Bałtyjsk: Różnice pomiędzy wersjami

Bałtyjsk
Балтийск
	; Muzeum Floty Bałtyckiej
	Herb
Państwo	Rosja
Obwód	kaliningradzki
Burmistrz	Fiodor Jaroszewicz
Powierzchnia	49,1 km²
Populacja (2005); • liczba ludności; • gęstość	; 34 057; 694 os./km²
Nr kierunkowy	40145
Kod pocztowy	238510–238521
Tablice rejestracyjne	39
	Położenie na mapie obwodu królewieckiego Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	Położenie na mapie Rosji Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}\|type:city}
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Przeglądaj historię interaktywnie

(Pokaż wszystkie zmiany oczekujące na przejrzenie)

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 12:39, 27 mar 2015

Bałtyjsk (pol. Piława^[1]^[2] lub rzadziej Pilawa, ros. Балтийск, Bałtijsk, niem. Pillau, lit. Piliava, Piluva) – miasto i port morski na Mierzei Wiślanej po obu stronach Cieśniny Piławskiej u wejścia do Zalewu Wiślanego w Federacji Rosyjskiej (obwód kaliningradzki), dawniej w Prusach Wschodnich. Najbardziej na zachód położone miasto Federacji Rosyjskiej.

W mieście znajduje się stacja kolejowa Bałtyjsk.

Historia

Pierwsza wzmianka w źródłach historycznych z 1430. Dogodne warunki rozwoju zapewniło powstanie w rezultacie wielkich sztormów na przełomie XV i XVI w. Cieśniny Piławskiej. Do 1525 było częścią państwa krzyżackiego, potem Prus Książęcych. Wraz z nimi od 1618 pod kontrolą Brandenburgii. W XVI wieku budowa pierwszych fortyfikacji. Ze względu na strategiczne położenie miasto z biegiem czasu przekształcone w twierdzę rozbudowywaną aż do XIX wieku. W XVIII w. dla jej budowy cegłę zdobywano m.in. z rozbieranych zamków średniowiecznych, w tym Lochstedt (obecnie osiedle Pawłowo, w granicach administracyjnych miasta).

W 1626 miejsce lądowania króla Szwecji Gustawa Adolfa i jego armii, podczas wojny polsko-szwedzkiej (1625-1629). Tym desantem morskim Szwedzi przenieśli główny front wojny z Inflant do Prus. W 1635 roku działające na rozkaz króla Władysława IV kozackie czajki pod wodzą Konstantego Wołka zdobyły pod Piławą szwedzki okręt^[3]^[4]. Od 1701 roku część Królestwa Prus. Otrzymało prawa miejskie w roku 1725. W 1807 roku oblężone przez wojska Napoleona. Między 24 lutego 1812 i 6 lutego 1813 tymczasowo pod kontrolą Francji.

Według spisu niemieckiego z 1925 r. mieszkało tu 161 Polaków, nie licząc Mazurów^[5].

W czasie II wojny światowej Piława była jednym z głównych ośrodków szkolenia załóg U-bootów. Miasto zostało zdobyte przez Rosjan 25 kwietnia 1945.

Z II wojny światowej ocalało wiele budynków, m.in. latarnia morska, większość obiektów portu wojennego, siedziba sądu i budynek szkoły średniej. Neogotycka kaplica ewangelicko-reformowana (poświęcona 1867), obecnie służy jako cerkiew prawosławna św. Jerzego (sobór katedralny Floty Bałtyckiej). Nie zachowały się 2 barokowe kościoły ewangelickie (parafialno-garnizonowy i w Starej Piławie), ani neogotycki katolicki kościół NMP Gwiazdy Morza (proj. Fritz Heitmann, konsekrowany 1910).

Militaria

Główna baza morska Floty Bałtyckiej wraz ze Stocznią Remontową (33-й судоремонтный завод). W pobliżu (5 km na płd.-zach. od centrum), na Mierzei Wiślanej, lotnisko wojskowe, obecnie opuszczone. M.in. stacjonowały tu samoloty-amfibie Be-12 Czajka (Бе-12 Чайка).

Bibliografia

Adolf Boetticher, Die Bau- und Kunstdenkmäler der Provinz Ostpreussen, H. 1, Das Samland, Königsberg, Teichert, 1898
Georg Dehio, Handbuch der Deutschen Kunstdenkmäler, Deutschordensland Preussen; Berlin, Deutscher Kunstverlag, 1952
Handbuch der historischen Stätten, Ost- und Westpreussen, Stuttgart, Kröner, 1981, ISBN 3-520-31701-X
Walter Dignath, Herbert Ziesmann, Die Kirchen des Samlandes. Eine Dokumentation, Leer, Rautenberg, 1987, ISBN 3-7921-0355-9
Dehio-Handbuch der Kunstdenkmäler West- und Ostpreussen. Die ehemaligen Provinzen West- und Ostpreussen (Deutschordensland Preussen) mit Bütower und Lauenburger Land; Berlin, Dt. Kunstverl., 1993, ISBN 3-422-03025-5
Anatolij Bachtin, Gerhard Doliesen, Vergessene Kultur. Kirchen in Nord-Ostpreussen. Eine Dokumentation, 2. Aufl., Husum, Husum, 1998, ISBN 3-88042-849-2
Vadim Jur'evič Kurpakov, Kaliningradskaja oblast. Putevoditel, Kaliningrad, Terra Baltika, 2007, ISBN 978-5-98777-012-2

↑ egzonim wariantowy przyjęty na 79. posiedzeniu KSNG [1]
↑ Piława, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VIII: Perepiatycha – Pożajście, Warszawa 1887, s. 156 .
↑ http://historia-wyzynaelblaska.pl/kozackie-czajki-na-haff.html
↑ Katarzyna Matwiejczyk, Z Zaporoża nad Haff. Wykorzystanie flotylli czajek kozackich na Zalewie Wiślanym w wojnie ze Szwecją w 1635 roku, [w:] Szkice z dziejów Prus Królewskich XVI- XVIII wieku. Gospodarka- Społeczeństwo- Kultura, pod red. J. A. Włodarskiego, Gdańsk 2008, s. 90- 111.
↑ Strona glowna

Miasta partnerskie

[1] zonim wariantowy przyjęty na 79. posiedzeniu KSNG [1]

[2] Piława, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VIII: Perepiatycha – Pożajście, Warszawa 1887, s. 156 .

[3] ttp://historia-wyzynaelblaska.pl/kozackie-czajki-na-haff.html

[4] Katarzyna Matwiejczyk, Z Zaporoża nad Haff. Wykorzystanie flotylli czajek kozackich na Zalewie Wiślanym w wojnie ze Szwecją w 1635 roku, [w:] Szkice z dziejów Prus Królewskich XVI- XVIII wieku. Gospodarka- Społeczeństwo- Kultura, pod red. J. A. Włodarskiego, Gdańsk 2008, s. 90- 111.

[5] Strona glowna

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

@@ Linia 39: / Linia 39: @@
 W [[1626]] miejsce lądowania króla [[Szwecja|Szwecji]] [[Gustaw II Adolf|Gustawa Adolfa]] i jego armii, podczas wojny polsko-szwedzkiej ([[1625]]-[[1629]]). Tym desantem morskim Szwedzi przenieśli główny front wojny z [[Inflanty|Inflant]] do Prus.
+W 1635 roku działające na rozkaz króla Władysława IV kozackie czajki pod wodzą Konstantego Wołka zdobyły pod Piławą szwedzki okręt<ref>http://historia-wyzynaelblaska.pl/kozackie-czajki-na-haff.html</ref><ref>Katarzyna Matwiejczyk, Z Zaporoża nad Haff. Wykorzystanie flotylli czajek kozackich na Zalewie Wiślanym w wojnie ze Szwecją w 1635 roku, [w:] Szkice z dziejów Prus Królewskich XVI- XVIII wieku. Gospodarka- Społeczeństwo- Kultura, pod red. J. A. Włodarskiego, Gdańsk 2008, s. 90- 111.</ref>.
 Od [[1701]] roku część [[Królestwo Prus|Królestwa Prus]]. Otrzymało prawa miejskie w roku [[1725]]. W [[1807]] roku oblężone przez wojska [[Napoleon Bonaparte|Napoleona]]. Między [[24 lutego]] [[1812]] i [[6 lutego]] [[1813]] tymczasowo pod kontrolą Francji.