Nathalie Sarraute: Różnice pomiędzy wersjami

Nathalie Sarraute
Natalia Czerniak
	; Sarraute (w środku) w 1983 roku
Data i miejsce urodzenia	18 lipca 1900 ; Iwanowo
Data i miejsce śmierci	19 października 1999 ; Paryż
Narodowość	rosyjska, francuska
Język	francuski
Dziedzina sztuki	powieść, dramat
	Ważne dzieła
	Tropizmy

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Aktualna wersja na dzień 21:37, 4 maj 2024

Nathalie Sarraute (ur. 18 lipca 1900 w Iwanowie, zm. 19 października 1999 w Paryżu) – francuska pisarka i dramaturg pochodzenia rosyjskiego, jedna z głównych reprezentantek tzw. nowej powieści.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Natalia Czerniak urodziła się w Iwanowo-Wozniesiensku, w rosyjsko-żydowskiej rodzinie^[1]. Była córką pisarki Pauliny (z domu Czatunowski) i chemika Ilji Czerniaka. Po rozwodzie rodziców spędziła dzieciństwo podróżując między Francją a Rosją. W 1909 przeniosła się z ojcem do Paryża. Studiując literaturę angielską na Sorbonie^[1], szczególnie upodobała sobie literaturę współczesną oraz twórczość Marcela Prousta i Virginii Woolf, które w znacznym stopniu wpłynęły na jej koncepcję powieści. Następnie studiowała historię na Oxfordzie i socjologię w Berlinie, zanim zdała francuski egzamin adwokacki (należała do paryskiej palestry w latach 1926–1941)^[1].

W 1925 wyszła za mąż za Raymonda Sarraute, również prawnika, z którym miała trzy córki. W 1932 napisała swoją pierwszą książkę, Tropizmy. Została ona opublikowana po raz pierwszy w 1939 roku, a wpływ II wojny światowej zahamował jej popularność. Od 1941 r. z powodu pochodzenia Sarraute nie mogła pracować jako prawnik na skutek antyżydowskich praw reżimu Vichy^[1]. W tym czasie ukrywała się i przygotowywała się do rozwodu z mężem, starając się go chronić (który to rozwód ostatecznie nie nastąpił).

Sarraute zmarła w wieku 99 lat w Paryżu we Francji. Jej córka, dziennikarka Claude Sarraute, wyszła za mąż za francuskiego akademika Jean-François Revela.

Twórczość (wybór)[edytuj | edytuj kod]

„Tropizmy” (1938, wyd. pol. 2016, przeł. Szymon Żuchowski^[2]),
„Portret nieznajomego” (1949, wyd. pol. 1959, przeł. Zofia Jaremko-Pytowska^[3]), z przedmową Jeana-Paula Sartre’a
„Le planetarium” (1959)
szkic teoretyczny „Era podejrzliwości” (1956),
„Les Fruits d’or” (1964),
„Słyszy pan te śmiechy” (1972, wyd. pol. 1975, przeł. Krystyna Dolatowska^[4]).
„Enfance” (1983).

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c ^d Nathalie Sarraute écrivain - adpf [online], web.archive.org, 22 lutego 2007 [dostęp 2021-09-02] [zarchiwizowane z adresu 2007-02-22] .
↑ Encore -- Tropizmy / Nathalie Sarraute ; [przekł.] Szymon Żuchowski. [online], katalogi.bn.org.pl [dostęp 2019-12-17] .
↑ Encore -- Portret nieznajomego / Nathalie Sarraute ; przedm. Jean Paul Sartre ; tł. Zofia Jaremko-Pytowska. [online], katalogi.bn.org.pl [dostęp 2019-12-17] .
↑ Encore -- Słyszy pan te śmiechy? / Nathalie Sarraute ; przeł. Krystyna Dolatowska ; posł. Julian Rogoziński. [online], katalogi.bn.org.pl [dostęp 2019-12-17] .

[:0-1] Nathalie Sarraute écrivain - adpf [online], web.archive.org, 22 lutego 2007 [dostęp 2021-09-02] [zarchiwizowane z adresu 2007-02-22] .

[2] Encore -- Tropizmy / Nathalie Sarraute ; [przekł.] Szymon Żuchowski. [online], katalogi.bn.org.pl [dostęp 2019-12-17] .

[3] Encore -- Portret nieznajomego / Nathalie Sarraute ; przedm. Jean Paul Sartre ; tł. Zofia Jaremko-Pytowska. [online], katalogi.bn.org.pl [dostęp 2019-12-17] .

[4] Encore -- Słyszy pan te śmiechy? / Nathalie Sarraute ; przeł. Krystyna Dolatowska ; posł. Julian Rogoziński. [online], katalogi.bn.org.pl [dostęp 2019-12-17] .

[1]

[2]

[3]

[4]

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
+{{Artysta infobox
-[[File:Sarraute.jpg|thumb|right|200px|Nathalie Sarraute]]
+ |imię i nazwisko       = Nathalie Sarraute
-[[File:Nathalie Sarraute.jpg|thumb|right|200px|Nathalie Sarraute]]
+ |imię i nazwisko org   = Natalia Czerniak
-'''Nathalie Sarraute''' ( ur. [[18 lipca]] [[1900]] w [[Iwanowo|Iwanowie]], zm. [[19 października]] [[1999]] w [[Paryż]]u), pisarka francuska pochodzenia rosyjskiego, jedna z głównych reprezentantek tzw. [[nowa powieść|nowej powieści]]. W swych utworach usiłuje śladem [[Marcel Proust|Marcela Prousta]] i [[James Joyce|Jamesa Joyce]] uchwycić i przedstawić świat przeżyć psychicznych. Opublikowała takie utwory jak: "Tropismes" ([[1938]]), "Portret nieznajomego" ([[1949]], wyd. pol. [[1959]]), z przedmową Sartre "Le planetarium" ([[1959]]) oraz szkic teoretyczny "Era podejrzliwości" ([[1956]]), "Les Fruits d'or" ([[1964]]), "Słyszy pan te śmiechy" ([[1972]]). Stworzyła też powieść autobiograficzną pt. "Enfance" ([[1983]]). W swych powieściach unika akcji bohaterów, stylu i skupia się na pokazaniu psychiki człowieka.
+ |pseudonim             =
+ |grafika               = Nathalie Sarraute.jpg
+ |opis grafiki          = Sarraute (w środku) w 1983 roku
+ |pełne imię i nazwisko =
+ |data urodzenia        = [[18 lipca]] [[1900]]
+ |miejsce urodzenia     = [[Iwanowo]]
+ |data śmierci          = [[19 października]] [[1999]]
+ |miejsce śmierci       = [[Paryż]]
+ |narodowość            = rosyjska, francuska
+ |język                 = francuski
+ |Alma Mater            =
+ |dziedzina sztuki      = [[powieść]], [[dramat]]
+ |epoka                 =
+ |muzeum artysty        =
+ |ważne dzieła          = ''Tropizmy''
+ |faksymile             =
+ |opis faksymile        =
+ |odznaczenia           =
+ |nagrody               =
+ |commons               =
+ |wikiźródła            =
+ |wikicytaty            =
+ |www                   =
+}}
+'''Nathalie Sarraute''' (ur. [[18 lipca]] [[1900]] w [[Iwanowo|Iwanowie]], zm. [[19 października]] [[1999]] w [[Paryż]]u) – francuska pisarka i dramaturg pochodzenia rosyjskiego, jedna z głównych reprezentantek tzw. [[nowa powieść|nowej powieści]].
+== Życiorys ==
-{{Biografia stub}}
+Natalia Czerniak urodziła się w [[Iwanowo|Iwanowo-Wozniesiensku]], w rosyjsko-żydowskiej rodzinie<ref name=":0">{{Cytuj |tytuł = Nathalie Sarraute écrivain - adpf |data = 2007-02-22 |data dostępu = 2021-09-02 |opublikowany = web.archive.org |url = https://web.archive.org/web/20070222095901/http://www.adpf.asso.fr/adpf-publi/folio/sarraute/reperes.html}}</ref>. Była córką pisarki Pauliny (z domu Czatunowski) i chemika Ilji Czerniaka. Po rozwodzie rodziców spędziła dzieciństwo podróżując między Francją a Rosją. W 1909 przeniosła się z ojcem do Paryża. Studiując literaturę angielską na Sorbonie<ref name=":0" />, szczególnie upodobała sobie literaturę współczesną oraz twórczość Marcela Prousta i Virginii Woolf, które w znacznym stopniu wpłynęły na jej koncepcję powieści. Następnie studiowała historię na Oxfordzie i socjologię w Berlinie, zanim zdała francuski egzamin adwokacki (należała do paryskiej palestry w latach 1926–1941)<ref name=":0" />.
+W 1925 wyszła za mąż za Raymonda Sarraute, również prawnika, z którym miała trzy córki. W 1932 napisała swoją pierwszą książkę, Tropizmy. Została ona opublikowana po raz pierwszy w 1939 roku, a wpływ II wojny światowej zahamował jej popularność. Od 1941 r. z powodu pochodzenia Sarraute nie mogła pracować jako prawnik na skutek antyżydowskich praw reżimu Vichy<ref name=":0" />. W tym czasie ukrywała się i przygotowywała się do rozwodu z mężem, starając się go chronić (który to rozwód ostatecznie nie nastąpił).
-==Źródła==
-* Wielka Encyklopedia Powszechna PWN (1962-1969)
+Sarraute zmarła w wieku 99 lat w Paryżu we Francji. Jej córka, dziennikarka Claude Sarraute, wyszła za mąż za francuskiego akademika Jean-François Revela.
-[[Kategoria:Francuscy pisarze|Sarraute, Nathalie]]
-[[Kategoria:Urodzeni w 1900|Sarraute, Nathalie]]
-[[Kategoria:Zmarli w 1999|Sarraute, Nathalie]]
+== Twórczość (wybór) ==
-[[ca:Nathalie Sarraute]]
+* „[[Tropizm]]y” (1938, wyd. pol. 2016, przeł. [[Szymon Żuchowski]]<ref>{{Cytuj |autor =  |tytuł = Encore -- Tropizmy / Nathalie Sarraute ; [przekł.] Szymon Żuchowski. |data =  |data dostępu = 2019-12-17 |opublikowany = katalogi.bn.org.pl |url = https://katalogi.bn.org.pl/discovery/fulldisplay?docid=alma991000574749705066&context=L&vid=48OMNIS_NLOP:48OMNIS_NLOP&lang=pl&search_scope=NLOP_IZ_NZ&adaptor=Local%20Search%20Engine&tab=LibraryCatalog&query=any,contains,tropizmy%20sarraute&offset=0}}</ref>),
-[[cs:Nathalie Sarrautová]]
+* „Portret nieznajomego” (1949, wyd. pol. 1959, przeł. [[Zofia Jaremko-Pytowska]]<ref>{{Cytuj |autor =  |tytuł = Encore -- Portret nieznajomego / Nathalie Sarraute ; przedm. Jean Paul Sartre ; tł. Zofia Jaremko-Pytowska. |data =  |data dostępu = 2019-12-17 |opublikowany = katalogi.bn.org.pl |url = https://katalogi.bn.org.pl/discovery/fulldisplay?docid=alma991043583199705066&context=L&vid=48OMNIS_NLOP:48OMNIS_NLOP&lang=pl&search_scope=NLOP_IZ_NZ&adaptor=Local%20Search%20Engine&tab=LibraryCatalog&query=any,contains,portret%20nieznajomego%20pytowska&offset=0}}</ref>), z przedmową [[Jean-Paul Sartre|Jeana-Paula Sartre’a]]
-[[de:Nathalie Sarraute]]
+* „Le planetarium” (1959)
-[[en:Nathalie Sarraute]]
+* szkic teoretyczny „Era podejrzliwości” (1956),
-[[es:Nathalie Sarraute]]
+* „Les Fruits d’or” (1964),
-[[et:Nathalie Sarraute]]
+* „Słyszy pan te śmiechy” (1972, wyd. pol. 1975, przeł. [[Krystyna Dolatowska]]<ref>{{Cytuj |autor =  |tytuł = Encore -- Słyszy pan te śmiechy? / Nathalie Sarraute ; przeł. Krystyna Dolatowska ; posł. Julian Rogoziński. |data =  |data dostępu = 2019-12-17 |opublikowany = katalogi.bn.org.pl |url = https://katalogi.bn.org.pl/discovery/fulldisplay?docid=alma9910906943005606&context=L&vid=48OMNIS_NLOP:48OMNIS_NLOP&lang=pl&search_scope=NLOP_IZ_NZ&adaptor=Local%20Search%20Engine&isFrbr=true&tab=LibraryCatalog&query=any,contains,s%C5%82yszy%20pan%20te%20%C5%9Bmiechy&offset=0}}</ref>).
-[[fa:ناتالی ساروت]]
+* „Enfance” (1983).
-[[fi:Nathalie Sarraute]]
-[[fr:Nathalie Sarraute]]
+== Przypisy ==
-[[gl:Nathalie Sarraute]]
+{{Przypisy}}
-[[he:נטלי סארוט]]
-[[hu:Nathalie Sarraute]]
+{{Kontrola autorytatywna}}
-[[it:Nathalie Sarraute]]
-[[ja:ナタリー・サロート]]
+{{SORTUJ:Sarraute, Nathalie}}
-[[ka:ნატალი საროტი]]
+[[Kategoria:Dramaturdzy francuskojęzyczni]]
-[[no:Nathalie Sarraute]]
+[[Kategoria:Francuscy dramaturdzy XX wieku]]
-[[pt:Nathalie Sarraute]]
+[[Kategoria:Francuscy prozaicy XX wieku]]
-[[ro:Nathalie Sarraute]]
+[[Kategoria:Francuzi pochodzenia rosyjskiego]]
-[[sv:Nathalie Sarraute]]
+[[Kategoria:Prozaicy francuskojęzyczni]]
-[[uk:Саррот Наталі]]
+[[Kategoria:Urodzeni w 1900]]
+[[Kategoria:Zmarli w 1999]]