Muchomor czerwony: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
m robot dodaje: da:Rød Fluesvamp |
→Charakterystyka: mucomor dziwny |
||
| Linia 23: | Linia 23: | ||
=== Charakterystyka === |
=== Charakterystyka === |
||
; '''[[Kapelusz grzyba|Kapelusz]]''' : Czerwony (może być też jaśniejszy, pomarańczowożółty)<ref name="www.grzyby.pl">{{Cytuj stronę | nazwisko = | imię = | tytuł = Muchomor czerwony - Amanita muscaria - Fly Agaric | url = http://www.grzyby.pl/gatunki/Amanita_muscaria.htm | opublikowany = | data = | data dostępu = 2010-03-21 }}</ref>, pokryty białawymi plamkami, o średnicy do 20 cm. |
; '''[[Kapelusz grzyba|Kapelusz]]''' : Czerwony (może być też jaśniejszy, pomarańczowożółty i zielony)<ref name="www.grzyby.pl">{{Cytuj stronę | nazwisko = | imię = | tytuł = Muchomor czerwony - Amanita muscaria - Fly Agaric | url = http://www.grzyby.pl/gatunki/Amanita_muscaria.htm | opublikowany = | data = | data dostępu = 2010-03-21 }}</ref>, pokryty białawymi plamkami, o średnicy do 20 cm. |
||
; '''[[Blaszki grzyba|Blaszki]]''' :Białe lub bladożółtawe, gęsto ustawione, nie przyrośnięte przy trzonie. |
; '''[[Blaszki grzyba|Blaszki]]''' :Białe lub bladożółtawe, gęsto ustawione, nie przyrośnięte przy trzonie. |
||
; '''[[Trzon grzyba|Trzon]]''' : Biały lub żółty, o wysokości do 20 cm z pierścieniem. Nasada trzonu bulwiasta, otoczona wałeczkowatym zgrubieniem i bez wyraźnej pochwy. |
; '''[[Trzon grzyba|Trzon]]''' : Biały lub żółty, o wysokości do 20 cm z pierścieniem. Nasada trzonu bulwiasta, otoczona wałeczkowatym zgrubieniem i bez wyraźnej pochwy. |
||
Wersja z 20:06, 27 lut 2011
| |
| Systematyka | |
| Domena |
{{{domena}}} |
|---|---|
| Królestwo | |
| Gromada | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
muchomor czerwony |
| Nazwa systematyczna | |
| {{{nazwa łacińska}}} (L.) Lam. Encycl. Méth. Bot. 1: 111 (Paryż, 1783) | |
Szablon:Cechy taksonuMuchomor czerwony (Amanita muscaria (L.) Lam.) – gatunek grzybów należący do rodziny muchomorowatych (Amanitaceae). Występuje w trzech odmianach:
- Amanita muscaria var. aureola Kalchbr.
- Amanita muscaria var. formosa (Pers.) Bertill.
- Amanita muscaria var. muscaria (L.) Lam.
Charakterystyka
- Kapelusz
- Czerwony (może być też jaśniejszy, pomarańczowożółty i zielony)[2], pokryty białawymi plamkami, o średnicy do 20 cm.
- Blaszki
- Białe lub bladożółtawe, gęsto ustawione, nie przyrośnięte przy trzonie.
- Trzon
- Biały lub żółty, o wysokości do 20 cm z pierścieniem. Nasada trzonu bulwiasta, otoczona wałeczkowatym zgrubieniem i bez wyraźnej pochwy.
- Miąższ
- Biały, kruchy, nie zmienia koloru po uszkodzeniu, bez zapachu i o łagodnym smaku.
- Wysyp zarodników
- Biały. Zarodniki gładkie, elipsowate, o rozmiarach 9-11 x 6-9 μm.
- Biotop, Wymagania
- Rośnie często w młodych zagajnikach brzozowych, lub sosnowo-brzozowych, ale także w innych lasach liściastych, iglastych i mieszanych. Występuje od lipca do listopada.
Znaczenie
Grzyb trujący[2]. Ze względu na charakterystyczny wygląd, do przypadkowych zatruć dochodzi rzadko, najczęściej u dzieci. Bywają zatrucia samobójcze i u osób spożywających ten gatunek grzyba w celach odurzających. Bywa mylony z jadalnym muchomorem czerwieniejącym.
Trujące alkaloidy o działaniu parasympatykomimetycznym zawarte w muchomorze czerwonym to muskaryna oraz pochodne 3-hydroksyizoksazolu, kwas ibotenowy i muscymol (panteryna). Wieland i Motzel w 1953 zidentyfikowali bufoteninę jako substancję halucynogenną, żadne późniejsze badania jednak nie potwierdziły jej obecności w muchomorach; współcześnie uważa się, że jej nie zawierają (za Erowidem).
Zawartość muskaryny jest stosunkowo nieduża (0,009%), przy zawartości kwasu ibotenowego 0,03-0,3%[potrzebny przypis]. Kwas ibotenowy jest nietrwały i przechodzi w mniej szkodliwy muscymol. Dlatego właśnie świeże osobniki są znacznie bardziej trujące niż suche. Ze względu na przeciwstawne działanie składników toksycznych objawy zatrucia są mniej wyrażone. Są to: uczucie osłabienia i dezorientacji, szum w uszach. Halucynacje, głównie wzrokowe, typowe dla większości środków halucynogennych pojawiają się po 0,5-1,5 godziny od spożycia, lecz pierwsze objawy pod postacią zaburzeń żołądkowo-jelitowych (wymioty, biegunka, bóle brzucha) mogą wystąpić już po 15 minutach. Przy cięższych zatruciach objawami są: pobudzenie psychoruchowe, narastające aż do szału, wzrost napięcia mięśniowego, drgawki, zaczerwienienie skóry, wzrost temperatury nawet do 40 °C. W skrajnie ciężkich zatruciach może dojść do śpiączki. W przebiegu śpiączki może dojść do zgonu, na tle niewydolności krążeniowo-oddechowej.
Śmiertelność w zatruciach muchomorem czerwonym wynosi 2-5%[potrzebny przypis].
Leczenie przeprowadza się w warunkach szpitalnych, polega ono na wykonaniu płukania żołądka oraz leczeniu objawowym. Nie ma specyficznej odtrutki, a stosowanie atropiny nie jest wskazane.
W krajach europejskich używano go w przeszłości jako trucizny na muchę domową (inne muchówki są niewrażliwe)[potrzebny przypis]. W jednej pracy postawiono hipotezę, że używali go przed walką berserkowie, jednak nikt tego nie potwierdził[potrzebny przypis]. Olga Tokarczuk poświęciła muchomorowi sporo uwagi w swojej książce "Dom dzienny, dom nocny" (1998), gdzie przywołuje jego halucynogenne właściwości.
Znaczenie kulturowe
- Plemiona syberyjskie spożywały muchomora czerwonego do wprowadzania się w stan religijnego odurzenia [3].
- Stawiano również hipotezy, że był on składnikiem napojów :
Bibliografia
- Bogdanik, Toksykologia kliniczna, PZWL, 1988