Malarstwo iluzjonistyczne: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
m {{Kontrola autorytatywna}} |
Nie podano opisu zmian Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej) |
||
Linia 1: | Linia 1: | ||
'''Malarstwo iluzjonistyczne''', [[język francuski|franc.]] '''trompe l'oeil''' – sposób malowania wywołujący złudzenie, iż ukazane na dwuwymiarowej powierzchni przedstawienie jest |
'''Malarstwo iluzjonistyczne''', [[język francuski|franc.]] '''trompe l'oeil''' – sposób malowania wywołujący złudzenie, iż ukazane na dwuwymiarowej powierzchni przedstawienie jest głupie; malarstwo dające iluzję rzeczywistości. |
||
Pierwsze wzmianki o malarstwie iluzjonistycznym pochodzą ze starożytności, ze znanej legendy o greckim malarzu Parrazjosie, który tak realistycznie namalował kotarę okrywającą obraz, że złudzeniu uległ nawet [[Zeuksis]], który próbował kotarę odsunąć ([[Pliniusz Starszy|Pliniusz]], ''Historia naturalna''). Iluzjonizm stosowano często w [[malarstwo pompejańskie|malarstwie pompejańskim]]. W czasach nowożytnych szczególnie popularny stał się w okresie [[barok]]u. |
Pierwsze wzmianki o malarstwie iluzjonistycznym pochodzą ze starożytności, ze znanej legendy o greckim malarzu Parrazjosie, który tak realistycznie namalował kotarę okrywającą obraz, że złudzeniu uległ nawet [[Zeuksis]], który próbował kotarę odsunąć ([[Pliniusz Starszy|Pliniusz]], ''Historia naturalna''). Iluzjonizm stosowano często w [[malarstwo pompejańskie|malarstwie pompejańskim]]. W czasach nowożytnych szczególnie popularny stał się w okresie [[barok]]u. |
Wersja z 09:20, 19 lis 2018
Malarstwo iluzjonistyczne, franc. trompe l'oeil – sposób malowania wywołujący złudzenie, iż ukazane na dwuwymiarowej powierzchni przedstawienie jest głupie; malarstwo dające iluzję rzeczywistości.
Pierwsze wzmianki o malarstwie iluzjonistycznym pochodzą ze starożytności, ze znanej legendy o greckim malarzu Parrazjosie, który tak realistycznie namalował kotarę okrywającą obraz, że złudzeniu uległ nawet Zeuksis, który próbował kotarę odsunąć (Pliniusz, Historia naturalna). Iluzjonizm stosowano często w malarstwie pompejańskim. W czasach nowożytnych szczególnie popularny stał się w okresie baroku.
Malarstwo ścienne
Najczęściej nazywane malarstwem iluzjonistycznym. Zwykle przedstawia iluzjonistycznie fragmenty architektury, często w połączeniu z pejzażem i czasem martwej natury. Charakterystyczne jest stosowanie dla oddania detali architektonicznych czy złudzenia reliefu techniki monochromatycznej. Szczególnie popularne we wnętrzach kościelnych i pałacowych, najwcześniej pojawiło się w renesansie włoskim (np. fresk Andrei Mantegna w Camera degli Sposi, Palazzo Ducale w Mantui albo Ostatnia Wieczerza Leonarda da Vinci w Mediolanie). Sztuka ta wymagała od twórcy wybitnej znajomości zasad perspektywy, a często żmudnych wyliczeń matematycznych. Do największych dzieł tego nurtu należą Baldassare Peruzziego (1481-1536) Salone delle Prospettive w Villa Farnesina w Rzymie i Andrei Pozza (1642-1709) wielka kopuła w S. Ignazio, również w Rzymie. Efekty iluzjonistyczne, zwłaszcza fragmenty architektury i wnętrz, występowały często w wielu obrazach o tematyce religijnej czy portretach. Współcześnie efekty iluzjonistyczne znajdują coraz częściej zastosowanie we wnętrzach sklepów, restauracji, urzędów i domach prywatnych. Bywa również stosowane w skali monumentalnej. Znajduje również zastosowanie w scenografii teatralnej i filmowej.
-
Andrea Pozzo, kopuła S. Ignatio, 1695, fresk
-
Andrea Mantegna, plafon w Camera degli Sposi, Palazzo Ducale w Mantui, 1473, fresk
-
Jan Mabuse, Danae, 1527, olej, deska
-
Rafael, fragment dekoracji w Stanza della Segnatura w Watykanie, 1510, fresk
Iluzjonistyczne malarstwo sztalugowe
Najczęściej określane francuskim terminem trompe l'oeil. Popularne szczególnie w okresie baroku, ale malowane też wcześniej i później martwe natury mające na celu sprawiać złudzenie trójwymiarowych przedmiotów. Popularne szczególnie były w Niderlandach, Włoszech i Hiszpanii. Przedstawiały najczęściej upięte na desce kompozycje drobnych przedmiotów, listów, piór, okularów, przyborów toaletowych i malarskich itp. Niekiedy iluzjonistycznie malowane martwe natury stanowią tylko uzupełnienie większych kompozycji i występują w portretach, ściennym malarstwie iluzjonistycznym i malarstwie religijnym. Szczególny renesans przeżywało w Stanach Zjednoczonych, gdzie na przełomie XIX i XX w. twórcy tacy jak William Harnett, John Haberle, Levi Wells Prentice czy John Frederick Peto tworzyli w najlepszej tradycji trompe l'oeil martwe natury złożone najczęściej z przedmiotów związanych z najnowszą historią Stanów (rewolwery Colta, gazety, fotografie, opakowania). W wielu obrazach hiperrealistycznych również występują akcenty malarstwa iluzjonistycznego. Ten rodzaj malarstwa zawsze cieszył się pewną popularnością i jest uprawiany także i dziś przez niektórych twórców.
-
Cornelis Gijsbrechts, Quodlibet , 1675
-
Johann Heinrich Füssli, Trompe-l'oeil, 1750, olej, płótno
-
William Michael Harnett, Wierny Colt, 1890, olej, płótno
-
John Frederick Peto, Listy, 1908, olej, płotno
-
T. Steifer: "Martwa natura z Ciocią Izą", 2004, olej, płyta