Irkuck

Irkuck

Иркутск

Herb Flaga
Państwo	Rosja
Obwód	irkucki
Mer	Wiktor Kondraszow
Wysokość	405 m n.p.m.
Populacja (2010) • liczba ludności	563 800
Nr kierunkowy	+7 (39 52)
Kod pocztowy	664000–664999
Tablice rejestracyjne	38
Położenie na mapie obwodu irkuckiego Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie Rosji Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:city}
Strona internetowa

{{Miejscowość infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | współrzędne = Nieznane pola: "sekundN", "sekundE", "minutE", "minutN", "stopniN" oraz "stopniE".

Irkuck (ros. Иркутск) – miasto położone na Syberii w Rosji, stolica obwodu irkuckiego.

Położenie

Główna część miasta leży na prawym brzegu rzeki Angara, która jest dopływem Jeniseju. Po drugiej stronie rzeki leży dzielnica Glaskowsk. Rzekę, która ma 579 m szerokości, można przekroczyć trzema mostami oraz drogą biegnącą po koronie zapory Zbiornika Irkuckiego. Niewielka rzeka Irkut, od której miasto wzięło swoją nazwę, wpada jako lewostronny dopływ Angary na wysokości centrum.

Dane ogólne

Miasto jest ośrodkiem gospodarczym, kulturalnym (muzea) i naukowym (uniwersytet zał. 1918). Ośrodek przemysłu maszynowego, aluminiowego, materiałów budowlanych, drzewnego, skórzanego i spożywczego; elektrownia wodna. W mieście znajdują się jedne z największych w Rosji zakłady lotnicze "Irkut"

Ratusz w Irkucku

Historia

Port nad rzeką Angarą. Założony w 1652 jako Irkuckie Zimowisko. Prawa miejskie osada posiada od 1686 roku. Ośrodek administracyjny - wojsk dla kolonizacji Syberii. W XVII wieku punkt tranzytowy handlu z Mongolią, potem z Chinami. Od XVIII wieku do 1917 roku, miejsce zsyłek (duże zasługi polskich zesłańców dla rozwoju Irkucka). Stolica guberni irkuckiej. Okolice Irkucka stały się w 1866 widownią powstania zabajkalskiego, wznieconego przez polskich zesłańców. Przywódców powstania Narcyza Celińskiego, Gustawa Szaramowicza, Władysława Kotkowskiego i Jakuba Reinera stracono 27 listopada 1866 na przedmieściu Uszakowka, za rogatką "jakucką", u podnóża gór w pobliżu rzeki Angary. W 1858 roku zesłaniec i późniejszy członek Rządu Narodowego Agaton Giller założył w Irkucku szkołę polską, w której sam nauczał.

W czasach stalinizmu w Irkucku znajdowały się więzienia polityczne Krasnyj Korpus i etapowe na trasie do Władywostoku.

Stacja kolejowa w Irkucku

Polonika

• W Irkucku znajdowały się polski cmentarz, na którym chowano zesłańców oraz cmentarz na wzgórzu za więzieniem za rzeczką Uszakówką, na którym chowano Polaków zmarłych w więzieniu. Na pierwszym z nich pochowani byli m.in: pamiętnikarz i konspirator Ludwik Janiszewski (1778-1848), kanonik katedry wileńskiej ks. prałat Ludwik Trynkowski (zm. 1849), konspirator i skrzypek Wolfgang Szczepkowski (zm. 1857), powstaniec Jacek Gołyński (zm. 1846), wojskowy Józef Sasinowicz, powstaniec Józef Horodyński (zm. 1840), powstaniec porucznik 11 liniowego pułku piechoty Wilhelm Malczewski (zm. 1849). Na cmentarzu więziennym pochowano m.in. konspiratora Michała Olszewskiego (zm. 1840).

Transport

• Irkuck jest ważnym węzłem kolejowym (Kolej Transsyberyjska)
• Tramwaje w Irkucku
• Port lotniczy Irkuck – port lotniczy
• IrAero – linia lotnicza
• Katastrofa lotu Siberia Airlines 778
• Miasto posiada także port rzeczny i sieć trolejbusową

Sport

• Dinamo Irkuck – klub piłkarski
• Zwiezda Irkuck – klub piłkarski

Muzea

• Miejskie Centrum Wystawiennicze im. W. S. Rogalja
• Muzeum Mineralogiczne im. A. W. Sidorowa
• Kompleks muzealny „Dekabryści w Irkucku”: Dom-Muzeum Wołkońskich i Dom-Muzeum Trubeckich
• Muzeum Sztuki im. W. P. Sukaczewa
• Muzeum Krajoznawcze Obwodu Irkuckiego
• Oddział Przyrody Muzeum Krajoznawczego
• Oddział Muzeum Krajoznawczego – Cerkiew Zbawiciela
• Lodołamacz ANGARA
• Interaktywne Muzeum Nauki
• Muzeum Historii Miasta
• Muzeum Historii Zajezdni „Irkuck – pasażerski” linii kolejowej Syberii Wschodniej
• Muzeum Broni i Techniki Wojennej

Nauka i oświata

• Bajkalski Państwowy Uniwersytet Ekonomiki i Prawa (ФГБОУ ВПО БГУЭП);
• Wschodnio-Syberyjska Państwowa Akademia Wychowania (ВСГАО);
• Irkucka Państwowa Akademia Rolnicza (ФГБОУ ВПО ИрГСХА);
• Irkucki Państwowy Uniwersytet Lingwistyczny;
• Irkucki Państwowy Uniwersytet Medyczny Federalnej Agencji ds. Ochrony Zdrowia i Rozwoju Społecznego;
• Irkucki Uniwersytet Państwowy;
• Irkucki Państwowy Uniwersytet Transportu Kolejowego (ИрГУПС);
• Irkucki Instytut Turystyki Międzynarodowej (ИИМТ);
• Narodowy Badawczy Irkucki Państwowy Uniwersytet Techniczny (ИрГТУ);
• 17 filii wyższych uczelni Rosji.

Demografia

Rok	Liczba ludności
1875	32 512
1900	49 106
1926	98 764
1956	314 000
1959	365 000
1975	500 000
1999	592 400
2002	593 400
2004	588 531

Miasta partnerskie

• Shenyang, ChRL
• Kanazawa, Japonia
• Eugene, USA
• Ułan Bator, Mongolia
• Częstochowa, Polska

Zobacz też

• Katedra Niepokalanego Serca Najświętszej Marii Panny w Irkucku
• Powstanie zabajkalskie, zorganizowane przez Polaków w 1866 r.

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona miasta Irkuck (ros.)
• Strona miasta Irkuck (ang.)
• Zdjęcie satelitarne z Google Maps