I powstanie pruskie: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m drobne redakcyjne
Konarski (dyskusja | edycje)
drobne merytoryczne, źródła/przypisy
Linia 25: Linia 25:
'''I powstanie pruskie''' wybuchło wiosną [[1242]] roku. Przyczyną wybuchu powstania było traktowanie Prusów jak niewolników i zmuszanie ich siłą do zmiany religii<ref>Janusz Sikorski Janusz, ''Polskie tradycje wojskowe. Tradycje walk obronnych z najazdami Niemców, Krzyżaków, Szwedów, Turków i Tatarów'', Warszawa 1990, s.46.</ref>.
'''I powstanie pruskie''' wybuchło wiosną [[1242]] roku. Przyczyną wybuchu powstania było traktowanie Prusów jak niewolników i zmuszanie ich siłą do zmiany religii<ref>Janusz Sikorski Janusz, ''Polskie tradycje wojskowe. Tradycje walk obronnych z najazdami Niemców, Krzyżaków, Szwedów, Turków i Tatarów'', Warszawa 1990, s.46.</ref>.


Impulsem była klęska połączonych wojsk zakonów [[Zakon krzyżacki|krzyżackiego]] i [[Kawalerowie mieczowi|kawalerów mieczowych]] w bitwie z wojskami ruskimi [[Bitwa na jeziorze Pejpus|na jeziorze Pejpus]]. Na wiadomość o krzyżackiej klęsce książę [[Świętopełk II Wielki|Świętopełk II]] udzielił powstańcom pomocy<ref>Tamże, s.46.</ref> i rozpoczął walkę o [[Wisła|Wisłę]]. Ściągał cło ze statków zakonu, zajął niemieckie statki na Wiśle, a później wstrzymał całą żeglugę, co odcięło [[Zamek krzyżacki|zamki krzyżackie]] od zaopatrzenia. Zachodnie plemiona [[Prusowie|Prusów]] wyrzekły się [[Chrześcijaństwo|chrześcijaństwa]]. Krzyżacy zostali wyparci z większości miast. Największy sukces osiągnęli Prusowie latem 1243 roku w [[Bitwa pod Rządzem|bitwie pod Rządzem]] w pobliżu [[Grudziądz]]a, gdzie rozbili wojska krzyżackie. Krzyżacy zachowali jedynie silne grody: [[Elbląg]] i [[Balga]] na wybrzeżu; [[Radzyń Chełmiński|Radzyń]], [[Chełmno]] i [[Toruń]] na [[Ziemia chełmińska|ziemi chełmińskiej]].
Impulsem powstania była klęska połączonych wojsk zakonów [[Zakon krzyżacki|krzyżackiego]] i [[Kawalerowie mieczowi|kawalerów mieczowych]] w bitwie z wojskami ruskimi [[Bitwa na jeziorze Pejpus|na jeziorze Pejpus]]. Na wiadomość o krzyżackiej klęsce książę [[Świętopełk II Wielki|Świętopełk II]] udzielił powstańcom pomocy<ref>Tamże, s.46.</ref> i rozpoczął walkę o [[Wisła|Wisłę]]. Ściągał cło ze statków zakonu, zajął niemieckie statki na Wiśle, a później wstrzymał całą żeglugę, co odcięło [[Zamek krzyżacki|zamki krzyżackie]] od zaopatrzenia. Zachodnie plemiona [[Prusowie|Prusów]] wyrzekły się [[Chrześcijaństwo|chrześcijaństwa]]. Krzyżacy zostali wyparci z większości zamków i miast. Krzyżacy zachowali jedynie silne grody: [[Elbląg]] i [[Balga]] na wybrzeżu; [[Radzyń Chełmiński|Radzyń]], [[Chełmno]] i [[Toruń]] na [[Ziemia chełmińska|ziemi chełmińskiej]]<ref name=":0">{{Cytuj |autor = Christofer Herrmann |tytuł = Christofer Herrmann: Zamki w państwie krzyżackim w Prusach (2015) |data dostępu = 2020-04-14 |url = https://www.academia.edu/37027564/Christofer_Herrmann_Zamki_w_pa%C5%84stwie_krzy%C5%BCackim_w_Prusach_2015_ |język = en}}</ref>. Największy sukces osiągnęli Prusowie latem 1243 roku w [[Bitwa pod Rządzem|bitwie pod Rządzem]] w pobliżu [[Grudziądz]]a, gdzie rozbili wojska krzyżackie.

Największy sukces Krzyżaków w tym powstaniu to zwycięstwo w [[Bitwa pod Dzierzgoniem|bitwie pod Dzierzgoniem]] w 1248 roku, w wyniku którego podpisano [[układ w Dzierzgoniu]] 7 lutego 1249 roku<ref>[http://www.zamek.malbork.com.pl/index.php?treeid=60 Zamek w Malborku].</ref>.
Dopiero po latach krwawych walk Krzyżacy zdołali ponownie opanować kraj.
Największy sukces Krzyżaków w tym powstaniu to zwycięstwo w [[Bitwa pod Dzierzgoniem|bitwie pod Dzierzgoniem]] w 1248 roku, w wyniku którego podpisano [[układ w Dzierzgoniu]] 7 lutego 1249 roku<ref>[http://www.zamek.malbork.com.pl/index.php?treeid=60 Zamek w Malborku].</ref>. Na jego mocy Prusom zostały podyktowane stosunkowo łagodne warunki i zachowano część ich praw i przywilejów<ref name=":0" />.


== Przypisy ==
== Przypisy ==

Wersja z 15:39, 14 kwi 2020

I powstanie pruskie
Krucjaty pruskie
Czas

1242–1249

Terytorium

Prusy

Wynik

układ w Dzierzgoniu

Strony konfliktu
Zakon krzyżacki Prusowie
Dowódcy
Gerhard von Malberg (1242–44)
Heinrich III von Hohenlohe
(1244–49)
Świętopełk II Wielki
brak współrzędnych

I powstanie pruskie wybuchło wiosną 1242 roku. Przyczyną wybuchu powstania było traktowanie Prusów jak niewolników i zmuszanie ich siłą do zmiany religii[1].

Impulsem powstania była klęska połączonych wojsk zakonów krzyżackiego i kawalerów mieczowych w bitwie z wojskami ruskimi na jeziorze Pejpus. Na wiadomość o krzyżackiej klęsce książę Świętopełk II udzielił powstańcom pomocy[2] i rozpoczął walkę o Wisłę. Ściągał cło ze statków zakonu, zajął niemieckie statki na Wiśle, a później wstrzymał całą żeglugę, co odcięło zamki krzyżackie od zaopatrzenia. Zachodnie plemiona Prusów wyrzekły się chrześcijaństwa. Krzyżacy zostali wyparci z większości zamków i miast. Krzyżacy zachowali jedynie silne grody: Elbląg i Balga na wybrzeżu; Radzyń, Chełmno i Toruń na ziemi chełmińskiej[3]. Największy sukces osiągnęli Prusowie latem 1243 roku w bitwie pod Rządzem w pobliżu Grudziądza, gdzie rozbili wojska krzyżackie.

Dopiero po latach krwawych walk Krzyżacy zdołali ponownie opanować kraj. Największy sukces Krzyżaków w tym powstaniu to zwycięstwo w bitwie pod Dzierzgoniem w 1248 roku, w wyniku którego podpisano układ w Dzierzgoniu 7 lutego 1249 roku[4]. Na jego mocy Prusom zostały podyktowane stosunkowo łagodne warunki i zachowano część ich praw i przywilejów[3].

Przypisy

  1. Janusz Sikorski Janusz, Polskie tradycje wojskowe. Tradycje walk obronnych z najazdami Niemców, Krzyżaków, Szwedów, Turków i Tatarów, Warszawa 1990, s.46.
  2. Tamże, s.46.
  3. a b Christofer Herrmann, Christofer Herrmann: Zamki w państwie krzyżackim w Prusach (2015) [online] [dostęp 2020-04-14] (ang.).
  4. Zamek w Malborku.