Żyrowa

Żyrowa

wieś
Frontowa elewacja pałacu w Żyrowej
Państwo	opolskie
Powiat	krapkowicki
Gmina	Zdzieszowice
Liczba ludności	760
Strefa numeracyjna	77
Kod pocztowy	47-330
Tablice rejestracyjne	OKR
SIMC	0505639
Położenie na mapie brak Brak mapy: opolskie Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie świata Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:landmark}

{{Polska miejscowość infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | miejscowość podstawowa = | współrzędne = | alt zdjęcia = Nieznane pola: "flaga wsi", "sekundE", "minutE", "mapa wsi", "herb wsi", "sekundN", "stopniN", "minutN", "stopniE", "dopełniacz wsi" oraz "herb artykuł".

Żyrowa (niem. Zyrowa) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie krapkowickim, w gminie Zdzieszowice.

Od 1950 Żyrowa należy do województwa opolskiego.

Historia

Historia miejscowości i pałacu sięga czasów średniowiecznych i jest związana jest z klasztorem minorytów (z Jemielnicy), którzy na przełomie XIII i XIV wieku zbudowali pierwszy obiekt w miejscu obecnego pałacu. 13 marca 1631 roku Melchior Ferdynand de Gaschin kupił za 24 000 talarów dobra żyrowkie – m.in. Żyrową. „Zyrowa” była nazwą wioski do 1936. Podczas akcji germanizacyjnej nazw miejscowych i fizjograficznych na Górnym Śląsku historyczna nazwa niemiecka Zyrowa została w lipcu 1936 r. zastąpiona przez administrację nazistowską nazwą Buchenhöh. Po kapitulacji Niemiec w 1945 r. ustalono nazwę Żyrowa. W 2002 r. Żyrowa zdobyła nagrodę „Najpiękniejszej Wsi Opolskiej”.

Zabytki

Według rejestru Narodowego Instytutu Dziedzictwa na listę zabytków wpisane są:

• kościół filialny pw. św. Mikołaja, wzniesiony ok. 1300 r., rozbudowany z późnobarokową fasadą w pierwszej połowie XVIII w., restaurowany w XIX w. i w latach 1932–1936. Jest trój-przęsłowym kościołem 1-przestrzennym z 2-przęsłowym prezbiterium, z prostym zamknięciem i wczesnogotyckim sklepieniem krzyżowo-żebrowym o groszkowatym przekroju żeber, z prostym zwornikiem, w narożnikach szczątkowe służki o kielichowatych głowicach, szeroki korpus z dobudowaną później emporą muzyczną, pierwotnie kryty stropem, od XVIII w. ze sklepieniem kolebkowym, z lunetami i gurtami na pilastrach, z dekoracją stiukową, na sklepieniach medaliony w stiukowych otokach. Kwadratowy aneks jako kaplica (pn.), z czes. kapą nad ukośnie ustawionymi pilastrami, masywna wieża zach., górą 8-boczna, w rodzaju tamburu z przełamanym hełmem barok., kaplice z hełmami cebulastymi, na fasadzie rzeźba św. Jana Nepomucena (XVIII w.). – Zachowana część wyposażenia, m.in. rokokowy ołtarz gł., z przemalowanym obrazem, XVIII w. (Św. Anna nauczająca Marię), wyżej medalion z przedstawieniem św. Mikołaja; dwa ołtarze boczne, w ramach stiukowych i z obrazami (św. Floriana, św. Józefa z Dzieciątkiem) F. A. Sebastiniego (4. ćw. XVIII w.); barokowa ambona (l. pół. XVIII w.).

• zespół pałacowy, z XVII-XIX w.:
  • pałac, zbudowany w latach 1631–44
  • park
  • folwark
• kuźnia, z k. XIX w.

• 
  Kościół św. Mikołaja
• 
  Pałac - widok ogólny ze strony zachodniej
• 
  Dziedziniec pałacowy

Geologia

W Żyrowej znajduje się mała ekspozycja dolnokarbońskich szarogłazów oraz znajdowała się najdłuższa jaskinia Chełmu, została jednak zasypana po 1945 r.

Literatura

• Zabytki Sztuki w Polsce. Śląsk. wyd. Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków, Warszawa 2006 we współpracy z Dehio-Vereinigung oraz Herder-Institut w Marburgu.