Jad Waszem

Jad Waszem z lotu ptaka

Symboliczna rzeźba

Rzeźba Borisa Saktsiera Korczak i Dzieci Getta

Urwany wiadukt kolejowy w Yad Vashem

Jad Waszem (lub Jad wa-Szem; hebr. יד ושם, ang. Yad Vashem), Instytut Pamięci Męczenników i Bohaterów Holocaustu – instytut w Izraelu poświęcony żydowskim ofiarom Holokaustu, założony w 1953 roku w Jerozolimie na mocy Ustawy o Pamięci, przyjętej przez izraelski parlament Kneset. Zlokalizowany jest w Lesie Jerozolimskim na Wzgórzu Herzla.

Termin „Jad Waszem” oznacza „miejsce i imię” (lub „pomnik i imię”) i zaczerpnięty jest z księgi Izajasza (Iz 56, 5): dam [im] miejsce w moim domu i w moich murach oraz imię lepsze od synów i córek, dam im imię wieczyste i niezniszczalne.

Instytut składa się z Nowego Muzeum Historycznego wraz z Salą Imion, gdzie przechowywane są dane o ofiarach Holokaustu, Izby Pamięci, Ogrodu Sprawiedliwych wśród Narodów Świata, dwóch galerii sztuki, synagogi, archiwum i biblioteki, Doliny Zabitych Wspólnot i Międzynarodowej Szkoły Nauczania o Holokauście. Poza tym na terenie Jad Waszem znajduje się kilkanaście mniejszych i większych pomników poświęconych m.in. zamordowanym w czasie Holokaustu dzieciom, żydowskim partyzantom i żołnierzom oraz Januszowi Korczakowi. Jeden z pomników to urwany wiadukt kolejowy, na którym stoi towarowy wagon, służący w czasie II wojny światowej do przewożenia Żydów do obozów zagłady. W całym Jad Waszem posadzone są drzewa upamiętniające Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata – nie-Żydów, którzy ratowali Żydów w czasie Holokaustu, niejednokrotnie ryzykując własne życie. Obecnie, ze względu na brak miejsca, ich nazwiska umieszczane są na specjalnej ścianie pamiątkowej.

Niewielki ogród i tablica pamiątkowa na terenie Jad Waszem poświęcone są mieszkańcom Le Chambon-sur-Lignon, miasteczka we Francji, którzy w czasie drugiej wojny światowej uczynili swoją miejscowość azylem dla Żydów uciekających przed nazistami.

Wśród drzewek posadzonych w Alei Sprawiedliwych znajduje się też drzewko posadzone w 1963 r. przez Władysława Bartoszewskiego i Marię Kann w imieniu Rady Pomocy Żydom „Żegota” – jedynej organizacji w okupowanej Europie powołanej w celu ratowania Żydów.

Zobacz też

• Kultura Izraela
• Polscy Sprawiedliwi wśród Narodów Świata

Linki zewnętrzne

• Yad Vashem - World Center for Holocaust Research, Education, Documentation and Commemoration. yadvashem.org. [dostęp 2014-03-05]. (ang. • niem. • hiszp. • ros. • hebr. • arab. • pers.)