Sobór św. Andrzeja w Stawropolu
 nr rej. 2600039001
| |||||||||||||||||||
| sobór parafialny | |||||||||||||||||||
 Widok ogólny | |||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Kraj | |||||||||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||||||
| Eparchia | |||||||||||||||||||
| Katedra |
od 1963; w 2012 – cofnięty | ||||||||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||||||||
| Wspomnienie liturgiczne |
30 listopada/13 grudnia | ||||||||||||||||||
| Przedmioty szczególnego kultu | |||||||||||||||||||
| Relikwie |
św. Ignacego Brianczaninowa, św. Teofilakta[1] | ||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Położenie na mapie Rosji  | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie Kraju Stawropolskiego  | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie Stawropola  | |||||||||||||||||||
 45°02′39,9″N 41°57′41,5″E/45,044417 41,961528
| |||||||||||||||||||
| Strona internetowa | |||||||||||||||||||
Sobór św. Andrzeja – prawosławny sobór w Stawropolu.
Pierwsza cerkiew pod wezwaniem św. Andrzeja powstała w Stawropolu w 1847. Pięćdziesiąt lat później na jej miejscu powstała nowa świątynia, zaprojektowana przez architekta Kuskowa jako dokładna kopia soboru w rosyjskim skicie św. Andrzeja na Athosie. Obok od 1888 znajdowała się dzwonnica z cerkwią św. Włodzimierza[1]. We wnętrzu znajdował się ikonostas z drewna cyprysowego. W tworzeniu dekoracji malarskiej na ścianach wewnętrznych cerkwi uczestniczył poeta osetyjski Kosta Chetagurow[1]. W latach 1860–1883 cerkiew św. Andrzeja służyła jako świątynia seminaryjna[2].
W 1919 od nabożeństwa w cerkwi rozpoczął się sobór biskupów przebywających na ziemiach kontrolowanych przez Białe Siły Zbrojne Południa Rosji, na którym utworzono Tymczasowy wyższy zarząd cerkiewny na południowym wschodzie Rosji[3].
Cerkiew funkcjonowała do lat 30. XX wieku, gdy została odebrana parafii prawosławnej i zaadaptowana na archiwum. Jej wyposażenie uległo wtedy zniszczeniu[1].
W sierpniu 1942 do Stawropola wkroczyły wojska niemieckie i rumuńskie. Rumuni zorganizowani w cerkwi św. Andrzeja polową świątynię, przenosząc do budynku utensylia cerkiewne eksponowane dotąd w miejscowym muzeum ateizmu (dawniej znajdujące się w zlikwidowanych świątyniach prawosławnych w Stawropolu). Z czasem w obiekcie rozpoczęły się także nabożeństwa w języku cerkiewnosłowiańskim, przeznaczone dla mieszkańców miasta, odprawiane przez duchownych rosyjskich[1].
W 1963 cerkiew św. Andrzeja otrzymała status soboru katedralnego eparchii stawropolskiej (dawna katedra, sobór Kazańskiej Ikony Matki Bożej w Stawropolu, została zburzona trzydzieści lat wcześniej)[1]. Status katedry posiadała do wyświęcenia odbudowanego soboru Kazańskiej Ikony Matki Bożej w grudniu 2012[4].
W sąsiedztwie soboru znajdują się nagrobki trzech biskupów stawropolskich: Antoniego (Romanowskiego), Antoniego (Zawgorodnego) i Gedeona (Dokukina)[5].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f Святейший Патриарх Кирилл посетил храм святого апостола Андрея Первозванного в Ставрополе
- ↑ Очерк истории Ставропольской Духовной Семинарии. [dostęp 2012-12-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-02)].
- ↑ ВРЕМЕННОЕ ВЫСШЕЕ ЦЕРКОВНОЕ УПРАВЛЕНИЕ НА ЮГО-ВОСТОКЕ РОССИИ w Prawosławnej Encyklopedii
- ↑ Казанский кафедральный собор г. Ставрополя
- ↑ Святейший Патриарх Кирилл встретился с архиереями епархий, расположенных в границах Южного и Северо-Кавказского федеральных округов