[a] J.E. Gray, 1837

Synonimy
Gatunki

9 gatunków (w tym 6 wymarłych) – zobacz opis w tekście

Skunksowiec[8] (Conepatus) – rodzaj ssaków z podrodziny Mephitinae w obrębie rodziny skunksowatych (Mephitidae).

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Ameryce[9][10][11].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała (bez ogona) samic 20–50 mm, samców 22–51 mm, długość ogona samic 12,2–34 mm, samców 14–41 mm, długość ucha samic 0,8–3,3 mm, samców 0,8–3,6 mm, długość tylnej stopy samic 2,2–9 mm, samców 3–9 mm; masa ciała 0,5–4 kg[10][12].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj zdefiniował w 1837 roku angielski zoolog John Edward Gray w artykule poświęconym nowym taksonom ssaków ze zbiorów Muzeum Brytyjskiego opublikowanym na łamach Magazine of natural history[1]. Na gatunek typowy Gray wyznaczył (oznaczenie monotypowe) skunksowca andyjskiego (C. chinga).

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

  • Conepatus (Gonepatus): meksykańskiego nazwa conepatl najprawdopodobniej dla ryjącego zwierzęcia[13].
  • Marputius: etymologia niejasna, Gray nie wyjaśnił pochodzenia nazwy rodzajowej[14]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Mephitis chilensis É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1803 (= Vicerra chinga G.I. Molina, 1782).
  • Thiosmus: gr. θείον theion ‘siarka’; οσμη osmē lub οσμος osmos ‘zapach, odór’[15]. Gatunek typowy: Lichtenstein wymienił kilka gatunków – Mephitis molinae H. Lichtenstein, 1838 (= Viverra chinga G.I. Molina, 1782), Mephitis (Thiosmus) patagonica H. Lichtenstein, 1838 (= Vicerra chinga G.I. Molina, 1782), Gulo suffocans[a] Illiger, 1815, Mephitis leuconota H. Lichtenstein, 1832, Mephitis (Thiosmus) amazonicus[e] H. Lichtenstein, 1838, Gulo quitensis Humboldt, 1811 (= Viverra semistriata Boddaert, 1785), Mephitis gumillae H. Lichtenstein, 1838 (= Viverra semistriata Boddaert, 1785), Viverra mapurito J.F. Gmelin, 1788 (= Viverra semistriata Boddaert, 1785), Mephitis mesoleuca H. Lichtenstein, 1832 (= Mephitis leuconota ) i Mephitis chilensis H. Lichtenstein, 1838 (= Vicerra chinga G.I. Molina, 1782) – z których gatunkiem typowym jest Viverra mapurito J.F. Gmelin, 1788 (= Viverra semistriatus Boddaert, 1785).
  • Rhinozolis: gr. ῥις rhis, ῥινος rhinos ‘nos, pysk’; οζολις ozolis, οζολιδος ozolidos ‘silny zapach’[16].
  • Triodon: gr. τρι- tri- ‘trój-’, od τρεις treis, τρια tria ‘trzy’; οδους odous, οδοντος odontos ‘ząb’[17]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): †Triodon mercedensis Ameghino, 1875 (= †Conepatus mercedensis P. Gervais & Ameghino, 1880).
  • Mamconepatus: modyfikacja zaproponowana przez meksykańskiego przyrodnika Alfonso Luisa Herrerę w 1899 roku polegająca na dodaniu do nazwy rodzaju przedrostka Mam (od Mammalia)[18].
  • Oryctogale: gr. ορυκτηρ oruktēr, ορυκτηρος oruktēros ‘górnik, kopacz’; γαλεη galeē lub γαλη galē ‘łasica’[19]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Conepatus leuconotus H. Lichtenstein, 1838.

Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]

Do rodzaju należą następujące występujące współcześnie gatunki[20][12][9][8]:

Opisano również gatunki wymarłe:

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Podgatunek C. chinga.
  2. Nowa nazwa dla Thiosmus H. Lichtenstein, 1838.
  3. Nomen nudum; młodszy homonim Triodon G. Cuvier, 1829 (Actinopterygii).
  4. Nieuzasadniona poprawka Conepatus J.E. Gray, 1837.
  5. Podgatunek C. semistriatus.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c J.E. Gray. Description of some new or little known Mammalia, principally in the British Museum Collection. „Magazine of natural history”. New Series. 1, s. 581, 1837. (ang.). 
  2. M. Lichtenstein. Über die gattung Mephitis. „Abhandlungen der Königlichen Akademie der Wissenschaften in Berlin”. Aus dem Jahre 1836, s. 270, 1838. (niem.). 
  3. C.W.L. Gloger: Gemeinnütziges Hand- und Hilfsbuch der Naturgeschichte. Für gebildete Leser aller Stände, besonders für die reifere Jugend und ihre Lehrer. Breslau: A. Schulz, 1842, s. 58. (niem.).
  4. F. Ameghino. Nouveaux débris de l’homme et de son industrie mêlés a des ossements d’animaux quaternaires recueillis auprès de Mercedes (République Argentine). „Journal de Zoologie”. 4, s. 528, 1875. (fr.). 
  5. A.L. Herrera: Sinonimia vulgar y cientifica de los principales vertebrados mexicanos. Mexico: Officina Tipografica de la Secretan’a de Foment, 1899, s. 4. (hiszp.).
  6. C.H. Merriam. Six new skunks of the genus Conepatus. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 15, s. 161, 1902. (ang.). 
  7. H. Ihering. Os Mammiferos do Brazil meriodinal. I Contribução: Carnivora. „Revista do Museu Paulista”. 8, s. 252, 1911. (hiszp.). 
  8. a b Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 162. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  9. a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 448. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
  10. a b J.W. Dragoo: Family Mephitidae (Skunks). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 1: Carnivores. Barcelona: Lynx Edicions, 2009, s. 555–558. ISBN 978-84-96553-49-1. (ang.).
  11. D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Conepatus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-05-22].
  12. a b Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 681–682. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
  13. Palmer 1904 ↓, s. 198.
  14. Palmer 1904 ↓, s. 400.
  15. Palmer 1904 ↓, s. 674.
  16. Palmer 1904 ↓, s. 608.
  17. Palmer 1904 ↓, s. 693.
  18. Palmer 1904 ↓, s. 25.
  19. Palmer 1904 ↓, s. 484.
  20. N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-12-20]. (ang.).
  21. O.A. Reig. Sobre la presencia de mustelidos mefitinos en la formación de Chapadmalal. „Revista del Museo Municipal de Ciencias Naturales y Traditional de Mar del Plata”. 1, s. 45, 1952. (hiszp.). 
  22. H.F.P. Gervais & F. Ameghino: Los mamiferos fosiles de la America Meridional / Les mammifères fossiles de l’Amérique du Sud. Paris; Buenos Aires: F. Savy; Igon Hermanos, 1880, s. 28. (hiszp. • fr.).
  23. H. Burmeister. Fauna Argentina. Primera parte. Mamíferos fosiles. „Anales del Museo Público de Buenos Aires”. 1, s. 144, 1866. (hiszp.). 
  24. R.A. Martin. A new Late Pleistocene Conepatus and associated vertebrate fauna from Florida. „Journal of Paleontology”. 52 (5), s. 1080, 1978. DOI: 10.2307/1303853. (ang.). 
  25. X. Wang & O. Carranza-Castañeda. Earliest hog-nosed skunk, Conepatus (Mephitidae, Carnivora), from the early Pliocene of Guanajuato, Mexico and origin of South American skunks. „Zoological Journal of the Linnean Society”. 154 (2), s. 388, 2008. DOI: 10.1111/j.1096-3642.2008.00411.x. (ang.). 
  26. C.S. Churcher & C.G. Zyll de Jong. Conepatus talarae n. sp. from the Talara Tar-seeps, Peru. „Life Sciences Contributions, Royal Ontario Museum”. 62, s. 4, 1965. DOI: 10.5962/bhl.title.52230. (ang.). 

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]