Philip Johnson: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
→Linki zewnętrzne: szablon |
drobne techniczne |
||
Linia 1: | Linia 1: | ||
⚫ | '''Philip Cortelyou Johnson''' (ur. [[8 lipca]] [[1906]] w [[Cleveland]], [[Ohio]], zm. [[25 stycznia]] [[2005]] w [[New Canaan]], [[Connecticut]]) - [[Stany Zjednoczone|amerykański]] architekt i historyk sztuki, długoletni nestor amerykańskiej architektury, w [[1979]] jako pierwszy architekt uhonorowany [[Nagroda Pritzkera|Nagrodą Pritzkera]], nazywaną ''architektonicznym Noblem''. |
||
[[Grafika:Sony_Building_by_David_Shankbone.jpg|thumb|200px|Ph. Johnson ''AT&T Building'' na Manhattanie (ob. ''Sony Building'')]] |
[[Grafika:Sony_Building_by_David_Shankbone.jpg|thumb|200px|Ph. Johnson ''AT&T Building'' na Manhattanie (ob. ''Sony Building'')]] |
||
[[Grafika:Thanksgiving_chapel_exterior.jpg|thumb|200px|Ph. Johnson i J. Burgee: Kaplica Dziękczynienia w Dallas]] |
[[Grafika:Thanksgiving_chapel_exterior.jpg|thumb|200px|Ph. Johnson i J. Burgee: Kaplica Dziękczynienia w Dallas]] |
||
Linia 5: | Linia 4: | ||
[[Grafika:IDS reflecting Wells Fargo.jpg|thumb|200px|Ph. Johnson i J. Burgee: IDS Center w [[Minneapolis]]]] |
[[Grafika:IDS reflecting Wells Fargo.jpg|thumb|200px|Ph. Johnson i J. Burgee: IDS Center w [[Minneapolis]]]] |
||
[[Grafika:Lipstick_building.jpg|thumb|200px|Ph. Johnson i J. Burgee: ''Lipstick Building'' w Nowym Jorku]] |
[[Grafika:Lipstick_building.jpg|thumb|200px|Ph. Johnson i J. Burgee: ''Lipstick Building'' w Nowym Jorku]] |
||
⚫ | '''Philip Cortelyou Johnson''' (ur. [[8 lipca]] [[1906]] w [[Cleveland]], [[Ohio]], zm. [[25 stycznia]] [[2005]] w [[New Canaan]], [[Connecticut]]) - [[Stany Zjednoczone|amerykański]] architekt i historyk sztuki, długoletni nestor amerykańskiej architektury, w [[1979]] jako pierwszy architekt uhonorowany [[Nagroda Pritzkera|Nagrodą Pritzkera]], nazywaną ''architektonicznym Noblem''. |
||
== Młodość i Kariera == |
|||
Pochodził z zamożnej rodziny (ojciec był na początku [[XX w.]] znanym adwokatem) i jako młodzieniec zwiedził zabytki i muzea Rzymu, Paryża, Berlina, Londynu, Aten i Egiptu. Czynnym uprawianiem architektury zajął się stosunkowo późno, pierwszy budynek zaprojektował w wieku 36 lat po studiach u [[Walter Gropius|Gropiusa]] na Uniwersytecie [[Uniwersytet Harvarda|Harvarda]]. Wcześniej studiował tam filozofię i filologię klasyczną, był krytykiem, historykiem, dziennikarzem i dyrektorem muzeum. Na potrzeby [[MoMa|Muzeum Sztuki Nowoczesnej]] w [[Nowy Jork|Nowym Jorku]], którego działem architektury kierował od [[1930]], stworzył w [[1932]] wraz z [[Henry-Russell Hitchcock|Henrym-Russellem Hitchcockiem]] termin [[styl międzynarodowy]] (''międzynarodowa szkoła architektury''), którym opisywał pierwszą amerykańską wystawę prac [[Le Corbusier]]a i [[Ludwig Mies van der Rohe|Miesa van der Rohe]]. W końcu latach 80. stworzył natomiast z Markiem Wigley'em pojęcie [[dekonstruktywizm (architektura)|architektury dekonstruktywistycznej]]. |
Pochodził z zamożnej rodziny (ojciec był na początku [[XX w.]] znanym adwokatem) i jako młodzieniec zwiedził zabytki i muzea Rzymu, Paryża, Berlina, Londynu, Aten i Egiptu. Czynnym uprawianiem architektury zajął się stosunkowo późno, pierwszy budynek zaprojektował w wieku 36 lat po studiach u [[Walter Gropius|Gropiusa]] na Uniwersytecie [[Uniwersytet Harvarda|Harvarda]]. Wcześniej studiował tam filozofię i filologię klasyczną, był krytykiem, historykiem, dziennikarzem i dyrektorem muzeum. Na potrzeby [[MoMa|Muzeum Sztuki Nowoczesnej]] w [[Nowy Jork|Nowym Jorku]], którego działem architektury kierował od [[1930]], stworzył w [[1932]] wraz z [[Henry-Russell Hitchcock|Henrym-Russellem Hitchcockiem]] termin [[styl międzynarodowy]] (''międzynarodowa szkoła architektury''), którym opisywał pierwszą amerykańską wystawę prac [[Le Corbusier]]a i [[Ludwig Mies van der Rohe|Miesa van der Rohe]]. W końcu latach 80. stworzył natomiast z Markiem Wigley'em pojęcie [[dekonstruktywizm (architektura)|architektury dekonstruktywistycznej]]. |
||
Linia 13: | Linia 16: | ||
Tak jak twórczość, tak i życie Johnsona zawsze wzbudzały kontrowersje. Przed [[II wojna światowa|II wojną światową]] otwarcie dawał wyraz swojej fascynacji [[narodowy socjalizm|nazistowskimi]] [[Niemcy|Niemcami]], zupełnie błędnie łącząc jednak ich ideologię z nowoczesną i zdyscyplinowaną formalnie architekturą. W [[1935]] Johnson napisał serię [[antysemityzm|antysemickich]] tekstów dla kierowanego przez Ojca Charlesa Coughlina radia w [[Detroit]], zaś później usiłował założyć w USA partię faszystowską. W [[1938]] wziął udział w zjeździe partyjnym [[Narodowosocjalistyczna Niemiecka Partia Robotników|NSDAP]] w [[Norymberga|Norymberdze]], a we wrześniu [[1939]] był akredytowanym korespondentem wojennym, obserwującym ze strony niemieckiej oblężenie [[Warszawa|Warszawy]]. Kolejny raz Johnson zbulwersował amerykańską opinię publiczną, gdy w [[lata 60. XX wieku|latach 60.]] okazało się, że jest osobą o orientacji [[homoseksualizm|homoseksualnej]] (potwierdził to w oficjalnej biografii wydanej w [[1994]]). |
Tak jak twórczość, tak i życie Johnsona zawsze wzbudzały kontrowersje. Przed [[II wojna światowa|II wojną światową]] otwarcie dawał wyraz swojej fascynacji [[narodowy socjalizm|nazistowskimi]] [[Niemcy|Niemcami]], zupełnie błędnie łącząc jednak ich ideologię z nowoczesną i zdyscyplinowaną formalnie architekturą. W [[1935]] Johnson napisał serię [[antysemityzm|antysemickich]] tekstów dla kierowanego przez Ojca Charlesa Coughlina radia w [[Detroit]], zaś później usiłował założyć w USA partię faszystowską. W [[1938]] wziął udział w zjeździe partyjnym [[Narodowosocjalistyczna Niemiecka Partia Robotników|NSDAP]] w [[Norymberga|Norymberdze]], a we wrześniu [[1939]] był akredytowanym korespondentem wojennym, obserwującym ze strony niemieckiej oblężenie [[Warszawa|Warszawy]]. Kolejny raz Johnson zbulwersował amerykańską opinię publiczną, gdy w [[lata 60. XX wieku|latach 60.]] okazało się, że jest osobą o orientacji [[homoseksualizm|homoseksualnej]] (potwierdził to w oficjalnej biografii wydanej w [[1994]]). |
||
== |
== Główne dzieła == |
||
* House Johnson (I) w Cambridge w USA, [[1942]]-[[1943]] (praca dyplomowa) |
* House Johnson (I) w Cambridge w USA, [[1942]]-[[1943]] (praca dyplomowa) |
||
* House Johnson (II) w New Canaan, [[1949]] |
* House Johnson (II) w New Canaan, [[1949]] |
||
Linia 40: | Linia 43: | ||
² z Alanem Ritchiem |
² z Alanem Ritchiem |
||
== |
== Linki zewnętrzne == |
||
* [http://www.pjar.com/ www.pjar.com - oficjalna strona biura ''Philip Johnson / Alan Ritchie''] |
* [http://www.pjar.com/ www.pjar.com - oficjalna strona biura ''Philip Johnson / Alan Ritchie''] |
||
* {{ArchINFORM|arch|24}} |
* {{ArchINFORM|arch|24}} |
Wersja z 09:32, 30 cze 2009
Philip Cortelyou Johnson (ur. 8 lipca 1906 w Cleveland, Ohio, zm. 25 stycznia 2005 w New Canaan, Connecticut) - amerykański architekt i historyk sztuki, długoletni nestor amerykańskiej architektury, w 1979 jako pierwszy architekt uhonorowany Nagrodą Pritzkera, nazywaną architektonicznym Noblem.
Młodość i Kariera
Pochodził z zamożnej rodziny (ojciec był na początku XX w. znanym adwokatem) i jako młodzieniec zwiedził zabytki i muzea Rzymu, Paryża, Berlina, Londynu, Aten i Egiptu. Czynnym uprawianiem architektury zajął się stosunkowo późno, pierwszy budynek zaprojektował w wieku 36 lat po studiach u Gropiusa na Uniwersytecie Harvarda. Wcześniej studiował tam filozofię i filologię klasyczną, był krytykiem, historykiem, dziennikarzem i dyrektorem muzeum. Na potrzeby Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Nowym Jorku, którego działem architektury kierował od 1930, stworzył w 1932 wraz z Henrym-Russellem Hitchcockiem termin styl międzynarodowy (międzynarodowa szkoła architektury), którym opisywał pierwszą amerykańską wystawę prac Le Corbusiera i Miesa van der Rohe. W końcu latach 80. stworzył natomiast z Markiem Wigley'em pojęcie architektury dekonstruktywistycznej.
Był uważany za jednego z najbardziej wpływowych architektów wpierw późnej fazy modernizmu, a później postmodernizmu w architekturze. W latach 1964-1967 prowadził wspólne biuro z Richardem Fosterem, 1967-1991 z Johnem Burgee (Johnson/Burgee Architects), zaś później z Alanem Ritchiem (Philip Johnson Alan Ritchie - PJAR) z oddziałami na Manhattanie i w Szanghaju. Prawdopodobnie jego najbardziej znanym projektem był własny dom w New Canaan, tzw. Szklany Dom, należący do fazy modernistycznej. Fascynacja twórczością Miesa van der Rohe zaowocowała dość licznymi budynkami będącymi niemalże dokładnymi kopiami jego stylu, jednak z jednoczesnym wpływem palladiańskiego klasycyzmu.
W późniejszym okresie, dzięki swojej erudycji w sprawach historii sztuki i architektury, Johnson swobodnie czerpał motywy z minionych epok, tak w ogólnej dyspozycji i koncepcji przestrzennej budynku, jak i w detalu czy samej atmosferze. Na pierwszy plan wysunęła się nieco manieryczna dążność do nadania budynkom niepowtarzalnej tożsamości. Charakterystyczne było wykorzystywanie łuków i symetryczna, statyczna kompozycja. Projekty Johnsona były bezkompromisowe, zasadą Johnsona było nie dopasowywanie się do kontekstu, lecz dorównywanie mu jakością. Zajmował się też problematyką urbanistyczną, tworząc wysoko oceniane przez krytyków i użytkowników strefy piesze i przestrzenie publiczne. Powstałe w latach 70. i 80. wieżowce Johnsona i Burgee'go nadały nowy, postmodernistyczny charakter centrom wielu miast amerykańskich. Pod koniec życia Johnson nie stronił od architektonicznych gagów i stanowiących swoistą grę reminiscencji. Czasem jego budynki szokowały, przypominając mebel, kryształ, szaszłyk, szminkę czy amebę, niekiedy zaś były surowe i zdyscyplinowane.
Tak jak twórczość, tak i życie Johnsona zawsze wzbudzały kontrowersje. Przed II wojną światową otwarcie dawał wyraz swojej fascynacji nazistowskimi Niemcami, zupełnie błędnie łącząc jednak ich ideologię z nowoczesną i zdyscyplinowaną formalnie architekturą. W 1935 Johnson napisał serię antysemickich tekstów dla kierowanego przez Ojca Charlesa Coughlina radia w Detroit, zaś później usiłował założyć w USA partię faszystowską. W 1938 wziął udział w zjeździe partyjnym NSDAP w Norymberdze, a we wrześniu 1939 był akredytowanym korespondentem wojennym, obserwującym ze strony niemieckiej oblężenie Warszawy. Kolejny raz Johnson zbulwersował amerykańską opinię publiczną, gdy w latach 60. okazało się, że jest osobą o orientacji homoseksualnej (potwierdził to w oficjalnej biografii wydanej w 1994).
Główne dzieła
- House Johnson (I) w Cambridge w USA, 1942-1943 (praca dyplomowa)
- House Johnson (II) w New Canaan, 1949
- zespół pawilonów na posiadłości w New Canaan (dom gościnny, pergola, biblioteka, pawilon wejściowy), 1949-1995
- rozbudowy gmachu głównego Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Nowym Jorku, 1950 i 1964
- ogród rzeźb Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Nowym Jorku, 1953
- synagoga w Port Chester, 1954-1956
- biurowiec firmy Seagram w Nowym Jorku, 1954-1958 (z Miesem van der Rohe) - 160 m wysokości, obszerny plac przed wieżowcem
- kościół bez dachu w New Harmony, 1960
- teatr miejski w Lincoln Center w Nowym Jorku, 1962-1964
- laboratorium biologiczne im. Kline'a na Uniwersytecie Yale w New Haven, 1962-1965 (z Richardem Fosterem)
- Galeria Miejska w Bielefeld, 1963-1968 (współpraca przy realizacji C. Pinnau)
- biblioteka miejska w Bostonie, 1964-1973
- biurowiec IDS-Center w Minneapolis, 1968-1973
- pomnik Kennedy'ego w Dallas, 1970¹
- Pennzoil Place w Houston, 1970-1976¹
- Plac i Kaplica Dziękczynienia w Dallas, 1976¹
- Kryształowa Katedra w Garden Grove (Kalifornia), 1980, wieża w 1990¹
- biurowiec Transco Tower (obecnie Williams Tower) w Houston, 1982-1983
- biurowiec AT&T (obecnie siedziba firmy Sony) w Nowym Jorku, 1984¹
- biurowiec Lipstick Building (oficjalnie: 53rd at Third) w Nowym Jorku, 1984-1986¹
- biurowce Puerta de Europa w Madrycie, 1991-1995¹
- ratusz w Orlando-Celebration na Florydzie, 1996²
- biurowiec przy Friedrichstraße w Berlinie, 1997²
¹ z Johnem Burgee
² z Alanem Ritchiem
Linki zewnętrzne
- www.pjar.com - oficjalna strona biura Philip Johnson / Alan Ritchie
- Philip Johnson – strona w serwisie ArchINFORM (ang. • niem.)
- informacja o śmierci Johnsona
Szablon:Laureaci Nagrody Pritzkera