Przejdź do zawartości

Smogulec

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Smogulec
osada
Ilustracja
Kościół pw. św. Katarzyny
Państwo

 Polska

Województwo

 wielkopolskie

Powiat

wągrowiecki

Gmina

Gołańcz

Liczba ludności (2006)

ok. 500

Strefa numeracyjna

67

Kod pocztowy

62-132[2]

Tablice rejestracyjne

PWA

SIMC

0526191

Położenie na mapie gminy Gołańcz
Mapa konturowa gminy Gołańcz, u góry znajduje się punkt z opisem „Smogulec”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Smogulec”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Smogulec”
Położenie na mapie powiatu wągrowieckiego
Mapa konturowa powiatu wągrowieckiego, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Smogulec”
Ziemia53°01′55″N 17°19′30″E/53,031944 17,325000[1]

Smogulecosada w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie wągrowieckim, w gminie Gołańcz.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa pilskiego.

Historia Smogulca

[edytuj | edytuj kod]

Jedna z najstarszych miejscowości Pałuk, została założona w XI wieku. W średniowieczu wieś była gniazdem rodowym Grzymalitów Smoguleckich (Smogulickich). Jednym z pierwszych wzmiankowanych przedstawicieli tej gałęzi potężnego wielkopolskiego rodu był Jakub Domaradzic ze Smogulca herbu Grzymała, który w latach 12801297 piastował urząd kasztelana rogozińskiego. W roku 1335 Smogulec otrzymał prawa miejskie, z tego samego roku pochodzą pierwsze wzmianki o drewnianym kościele, którego fundatorem był założyciel miasta Wierzbięta Smogulecki. Jednak parafię erygowano dopiero w 1415 roku. W 1613 roku wybuchł wielki pożar, który strawił większość miasta wraz z kościołem. Lata 16171619 to okres budowy, z fundacji Jana Wierzbięty Smoguleckiego, nowego renesansowego kościoła w Smogulcu, który częściowo przebudowany zachował się do dnia dzisiejszego. W XVII wieku Smogulec utracił prawa miejskie. W XIX wieku miejscowość była ośrodkiem znacznych dóbr rodziny Hutten-Czapskich - tzw. ordynacji smoguleckiej. Hutten-Czapscy w latach 18761879 dobudowali do miejscowego kościoła kaplicę rodową i spoczywają w niej w marmurowych sarkofagach. Bezdzietny Bogdan Hutten-Czapski zmarły w 1937 roku przekazał w testamencie Smogulec Uniwersytetowi Warszawskiemu. W 1939 roku po wybuchu II wojny światowej zmieniono nazwę na Basenheide, która utrzymała się do zakończenia wojny. W 1945 roku wojska sowieckie zniszczyły główną część pałacu z bogatą biblioteką. W okresie PRL w Smogulcu działało Państwowe Gospodarstwo Rolne (obecnie prywatne przedsiębiorstwo), wieś była dobrze rozwinięta. Latem 2009 roku dokonano remontu kompleksu pałacowo-parkowego. Planowany jest także remont kościoła.

W Smogulcu urodzili się:

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 125193
  2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1181 [zarchiwizowane 2022-10-26].

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]