Przejdź do zawartości

Pawłowicze (Litwinki): Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Konarski (dyskusja | edycje)
drobne merytoryczne, źródła/przypisy
Linia 32: Linia 32:


== Zabytki ==
== Zabytki ==
* '''Pałac Wołłowiczów''' z [[1610]] roku, przebudowany w stylu klasycystycznym w 2 poł. XVIII wieku, remontowany w 1910 r. Pałac zbudował [[Paweł Wołłowicz]] herbu [[Bogoria (herb szlachecki)|Bogoria]], z którego to okresu zachowała się tablica fundacyjna na fasadzie. W XVIII wieku Downarowiczowie przebudowali pałac i zbudowali dwie oficyny w stylu klasycystycznym oraz założyli park. Na przełomie XIX i XX wieku w pobliżu pałacu zbudowano nowe murowane stajnie. Pałac i oficyny zostały zniszczone w 1944 roku, a następnie rozpoczęto ich rozbiórkę. Po interwencji prof. Pawła Kułakowskiego (syna ostatnich właścicieli) rozbiórkę wstrzymano, a założenie zostało odbudowane w latach 1959-66 bez oficyny północnej i stajni. Obecnie w pałacu mieści się szkoła podstawowa, a w oficynie mieszkania dla nauczycieli. Pałac jest jedynym w okolicach Białegostoku zachowanym przykładem rezydencji powstałej w czasach [[renesans]]u, z którego to okresu do dzisiaj pozostały obramienia okien na piętrze.
* '''Pałac Wołłowiczów''' z [[1610]] roku, przebudowany w stylu klasycystycznym w 2 poł. XVIII wieku, remontowany w 1910 r. Pałac w 1610 roku zbudował [[Paweł Wołłowicz]] herbu [[Bogoria (herb szlachecki)|Bogoria]], z którego to okresu zachowała się tablica fundacyjna na fasadzie. Pałac miał dwa piętra i stanął na osi drogi dojazdowej wiodącej od gościńca zaleskiego i stanowił on element renesansowej kompozycji przestrzennej. Być może w II połowie XVI w. funkcjonował przy tym dworze zbór kalwiński gdyż Wołłowiczowie byli gorącymi zwolennikami kalwinizmu, a według lokalnych przekazów ustnych kamień usytuowany przy wjeździe do założenia z wyrytym na nim krzyżykiem ma upamiętniać nieistniejący „kościół”. W latach 1630-1658 właścicielem majątku Pawłowicze był Eustachy Kazimierz Wołłowicz, syn Pawła. Po nim dobra przejął jego syn – Aleksander Hieronim Wołłowicz (po 1658 r.). W bliżej nieznanym czasie doszło do połączenia dóbr Andrzejewo z dobrami Pawłowicze i w początkach XVIII w. majętność ta znalazła się w rękach rodziny Łapów, jednak Stanisław Łapa dzierżył Pawłowicze, a Władysław Łapa Andrzejewo. W 1775 r. całość dóbr pozostawała własnością Komara, miecznika Wiłkomirskiego. Przed 1784 r. dobra te stały się własnością Downarowiczów, chorążych rzeczyckich. W XVIII wieku Downarowiczowie przebudowali pałac i zbudowali dwie oficyny w stylu klasycystycznym oraz założyli park. Dawny dwór – kamienicę przebudowano i rozbudowano, dzięki czemu powstał reprezentacyjny pałac z drewnianym gankiem w elewacji głównej, boniowaniem z tynku w przyziemiu oraz fryzem z rygalitów i rozet ponad piętrem. W tej samej linii co pałac wzniesiono oficyny – północną z kamienia polnego i południową z cegły. Przed pałacem umieszczono dwa dziedzińce (wstępny i honorowy), które przecinała aleja lipowa poprowadzona na osi pałacu, a kończąca się przy bramie i kamiennym murze ogrodzenia. Budynki gospodarcze umieszczono przy drodze z Nowego Dworu do Zalesia i Sokółki. Zapewne w tym samym okresie zamieniono dawny zbór kalwiński na kaplicę katolicką. Na przełomie XIX i XX wieku w pobliżu pałacu zbudowano nowe murowane stajnie. W 1900 roku właścicielką Pawłowicz została Elżbieta Kułakowska. W roku 1910, w trzechsetną rocznicę budowy pałacu przeprowadzono jego gruntowny remont (w elewacji ogrodowej w narożniku południowym wypruto wtedy balkon-taras). Pałac i oficyny zostały zniszczone w 1944 roku, a następnie rozpoczęto ich rozbiórkę. Po interwencji prof. Pawła Kułakowskiego (syna ostatnich właścicieli) rozbiórkę wstrzymano, a założenie zostało odbudowane przez WKZ w latach 1959-66 bez oficyny północnej i stajni<ref>http://www.testowy.minigo.pl/index.php/article/show/id/174</ref>. Obecnie w pałacu mieści się szkoła podstawowa, a w oficynie mieszkania dla nauczycieli. Pałac jest jedynym w okolicach Białegostoku zachowanym przykładem rezydencji powstałej w czasach [[renesans]]u, z którego to okresu do dzisiaj pozostały obramienia okien na piętrze.
* aleja dworska 200-letnich lip, klonów i dębów,
* aleja dworska 200-letnich lip, klonów i dębów,
* zabudowania dworskie,
* zabudowania dworskie,

Wersja z 16:35, 16 wrz 2015

Pawłowicze
{{{rodzaj miejscowości}}}
{{{alt zdjęcia}}}
Pałac w Pawłowiczach
Państwo podlaskie
Powiat

sokólski

Gmina

Kuźnica

Liczba ludności (31 grudnia 2013)

13[1]

Strefa numeracyjna

(+48) 85

Kod pocztowy

16-123

Tablice rejestracyjne

BSK

SIMC

0033324

Położenie na mapie gminy Kuźnica
Mapa konturowa gminy Kuźnica
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie województwa podlaskiego
Mapa konturowa województwa podlaskiego
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie powiatu sokólskiego
Mapa konturowa powiatu sokólskiego
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:landmark}

Pawłowiczeosada w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie sokólskim, w gminie Kuźnica.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa białostockiego.

Zabytki

  • Pałac Wołłowiczów z 1610 roku, przebudowany w stylu klasycystycznym w 2 poł. XVIII wieku, remontowany w 1910 r. Pałac w 1610 roku zbudował Paweł Wołłowicz herbu Bogoria, z którego to okresu zachowała się tablica fundacyjna na fasadzie. Pałac miał dwa piętra i stanął na osi drogi dojazdowej wiodącej od gościńca zaleskiego i stanowił on element renesansowej kompozycji przestrzennej. Być może w II połowie XVI w. funkcjonował przy tym dworze zbór kalwiński gdyż Wołłowiczowie byli gorącymi zwolennikami kalwinizmu, a według lokalnych przekazów ustnych kamień usytuowany przy wjeździe do założenia z wyrytym na nim krzyżykiem ma upamiętniać nieistniejący „kościół”. W latach 1630-1658 właścicielem majątku Pawłowicze był Eustachy Kazimierz Wołłowicz, syn Pawła. Po nim dobra przejął jego syn – Aleksander Hieronim Wołłowicz (po 1658 r.). W bliżej nieznanym czasie doszło do połączenia dóbr Andrzejewo z dobrami Pawłowicze i w początkach XVIII w. majętność ta znalazła się w rękach rodziny Łapów, jednak Stanisław Łapa dzierżył Pawłowicze, a Władysław Łapa Andrzejewo. W 1775 r. całość dóbr pozostawała własnością Komara, miecznika Wiłkomirskiego. Przed 1784 r. dobra te stały się własnością Downarowiczów, chorążych rzeczyckich. W XVIII wieku Downarowiczowie przebudowali pałac i zbudowali dwie oficyny w stylu klasycystycznym oraz założyli park. Dawny dwór – kamienicę przebudowano i rozbudowano, dzięki czemu powstał reprezentacyjny pałac z drewnianym gankiem w elewacji głównej, boniowaniem z tynku w przyziemiu oraz fryzem z rygalitów i rozet ponad piętrem. W tej samej linii co pałac wzniesiono oficyny – północną z kamienia polnego i południową z cegły. Przed pałacem umieszczono dwa dziedzińce (wstępny i honorowy), które przecinała aleja lipowa poprowadzona na osi pałacu, a kończąca się przy bramie i kamiennym murze ogrodzenia. Budynki gospodarcze umieszczono przy drodze z Nowego Dworu do Zalesia i Sokółki. Zapewne w tym samym okresie zamieniono dawny zbór kalwiński na kaplicę katolicką. Na przełomie XIX i XX wieku w pobliżu pałacu zbudowano nowe murowane stajnie. W 1900 roku właścicielką Pawłowicz została Elżbieta Kułakowska. W roku 1910, w trzechsetną rocznicę budowy pałacu przeprowadzono jego gruntowny remont (w elewacji ogrodowej w narożniku południowym wypruto wtedy balkon-taras). Pałac i oficyny zostały zniszczone w 1944 roku, a następnie rozpoczęto ich rozbiórkę. Po interwencji prof. Pawła Kułakowskiego (syna ostatnich właścicieli) rozbiórkę wstrzymano, a założenie zostało odbudowane przez WKZ w latach 1959-66 bez oficyny północnej i stajni[2]. Obecnie w pałacu mieści się szkoła podstawowa, a w oficynie mieszkania dla nauczycieli. Pałac jest jedynym w okolicach Białegostoku zachowanym przykładem rezydencji powstałej w czasach renesansu, z którego to okresu do dzisiaj pozostały obramienia okien na piętrze.
  • aleja dworska 200-letnich lip, klonów i dębów,
  • zabudowania dworskie,
  • pozostałości parku,
  • Kościół w Zalesiu z 1604 roku fundacji Hieronima Wołłowicza (4 km na północ od Pałacu).
  1. Ludność. Gmina Kuźnica. [dostęp 2014-05-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-05-09)].
  2. http://www.testowy.minigo.pl/index.php/article/show/id/174

Linki zewnętrzne