Palladianizm: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
merytoryczne Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej) Zaawansowana edycja mobilna |
drobne merytoryczne, ilustracja |
||
Linia 16: | Linia 16: | ||
Plik:Pałac w Natolinie - 03.jpg|[[Zespół pałacowo-parkowy w Natolinie|Pałac w Natolinie]] |
Plik:Pałac w Natolinie - 03.jpg|[[Zespół pałacowo-parkowy w Natolinie|Pałac w Natolinie]] |
||
Plik:Drayton Hall 2007.jpg|Drayton Hall w USA |
Plik:Drayton Hall 2007.jpg|Drayton Hall w USA |
||
Plik:Bellotto View of Ujazdów (detail) 05.jpg|[[Pałac Na Wyspie|Łazienka koło Ujazdowa]] z lat [[1676]]-[[1683]], proj. [[Tylman z Gameren|Tylman van Gameren]] |
|||
</gallery> |
</gallery> |
||
Wersja z 11:02, 23 paź 2019
Palladianizm – styl w architekturze inspirowany twórczością Andrea Palladio. Budowle wzniesione przez tego architekta i jego naśladowców cechuje konsekwencja układów konstrukcyjnych, umiarkowanie w dekoracji, stosowanie wielkiego porządku obejmującego całą wysokość budynku. Palladio był zwolennikiem funkcjonalności, klasycznego monumentalizmu. Jego dzieła nawiązują do porządków antycznych. W latach późniejszych palladianizm rozwinął się w krajach protestanckich, zwłaszcza w Holandii i Anglii, gdzie był postrzegany jako styl przeciwstawny barokowi, uznawanemu za styl papiestwa. Palladianizm był swoistą interpretacją architektury klasycznej (grecko-rzymskiej) i wyróżniał się ograniczoną dekoracją w porównaniu z bogatymi formami architektury barokowej. Jednocześnie zwracano uwagę przy projektowaniu na harmonię proporcji i symetrię planu.
W Anglii prace Andrea Palladia były znane od czasu podróży do Włoch w 1601 i 1613-1614 odbytych przez Indigo Jonesa. Styl ten wkrótce zaczęto stosować przede wszystkim w reprezentacyjnych siedzibach bogatej szlachty. Jeszcze większą popularność wenecki klasycyzm palladiański zdobył po wydaniu w 1709 roku w Oksfordzie dzieła Palladia Quattro Libri dell'Architettura, które wywarło duży wpływ na klasycyzm angielski. Przykładem architektury palladiańskiej jest Chiswick House lorda Burlingtona, wzorowany na Villa Rotonda[1], a także pałac Woburn Abbey, Wilton House, Holkham hall, Russborough House i Queen’s House w Greenwich.
Palladiański typ pałacowy był popularny w Polsce pod koniec XVIII wieku i uważany jest za charakterystyczny dla architektury klasycyzmu polskiego, jest częsty na Kresach Wschodnich I Rzeczypospolitej (np. kościół w zespole zamkowym w Podhorcach). Palladianizm był też obecny w pracach działających w Polsce architektów Dominika Merliniego, Szymona Zuga i Stanisława Zawadzkiego.
Do popularności rezydencji typu palladiańskiego przyczyniły się względy reprezentacyjne i funkcjonalność rozwiązań.
-
Villa Rotonda w Vicenzie z 1582 r.
-
Chiswick House z 1729 r.
-
Kościół św. Józefa w Podhorce z 1752 r.
-
Królikarnia w Warszawie z 1782 r.
-
Pałac w Lubostroniu z 1795 r.
-
Drayton Hall w USA
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Pierre Chaunu: Cywilizacja wieku Oświecenia. Warszawa: PIW, 1993, s. 301. ISBN 83-06-02339-0.