Plac Unii Lubelskiej w Warszawie: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
uzupełenienie-cd, drobne merytoryczne
drobne redakcyjne, lit., drobne merytoryczne
Linia 23: Linia 23:
[[Plik:Plac Unii Lubelskiej w Warszawie Lata 30.jpg|right|thumb|240px|Plac Unii Lubelskiej z [[Pomnik Lotnika w Warszawie|pomnikiem Lotnika]] w latach 30. XX wieku ]]
[[Plik:Plac Unii Lubelskiej w Warszawie Lata 30.jpg|right|thumb|240px|Plac Unii Lubelskiej z [[Pomnik Lotnika w Warszawie|pomnikiem Lotnika]] w latach 30. XX wieku ]]
[[Plik:Warsaw Pl unii lub2.jpg|thumb|240px|Plac z widocznymi [[Rogatki Mokotowskie|Rogatkami Mokotowskimi]]]]
[[Plik:Warsaw Pl unii lub2.jpg|thumb|240px|Plac z widocznymi [[Rogatki Mokotowskie|Rogatkami Mokotowskimi]]]]
'''Plac Unii Lubelskiej''' – plac położony w [[Warszawa|Warszawie]] w [[dzielnica miasta|dzielnicy]] [[Śródmieście (Warszawa)|Śródmieście]] przy granicy z [[Mokotów|Mokotowem]].
'''Plac Unii Lubelskiej''' – plac położony w [[Śródmieście (Warszawa)|Śródmieściu]] [[Warszawa|Warszawy]].


== Położenie ==
== Położenie ==
Linia 44: Linia 44:
W latach 1816–1818 w południowej części placu wniesiono [[klasycyzm|klasycystyczne]] [[Rogatki Mokotowskie]] zaprojektowane przez [[Jakub Kubicki|Jakuba Kubickiego]].
W latach 1816–1818 w południowej części placu wniesiono [[klasycyzm|klasycystyczne]] [[Rogatki Mokotowskie]] zaprojektowane przez [[Jakub Kubicki|Jakuba Kubickiego]].


Ok. 1881 przez plac (z Marszałkowskiej w kierunku [[Ulica Bagatela w Warszawie|Bagateli]]) poprowadzono linię [[tramwaj konny|tramwaju konnego]], a w 1908 – [[Tramwaj|tramwaju elektrycznego]].
Ok. 1881 przez plac (z Marszałkowskiej i dalej w [[Ulica Bagatela w Warszawie|Bagatelę]]) poprowadzono linię [[tramwaj konny|tramwaju konnego]], a w 1908 – [[Tramwaj|tramwaju elektrycznego]].


Na początku XX wieku plac zaczął być zabudowywany wysokimi, sześcio- i ośmiopiętrowymi kamienicami. Pomiędzy [[Ulica Polna w Warszawie|ul. Polną]] a [[Ulica Marszałkowska w Warszawie|ul. Marszałkowską]] wzniesiono kamienicę Kacperskich ([[1909]]-[[1913]]), kamienicę między [[Ulica Marszałkowska w Warszawie|ul. Marszałkowską]] a [[Aleja Jana Chrystiana Szucha w Warszawie|al. Jana Chrystiana Szucha]], kamienicę Adama Bromke ([[1911]]-[[1912]]) leżącą pomiędzy [[Aleja Jana Chrystiana Szucha w Warszawie|al. Jana Chrystiana Szucha]] i [[Ulica Bagatela w Warszawie|ul. Bagatela]] oraz kamienicę Jana Łaskiego ([[1911]]-[[1912]]) położoną w rozwidleniu ulic Klonowej i Bagateli.
Na początku XX wieku plac zaczął być zabudowywany wysokimi, sześcio- i ośmiopiętrowymi kamienicami. Pomiędzy [[Ulica Polna w Warszawie|ul. Polną]] a [[Ulica Marszałkowska w Warszawie|ul. Marszałkowską]] wzniesiono kamienicę Kacperskich (1909–1913), kamienicę między ul. Marszałkowską a [[Aleja Jana Chrystiana Szucha w Warszawie|al. Jana Chrystiana Szucha]], kamienicę Adama Bromke (1911–1912) leżącą pomiędzy al. Jana Chrystiana Szucha i ul. Bagatela oraz kamienicę Jana Łaskiego (1911–1912) położoną w rozwidleniu ulic Klonowej i Bagateli.


[[11 listopada]] [[1932]] na placu stanął [[Pomnik Lotnika w Warszawie|Pomnik Lotnika]] dłuta [[Edward Wittig|Edwarda Wittinga]], zburzony przez Niemców w 1944. Po wojnie został odtworzony na skrzyżowaniu ulic [[Ulica Żwirki i Wigury w Warszawie|Żwirki Wigury]] i [[Ulica Wawelska w Warszawie|Wawelskiej]].
[[11 listopada]] [[1932]] na placu stanął [[Pomnik Lotnika w Warszawie|Pomnik Lotnika]] dłuta [[Edward Wittig|Edwarda Wittinga]], zburzony przez Niemców w 1944. Po wojnie został odtworzony na skrzyżowaniu ulic [[Ulica Żwirki i Wigury w Warszawie|Żwirki Wigury]] i [[Ulica Wawelska w Warszawie|Wawelskiej]].


W 1936 przy placu (ul. Polna 1) wzniesiono budynek Komendy Straży Ogniowej, w którym mieścił się także III oddział straży, przeniesiony tutaj z [[Ulica Nowy Świat w Warszawie|Nowego Światu]] 6<ref>{{cytuj książkę | nazwisko = Mączewski | imię = Ryszard | tytuł = Warszawa między wojnami | wydawca = Księży Młyn | miejsce = Łodź | data = 2009 | strony = 69 | isbn = 978-83-61253-51-8}}</ref>. Obecnie w budynku mieści się Komenda Wojewódzka [[Państwowa Straż Pożarna|Państwowej Straży Pożarnej]].
W 1936 przy placu (ul. Polna 1) wzniesiono budynek Komendy Straży Ogniowej, w którym mieścił się także III oddział straży, przeniesiony tutaj z [[Ulica Nowy Świat w Warszawie|Nowego Światu]] 6<ref>{{cytuj książkę | nazwisko = Mączewski | imię = Ryszard | tytuł = Warszawa między wojnami | wydawca = Księży Młyn | miejsce = Łódź | data = 2009 | strony = 69 | isbn = 978-83-61253-51-8}}</ref>. Obecnie w budynku mieści się Komenda Wojewódzka [[Państwowa Straż Pożarna|Państwowej Straży Pożarnej]].


W latach 1942–1944 na placu miała swój przystanek początkowy i końcowy okólna linia tramwajowa „0” przeznaczona [[Tylko dla Niemców|wyłącznie dla Niemców]]<ref>{{Cytuj książkę | tytuł = Warszawskie tramwaje elektryczne. Tom II | wydawca = Wydawnictwa Komunikacji i Łączności | miejsce = Warszawa | data = 1998 | strony = 27-28 | isbn = 83-907574-00}}</ref>.
W latach 1942–1944 na placu miała swój przystanek początkowy i końcowy okólna linia tramwajowa „0” przeznaczona [[Tylko dla Niemców|wyłącznie dla Niemców]]<ref>{{Cytuj książkę | tytuł = Warszawskie tramwaje elektryczne. Tom II | wydawca = Wydawnictwa Komunikacji i Łączności | miejsce = Warszawa | data = 1998 | strony = 27-28 | isbn = 83-907574-00}}</ref>.

Wersja z 09:49, 1 lip 2014

Unii Lubelskiej
{{{nazwa oryginalna}}}
{{{jednostki}}}
Obiekt zabytkowy nr rej. 605/1 z 1.07.1965
Ilustracja
{{{opis zdjęcia}}}
Państwo

 Polska

Miejscowość

{{{miejscowość}}}

Poprzednie nazwy

{{{poprzednie nazwy}}}

Plan
[[Plik:{{{plan}}}|240x240px|alt=Plan przebiegu ulicy|]]
Położenie na mapie Warszawy
Mapa konturowa Warszawy
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:landmark}
Plac Unii Lubelskiej z pomnikiem Lotnika w latach 30. XX wieku
Plac z widocznymi Rogatkami Mokotowskimi

Plac Unii Lubelskiej – plac położony w Śródmieściu Warszawy.

Położenie

Plac leży na osi jednej z głównych arterii komunikacyjnych łączących Śródmieście z Mokotowem. Dochodzą do niego ulice:

Nazwa

Pierwotnie był nazywany Rondem Mokotowskim, leżał bowiem na granicy gruntów wsi Mokotów[1].

W 1875 plac otrzymał nazwę placu Keksholmskiego od nazwy znajdujących się w pobliżu koszar Lejb-Gwardyjskiego Keksholmskiego Pułku[2].

Obecną nazwę nadano oficjalnie w lipcu 1919[3], w 350. rocznicę podpisania unii lubelskiej[4].

Historia

Powstał został ukształtowany przed 1770 jako najdalej na południe wysunięty okrągły plac zaprojektowany w ramach tzw. założenia ujazdowskiego. W 1770 od południowego zachodu i południa został otoczony Okopem Lubomirskiego[1].

W latach 1816–1818 w południowej części placu wniesiono klasycystyczne Rogatki Mokotowskie zaprojektowane przez Jakuba Kubickiego.

Ok. 1881 przez plac (z Marszałkowskiej i dalej w Bagatelę) poprowadzono linię tramwaju konnego, a w 1908 – tramwaju elektrycznego.

Na początku XX wieku plac zaczął być zabudowywany wysokimi, sześcio- i ośmiopiętrowymi kamienicami. Pomiędzy ul. Polną a ul. Marszałkowską wzniesiono kamienicę Kacperskich (1909–1913), kamienicę między ul. Marszałkowską a al. Jana Chrystiana Szucha, kamienicę Adama Bromke (1911–1912) leżącą pomiędzy al. Jana Chrystiana Szucha i ul. Bagatela oraz kamienicę Jana Łaskiego (1911–1912) położoną w rozwidleniu ulic Klonowej i Bagateli.

11 listopada 1932 na placu stanął Pomnik Lotnika dłuta Edwarda Wittinga, zburzony przez Niemców w 1944. Po wojnie został odtworzony na skrzyżowaniu ulic Żwirki Wigury i Wawelskiej.

W 1936 przy placu (ul. Polna 1) wzniesiono budynek Komendy Straży Ogniowej, w którym mieścił się także III oddział straży, przeniesiony tutaj z Nowego Światu 6[5]. Obecnie w budynku mieści się Komenda Wojewódzka Państwowej Straży Pożarnej.

W latach 1942–1944 na placu miała swój przystanek początkowy i końcowy okólna linia tramwajowa „0” przeznaczona wyłącznie dla Niemców[6].

Podczas powstania warszawskiego miejsce walk Dywizjonu „Jeleń”[2]. W trakcie i po powstaniu część kamienic znajdujących się przy placu oraz jeden domek rogatkowy zostały spalone[7].

W 1962 w pobliżu placu wniesiono Dom Handlowy „Supersam”. W 2006 budynek został zburzony, a na jego miejscu w latach 2010–2013 wzniesiono centrum biurowo-handlowe Plac Unii.

Założenie urbanistyczne placu Unii Lubelskiej od 1965 znajduje się w rejestrze zabytków.

  1. a b Eugeniusz Szwankowski: Ulice i place Warszawy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 232.
  2. a b Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 913. ISBN 83-01-08836-2.
  3. Kwiryna Handke: Słownik nazewnictwa Warszawy. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, 1998, s. 366. ISBN 83-86619-97X.
  4. Jerzy Kasprzycki: Korzenie miasta, Tom I. Śródmieście Południowe. Warszawa: Wydawnictow VEDA, 2004, s. 110. ISBN 83-85584-45-5.
  5. Ryszard Mączewski: Warszawa między wojnami. Łódź: Księży Młyn, 2009, s. 69. ISBN 978-83-61253-51-8.
  6. Warszawskie tramwaje elektryczne. Tom II. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1998, s. 27-28. ISBN 83-907574-00.
  7. Eugeniusz Szwankowski: Ulice i place Warszawy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 233.

Bibliografia

  • Eugeniusz Szwankowski: Ulice i place Warszawy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 232–233.