Baldassare Peruzzi

Baldassare Peruzzi
Data i miejsce urodzenia	15 stycznia 1481 ; Ancaiano koło Sieny
Data i miejsce śmierci	1536 lub 6 stycznia 1537 ; Rzym
Narodowość	włoska
Dziedzina sztuki	architektura; malarstwo
Epoka	renesans
	Multimedia w Wikimedia Commons

Baldassare Peruzzi (ur. 15 stycznia 1481 w Ancaiano w pobliżu Sieny^[1] lub bezpośrednio w Sienie^[2], zm. 1536^[2] lub 6 stycznia 1537 w Rzymie^[1]) – włoski architekt, malarz i rysownik.

Życiorys

Początkowo pracował w Sienie u boku Pinturicchia, następnie przeprowadził się do Rzymu^[3]. Tam zasłynął jako projektant pałaców Villa Farnesina oraz Massimo delle Colonne w Rzymie^[1]. Villa Farnesina została wybudowana w latach 1509–1512 na zamówienie bogatego bankiera rzymskiego Agostina Chigiego^[4]^[5]. W willi Peruzzi namalował fresk Horoskop Agostina Chigiego^[3]. Massimo delle Colonne zostało wzniesione w latach 1532–1536^[1]. W Rzymie współpracował z Rafaelem i Giovannim Antonio Bazzim przy tworzeniu Stanz Watykańskich^[2].

W latach 1520–1527 oraz 1535–1536 wraz z Antonio da Sangallo Młodszym kierował budową bazyliką św. Piotra. Jako architekt pracował również w Sienie. Projektował tam fortyfikację, odpowiadał również za przebudowę tamtejszej katedry^[1].

Naśladował styl Bramantego i Pinturicchia^[1]^[2]. Od tego drugiego przejął styl narracyjny oraz skłonność do stosowania efektów teatralnych i scenograficznych^[3]. W późniejszych latach jego styl był zbliżony do nadchodzącego manieryzmu^[1].

Według jednej z hipotez Rafael malując obraz Autoportret z przyjacielem umieścił obok siebie właśnie Peruzziego^[6].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Peruzzi Baldassare, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2025-04-21] .
↑ ^a ^b ^c ^d Girardi 2006 ↓, s. 139.
↑ ^a ^b ^c Girardi 2006 ↓, s. 53.
↑ Girardi 2006 ↓, s. 76.
↑ Ristujczina 2020 ↓, s. 230–231.
↑ Ristujczina 2020 ↓, s. 363.

Bibliografia

MonicaM. Girardi MonicaM., KLASYCY SZTUKI. Rafael, Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 2006, ISBN 978-83-60529-00-3 .
LubaL. Ristujczina LubaL., Rafael Santi, Bielsko-Biała: Dragon, 2020, ISBN 978-83-8172-638-2 .

[pwn-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Peruzzi Baldassare, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2025-04-21] .

[CITEREFGirardi2006139-2] Girardi 2006 ↓, s. 139.

[CITEREFGirardi200653-3] Girardi 2006 ↓, s. 53.

[CITEREFGirardi200676-4] Girardi 2006 ↓, s. 76.

[CITEREFRistujczina2020230–231-5] Ristujczina 2020 ↓, s. 230–231.

[CITEREFRistujczina2020363-6] Ristujczina 2020 ↓, s. 363.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]