Antonija Javornik

Antonija Javornik
Антонија Јаворник
Natalija Bjelajac
	sierżant
Data i miejsce urodzenia	13 maja 1893 ; Maribor
Data i miejsce śmierci	16 sierpnia 1974 ; Belgrad
	Przebieg służby
Lata służby	1912–1918
Siły zbrojne	Królewskie Wojska Serbskie
Jednostki	11 pułk piechoty
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa bitwa na górze Cer;
	Odznaczenia

Antonija Javornik cyr. Антонија Јаворник (ur. 13 maja 1893 w Mariborze, zm. 16 sierpnia 1974 w Belgradzie^[1]) – sierżant armii serbskiej.

Służba wojskowa[edytuj | edytuj kod]

Pochodziła z rodziny słoweńskiej, była bratanicą Martina Javornika, b. porucznika armii austro-węgierskiej, który z niej zdezerterował i wstąpił do armii serbskiej, w której dosłużył się stopnia kapitana^[2]. Po ucieczce stryj utrzymał kontakty z rodziną, przesyłając listy^[2]. Po ukończeniu szkoły powszechnej Antonija dotarła w kwietniu 1912 do Kragujevaca, gdzie spotkała się ze stryjem, który służył w 11 pułku piechoty.

Wojny bałkańskie[edytuj | edytuj kod]

Po wybuchu I wojny bałkańskiej Antonija ukończyła kurs dla pielęgniarek i zgłosiła się na ochotnika do armii serbskiej. Obawiając się o los własnej rodziny, która pozostała w Mariborze przyjęła nazwisko Natalija Bielajac. Jako sanitariuszka w szpitalu polowym 11 pułku piechoty Antonija wzięła udział w walkach z armią osmańską w rejonie Kumanowa, Skopja, a następnie w północnej Albanii.

W okresie od czerwca do sierpnia 1913 brała udział w walkach na froncie, przeciwko armii bułgarskiej. Wtedy też została odznaczona medalem Miloša Obilicia za waleczność^[2].

Pierwsza wojna światowa[edytuj | edytuj kod]

W czasie I wojny światowej Antonija wzięła udział w bitwie na górze Cer (sierpień 2014), w której poległ jej stryj Martin Javornik. Za odwagę w ratowaniu rannych Antonija otrzymała po raz drugi medal Miloša Obilicia. Brała udział w obronie Belgradu, a następnie w odwrocie armii serbskiej przez Czarnogórę i Albanię aż na Korfu. Na froncie salonickim uczestniczyła w bitwie o Kajmakczalan (12-30 września 1916), gdzie została ciężko ranna^[2]. Wtedy też została wyróżniona Orderem Gwiazdy Jerzego Czarnego z mieczami.

Dalsze losy[edytuj | edytuj kod]

W 1928 Antonija przyjechała do Mariboru, gdzie spotkała się z rodziną, a następnie powróciła do Belgradu, gdzie mieszkała od czasu wojny^[1]. W czasie II wojny światowej została aresztowana przez Gestapo i trafiła do obozu koncentracyjnego w Banjicy. Zmarła w zapomnieniu w Belgradzie, w 1974^[2]. Została pochowana na cmentarzu na przedmieściach Belgradu o nazwie Mali Mokri Lug. Na jej grobie stanął pomnik z napisem "Sierżant armii serbskiej Natalija Bielajac"^[1].

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

W czasie działań wojennych Antonija Javornik była dwunastokrotnie ranna^[2]. Dwukrotnie odznaczona medalem Miloša Obilicia za waleczność, Orderem Gwiazdy Jerzego Czarnego z mieczami, a także serbskim Orderem Orła Białego, francuskim orderem Legii Honorowej i rosyjskim orderem św.Jerzego III stopnia^[2].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c Бјелајац Наталија. = 2018-04-16 [online], prvisvetskirat.rs (serb.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Наталија Бјелајац, наредник војске и болничарка: Рањена и одликована 12 пута!. = 2018-04-16 [online], vidovdan.org, 30 czerwca 2017 (serb.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Бјелајац Наталија. = 2018-04-16 [online], prvisvetskirat.rs (serb.).

[prvi-1] Бјелајац Наталија. = 2018-04-16 [online], prvisvetskirat.rs (serb.).

[vidovdan-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Наталија Бјелајац, наредник војске и болничарка: Рањена и одликована 12 пута!. = 2018-04-16 [online], vidovdan.org, 30 czerwca 2017 (serb.).

[1]

[2]