Soborzyce
50°51′32″N 19°36′56″E/50,858889 19,615556| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2008) |
795 |
| Strefa numeracyjna |
34 |
| Kod pocztowy |
42-265[2] |
| Tablice rejestracyjne |
SCZ |
| SIMC |
0130978 |
Położenie na mapie gminy Dąbrowa Zielona  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu częstochowskiego  | |
| 50°51′32″N 19°36′56″E/50,858889 19,615556[1]
| |
Soborzyce – wieś w Polsce, położona w województwie śląskim, w powiecie częstochowskim, w gminie Dąbrowa Zielona[3][4].
Wieś duchowna Wszemborzyce, własność opactwa cystersów w Jędrzejowie położona była w końcu XVI wieku w powiecie radomszczańskim województwa sieradzkiego[5].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa częstochowskiego.
Integralne części wsi[edytuj | edytuj kod]
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0131009 | Bocian | osada |
| 0130984 | Maćkówka | część wsi |
| 0130990 | Wierzbie | część wsi |
Historia miejscowości[edytuj | edytuj kod]
Soborzyce położone są na terenie zasiedlonym już we wczesnym średniowieczu. Dowodem na to są liczne znaleziska archeologiczne. Wieś została wymieniona w roku 1248 jako posiadłość cystersów z klasztoru w Jędrzejowie. Ówczesna wieś leżała na dzisiejszych polach, w stronę Koniecpola. Były tu liczne stawy i młyn wodny, po których ślady są widoczne do dziś. Na terenie wsi istniał dwór, a także drewniany kościół z XIII w. Kościół przetrwał prawdopodobnie do XVIII, do wybudowania w roku 1738 nowego także drewnianego kościoła. Spłonął on 7 października 1959 roku, a na jego miejscu został wybudowany obiekt murowany.
Na terenie wsi stały dwa drewniane wiatraki, jeden z nich należał do niemieckiego kolonisty Ludwika Hartwiga, jego ruiny stoją do dnia dzisiejszego. Drewniane i kamienne domy kryte strzechą stopniowo zastępowane są przez nowe budynki, we wsi licznie gniazdują bociany.
Na terenie wsi licznie występują skały wapienne, bogate w skamieniałe okazy jurajskiej fauny. Pierwsza wzmianka o wsi pojawiła się w roku 1249 w dokumencie Kazimierza ks. łęczyckiego i sieradzkiego w brzmieniu - Szeborych, tj. Soborzyce. Nazwa ta przechodziła liczne przeobrażenia. W roku następnym występuje jako Xebotith, u Jana Długosza znana jest jako Wszeborzice, Szwyeborzicze. W pierwszej połowie XVI stulecia pojawiły się nazwy: Wszeborzyce, Wsemborzice lub Wszemborzyce. Ziemie Soborzyc przeszły drogą zamiany we władanie klasztoru jędrzejowskiego, co miało miejsce na zjeździe książąt Bolesława Wstydliwego, Ziemowita mazowieckiego i Kazimierza łęczycko- sieradzkiego w Inowrocławiu w roku 1249. Wizytacja arcybiskupa gnieźnieńskiego i Kanclerza Królestwa Polskiego Jana Łaskiego podała dokładniejsze dane dotyczące parafii w Soborzycach. Był tu kościół pod wezwaniem Jedenastu Tysięcy Dziewic Towarzyszek św. Urszuli. Do parafii należała wieś Soborzyce oraz dwór znajdujący się w tej miejscowości.
Pierwszy kościół drewniany, pochodzący prawdopodobnie z XIII przetrwał aż do XVIII stulecia. Ale być może iż w połowie XIV wieku był wybudowany drugi kościół. Z powodu zniszczenia został rozebrany, a w 1729 roku staraniem proboszcza cysterskiego o. Kazimierza Węglińskiego do zachowanej murowanej zakrystii dobudowano nowy kościół drewniany modrzewiowy, jednonawowy z jedną wieżą. Przetrwał aż do połowy XX wieku dzięki temu, iż był kilkakrotnie gruntowanie remontowany. Na początku XIX w. gwałtownie zmniejszyła się liczba kleru diecezjalnego. W takiej sytuacji wiele małych placówek parafialnych nie mogło dalej istnieć samodzielnie, więc łączono je z sąsiednimi parafiami. Parafia Soborzyce została przyłączona do parafii Cielętniki.
Taki stan rzeczy istniał od początku 1827 roku, aż do 1925 roku kiedy to biskup Stanisław Zdzitowiecki wznowił parafię w Soborzycach. 7 października 1959 roku miał miejsce pożar, który pochłonął cały kościół. Dzieła budowy nowego podjął się ks. Stanisław Hans w latach 1963- 1966. Jego projekt przygotowali inż. arch. Leszek Łukoś i Ludwik Mackiewicz z Łodzi w stylu nowoczesnym.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 126046
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1167 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ a b GUS. Rejestr TERYT
- ↑ Województwo sieradzkie i województwo łęczyckie w drugiej połowie XVI wieku. Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 1998, s. 68.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Soborzyce, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 952.
- Siedziba gminy: Dąbrowa Zielona
| Wsie | |
|---|---|
| Kolonie | |
| Osady leśne | |
| Integralne części wsi |
