Tuaregowie: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m r2.6.4) (Robot dodał eu:Tuareg |
drobne redakcyjne |
||
| Linia 12: | Linia 12: | ||
[[Plik:Tuareg_woman_from_Mali_January_2007.jpg|thumb|250px|Kobieta tuareska]] |
[[Plik:Tuareg_woman_from_Mali_January_2007.jpg|thumb|250px|Kobieta tuareska]] |
||
[[Plik:Tuareg area.png|thumb|250px|Obszar zamieszkany przez Tuaregów]] |
[[Plik:Tuareg area.png|thumb|250px|Obszar zamieszkany przez Tuaregów]] |
||
[[Plik:Berbers.png|thumb|250px|Na niebiesko obszar, na którym używany jest język Tuaregów]] |
|||
'''Tuaregowie''' – lud [[berberowie|berberyjski]] zamieszkujący obszary [[Sahara|Sahary]], głównie w [[Algieria|Algierii]], [[Libia|Libii]], [[Mali]], [[Niger|Nigrze]] i [[Burkina Faso]]. Sami nazywają siebie „Kel tagoulmoust” oznaczającą ludzi noszących zasłonę („zasłaniający twarz”) |
'''Tuaregowie''' – lud [[berberowie|berberyjski]] zamieszkujący obszary [[Sahara|Sahary]], głównie w [[Algieria|Algierii]], [[Libia|Libii]], [[Mali]], [[Niger|Nigrze]] i [[Burkina Faso]]. Sami nazywają siebie „Kel tagoulmoust” oznaczającą ludzi noszących zasłonę („zasłaniający twarz”) |
||
=== Zwyczaje === |
|||
Zajmują się wypasem [[Owca domowa|owiec]], [[koza domowa|kóz]] i [[wielbłąd]]ów oraz transportem karawanowym. Prowadzą [[nomada|koczowniczy]] tryb życia. |
Zajmują się wypasem [[Owca domowa|owiec]], [[koza domowa|kóz]] i [[wielbłąd]]ów oraz transportem karawanowym. Prowadzą [[nomada|koczowniczy]] tryb życia. Kobieta ma silną pozycję w społeczności: mimo że Tuaregowie są muzułmanami, obowiązuje u nich zasada [[matriarchat]]u, w przeciwieństwie do innych ludów [[muzułmanin|muzułmańskich]], to mężczyźni zakrywają twarze fragmentem swego [[turban]]a. Jest to prawdopodobnie związane z ochroną przed piaskami, jak też przed "złymi siłami", które wchodzą przez usta. Kobiety zaś chodzą zarówno na pustyni, jak i w mieście z odkrytymi twarzami. Obecnie duża grupa Tuaregów mieszka w miastach. Często pracują jako przewodnicy wycieczek po pustyni. |
||
=== Historia === |
|||
Są jedną z grup [[Berberowie|Berberów]]. Od tysięcy lat zajmowali się łapaniem [[niewolnictwo|niewolników]], handlowali już z Rzymianami, Europejczykami (dzięki temu mieli istotny wkład w niewolnictwo w Ameryce){{fakt|data=2010-06}}. |
|||
=== Język i pismo === |
|||
Tuaregowie posługują się różnymi dialektami języka [[język tuareski|tamaszek]]. Jako jedni z nielicznych użytkowników [[języki berberyjskie|języków berberyjskich]] posługują się swoim tradycyjnym alfabetem – [[tifinagh]], jednakże jest on wykorzystywany obecnie głównie przez kobiety do prywatnych zapisków i korespondencji. W życiu publicznym używają [[Alfabet arabski|pisma arabskiego]]<ref>[http://www.omniglot.com/writing/tifinagh.htm Tifinagh alphabet and Berber languages<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->]</ref> |
Tuaregowie posługują się różnymi dialektami języka [[język tuareski|tamaszek]]. Jako jedni z nielicznych użytkowników [[języki berberyjskie|języków berberyjskich]] posługują się swoim tradycyjnym alfabetem – [[tifinagh]], jednakże jest on wykorzystywany obecnie głównie przez kobiety do prywatnych zapisków i korespondencji. W życiu publicznym używają [[Alfabet arabski|pisma arabskiego]]<ref>[http://www.omniglot.com/writing/tifinagh.htm Tifinagh alphabet and Berber languages<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->]</ref> |
||
=== Patrz także: === |
|||
* [[Rebelia Tuaregów w Mali (2012)]] |
|||
* [[Berberowie]] |
|||
* [[Język tamaszek]] (język tuareski) |
|||
* alfabet [[Tifinagh]] |
|||
{{Przypisy}} |
{{Przypisy}} |
||
Wersja z 11:41, 4 kwi 2012
Tuaregowie – lud berberyjski zamieszkujący obszary Sahary, głównie w Algierii, Libii, Mali, Nigrze i Burkina Faso. Sami nazywają siebie „Kel tagoulmoust” oznaczającą ludzi noszących zasłonę („zasłaniający twarz”)
Zwyczaje
Zajmują się wypasem owiec, kóz i wielbłądów oraz transportem karawanowym. Prowadzą koczowniczy tryb życia. Kobieta ma silną pozycję w społeczności: mimo że Tuaregowie są muzułmanami, obowiązuje u nich zasada matriarchatu, w przeciwieństwie do innych ludów muzułmańskich, to mężczyźni zakrywają twarze fragmentem swego turbana. Jest to prawdopodobnie związane z ochroną przed piaskami, jak też przed "złymi siłami", które wchodzą przez usta. Kobiety zaś chodzą zarówno na pustyni, jak i w mieście z odkrytymi twarzami. Obecnie duża grupa Tuaregów mieszka w miastach. Często pracują jako przewodnicy wycieczek po pustyni.
Historia
Są jedną z grup Berberów. Od tysięcy lat zajmowali się łapaniem niewolników, handlowali już z Rzymianami, Europejczykami (dzięki temu mieli istotny wkład w niewolnictwo w Ameryce)[potrzebny przypis].
Język i pismo
Tuaregowie posługują się różnymi dialektami języka tamaszek. Jako jedni z nielicznych użytkowników języków berberyjskich posługują się swoim tradycyjnym alfabetem – tifinagh, jednakże jest on wykorzystywany obecnie głównie przez kobiety do prywatnych zapisków i korespondencji. W życiu publicznym używają pisma arabskiego[1]
Patrz także:
- Rebelia Tuaregów w Mali (2012)
- Berberowie
- Język tamaszek (język tuareski)
- alfabet Tifinagh
