Tefroseris całolistny pomarańczowy: Różnice pomiędzy wersjami

Starzec pomarańczowy
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Klad	rośliny naczyniowe
Klad	Euphyllophyta
Klad	rośliny nasienne
Klasa	okrytonasienne
Klad	astrowe
Rząd	astrowce
Rodzina	astrowate
Podrodzina	Asteroideae
Rodzaj	starzec
	Nazwa systematyczna
	{{{nazwa łacińska}}} Less.; Linnaea 9: 191 (1834); DC. Prod. 6: 361
	[[wikispecies:{{{wikispecies}}}\|Systematyka w Wikispecies]]
	Multimedia w Wikimedia Commons

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 10:16, 14 mar 2017

Starzec pomarańczowy^[3] (Senecio aurantiacus Less.) – gatunek rośliny należący do rodziny astrowatych (Asteraceae).

Rozmieszczenie geograficzne

Występuje wyłącznie w niższych położeniach gór Europy Środkowej. Znane są jego stanowiska w Karpatach i Alpach Wschodnich. W Polsce jest bardzo rzadki i występuje tylko w Karpatach (w Pieninach i w Tatrach), oraz na Wyżynie Lubelskiej i Małopolskiej. W Karpatach znane są następujące jego stanowiska: Giewont (1900 m), Dolina Smytnia (1585 m), Mała Świstówka (1400-1440 m), Mała Łąka Wyżnia (1400 m), Niżnia Świstówka Małołącka (1468 m), Tomanowe Stoły (1920 m), Wąwóz Kraków (1700 m), Wąwóz Szopczański (550 m), Zawiesy (440 m), Okrąglica (960 m), Sokolica (450 m)^[4].

Morfologia

Pokrój: Roślina o wysokości do 50 cm, o łodydze i liściach początkowo pajęczynowato owłosionych, później łysiejących. Po odpadnięciu cienkich końców włosków pozostają sztywne 3-komórkowe ich podstawy^[5].

Liście: Ulistnienie skrętoległe. Dolne liście tworzą różyczkę, są jajowate lub szerokoeliptyczne, całobrzegie lub rzadko ząbkowane. Wewnętrzne liście w różyczce są większe od zewnętrznych. Dolne liście łodygowe są duże, o nasadzie zbiegającej w ogonek oskrzydlający łodygę. Górne liście są siedzące i stopniowo ku górze coraz węższe i mniejsze^[4].

Kwiaty: Kuliste koszyczki zebrane w luźną wierzchotkę. Okrywa koszyczka szczytowego składa się z około 21 lub nieco więcej listków, ale w bocznych koszyczkach może być mniej, niż 21 listków okrywy. U podstawy okrywy brak dodatkowych listków^[5]. Kwiaty o kolorze od żółtopomarańczowego do czerwonopomarańczowego. Zazwyczaj w koszyczku występują zarówno kwiaty rurkowate, jak i języczkowate, czasami jednak brak kwiatów języczkowatych^[4].

Owoc: Niełupki o długości ok. 3 mm, wyposażone w dwukrotnie dłuższy puch kielichowy^[4].

Biologia i ekologia

Rozwój: Bylina, hemikryptofit. Kwitnie od czerwca do sierpnia, jest owadopylna, nasiona rozsiewane są przez wiatr. Rozmnaża się wyłącznie przez nasiona^[4].
Siedlisko: Roślina wapieniolubna. Rośnie w szczelinach skał, w murawach naskalnych, na piargach, głównie w miejscach nasłonecznionych^[4].
Genetyka: Liczba chromosomów 2n = 48^[4].

Zagrożenia i ochrona

W Polsce mimo rzadkości występowania nie jest specjalnie zagrożony antropopresją. W polskich Karpatach objęto prawną ochroną najliczniejsze stanowisko jego występowania na Zawiesach w Pieninach. Na początku lat 90. w ramach ochrony czynnej usunięto drzewa i krzewy zacieniające skałę oraz rozpoczęto regularne koszenie łąki wokół skały. Przyniosło to bardzo dobre rezultaty: odnowiła się typowa dla tego miejsca murawa naskalna z dużą ilością okazów starca pomarańczowego (około 35-40 kwitnących okazów)^[4].

↑ The Plant List. [dostęp 2017-03-13].
↑ Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website. 2001–. [dostęp 2012-04-10]. (ang.).
↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Czerwona księga Karpat Polskich. Kraków: Instytut Botaniki PAN, 2008. ISBN 978-83-89648-71-6.
↑ ^a ^b Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.

[tpl-1] The Plant List. [dostęp 2017-03-13].

[apweb-2] Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website. 2001–. [dostęp 2012-04-10]. (ang.).

[checklist2002-3] Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.

[K-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Czerwona księga Karpat Polskich. Kraków: Instytut Botaniki PAN, 2008. ISBN 978-83-89648-71-6.

[Szafer-5] Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.

[1]

[3]

[4]

[5]

@@ Linia 23: / Linia 23: @@
 == Rozmieszczenie geograficzne ==
-Występuje wyłącznie w niższych położeniach gór Europy Środkowej. Znane są jego stanowiska w [[Karpaty|Karpatach]] i [[Alpy Wschodnie|Alpach Wschodnich]]. W Polsce jest bardzo rzadki i występuje tylko w Karpatach (w [[Pieniny|Pieninach]] i w [[Tatry|Tatrach]]), oraz na [[Wyżyna Lubelska|Wyżynie Lubelskiej]] i [[Wyżyna Małopolska|Małopolskiej]]. W Karpatach znane są następujące jego stanowiska: [[Giewont]] (1900 m),  [[Dolina Smytnia]] (1585 m), [[Mała Świstówka]] (1400-1440 m), [[Małołączniak]] (1900 m), [[Niżnia Świstówka Małołącka]] (1468 m), [[Tomanowe Stoły]] (1920 m),  [[Wąwóz Kraków]] (1700 m),  [[Wąwóz Szopczański]] (550 m), [[Wyżnie]] (400 m),  [[Zawiesy]] (440 m), [[Okrąglica (Trzy Korony)|Okrąglica]] (960 m), [[Sokolica (Pieniny)|Sokolica]] (450 m)<ref name=K>{{Cytuj książkę |imię=Zbigniew |nazwisko=Mirek |imię2=Halina |nazwisko2=Piękoś-Mirkowa  |tytuł=Czerwona księga Karpat Polskich |wydawca=Instytut Botaniki PAN |miejsce=Kraków  |data=2008 |isbn =978-83-89648-71-6}}</ref>.
+Występuje wyłącznie w niższych położeniach gór Europy Środkowej. Znane są jego stanowiska w [[Karpaty|Karpatach]] i [[Alpy Wschodnie|Alpach Wschodnich]]. W Polsce jest bardzo rzadki i występuje tylko w Karpatach (w [[Pieniny|Pieninach]] i w [[Tatry|Tatrach]]), oraz na [[Wyżyna Lubelska|Wyżynie Lubelskiej]] i [[Wyżyna Małopolska|Małopolskiej]]. W Karpatach znane są następujące jego stanowiska: [[Giewont]] (1900 m),  [[Dolina Smytnia]] (1585 m), [[Mała Świstówka]] (1400-1440 m), Mała Łąka Wyżnia (1400 m), [[Niżnia Świstówka Małołącka]] (1468 m), [[Tomanowe Stoły]] (1920 m),  [[Wąwóz Kraków]] (1700 m),  [[Wąwóz Szopczański]] (550 m),  [[Zawiesy]] (440 m), [[Okrąglica (Trzy Korony)|Okrąglica]] (960 m), [[Sokolica (Pieniny)|Sokolica]] (450 m)<ref name=K>{{Cytuj książkę |imię=Zbigniew |nazwisko=Mirek |imię2=Halina |nazwisko2=Piękoś-Mirkowa  |tytuł=Czerwona księga Karpat Polskich |wydawca=Instytut Botaniki PAN |miejsce=Kraków  |data=2008 |isbn =978-83-89648-71-6}}</ref>.
 == Morfologia ==