Serbia Nedicia: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
m Wycofano edycję użytkownika Szymon bin (dyskusja). Autor przywróconej wersji to Zablockyy. Znacznik: Wycofanie zmian |
Nie podano opisu zmian Znaczniki: Wycofane VisualEditor |
||
Linia 14: | Linia 14: | ||
|status_terytorium = okupowane |
|status_terytorium = okupowane |
||
|zależne_od = {{państwo|III Rzesza}} |
|zależne_od = {{państwo|III Rzesza}} |
||
|utworzenie_data = |
|utworzenie_data = 1941 |
||
|przez_kogo = [[Socjalistyczna Federacyjna Republika Jugosławii|Jugosławia]] |
|przez_kogo = [[Socjalistyczna Federacyjna Republika Jugosławii|Jugosławia]] |
||
|likwidacja_data = maj 1944 |
|likwidacja_data = maj 1944 |
||
Linia 25: | Linia 25: | ||
}} |
}} |
||
[[Plik:Serbia 1941 44 Map01.png|thumb|Podział administracyjny Serbii w czasie [[II wojna światowa|II wojny światowej]]]] |
[[Plik:Serbia 1941 44 Map01.png|thumb|Podział administracyjny Serbii w czasie [[II wojna światowa|II wojny światowej]]]] |
||
'''Serbia Nedicia''' ({{w języku|sh|Недићева Србија, Nedićeva Srbija}}) – nazwa dla [[Serbia|Serbii]] pod [[III Rzesza|niemiecką]] okupacją podczas [[II wojna światowa|II wojny światowej]]. Krajowi przewodził kolaboracyjny rząd [[Milan Nedić|Milana Nedicia]], pod niemieckim nadzorem wojskowym – oficjalna nazwa to Rząd Ocalenia Narodowego ([[język serbski|srb.]]: ''Влада Националног Спаса'', ''Vlada Nacionalnog Spasa'') – który |
'''Serbia Nedicia''' ({{w języku|sh|Недићева Србија, Nedićeva Srbija}}) – nazwa dla [[Serbia|Serbii]] pod [[III Rzesza|niemiecką]] okupacją podczas [[II wojna światowa|II wojny światowej]]. Krajowi przewodził kolaboracyjny rząd [[Milan Nedić|Milana Nedicia]], pod niemieckim nadzorem wojskowym – oficjalna nazwa to Rząd Ocalenia Narodowego ([[język serbski|srb.]]: ''Влада Националног Спаса'', ''Vlada Nacionalnog Spasa'') – który qfunkcjonował w latach 1941-1944. Geograficznie Serbia Nedicia pokrywała się mniej więcej z dzisiejszą [[Serbia Centralna|Serbią Centralną]] (''Централна Србија''), północną częścią [[Kosowo|Kosowa]] (wokół [[Mitrowica|Kosovskiej Mitrovicy]]) i z autonomicznym regionem [[Banat (kraina)|Banat]], który był rządzony przez mniejszość niemiecką. |
||
Ówczesna Serbia graniczyła z [[Niepodległe Państwo Chorwackie|Niezależnym Państwem Chorwackim]], terenami okupowanymi przez wojska [[Włochy|włoskie]] ([[Królestwo Albanii (protektorat włoski)|Albania]], [[Kosowo]], [[Niezależne Państwo Czarnogórskie|Czarnogóra]]), [[Bułgaria|bułgarskie]], [[Rumunia|rumuńskie]] i [[Węgry|węgierskie]]. |
Ówczesna Serbia graniczyła z [[Niepodległe Państwo Chorwackie|Niezależnym Państwem Chorwackim]], terenami okupowanymi przez wojska [[Włochy|włoskie]] ([[Królestwo Albanii (protektorat włoski)|Albania]], [[Kosowo]], [[Niezależne Państwo Czarnogórskie|Czarnogóra]]), [[Bułgaria|bułgarskie]], [[Rumunia|rumuńskie]] i [[Węgry|węgierskie]]. |
Wersja z 09:22, 5 sie 2023
Ten artykuł od 2021-04 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
1941–1944 | |||||
| |||||
Hymn: (nieoficjalnie) Oj Srbijo, mila mati | |||||
Język urzędowy | |||||
---|---|---|---|---|---|
Stolica | |||||
Ustrój polityczny | |||||
Typ państwa | |||||
Głowa państwa | |||||
Status terytorium |
okupowane | ||||
Zależne od | |||||
Waluta |
dinar serbski (CSD) | ||||
Data powstania |
1941 | ||||
Data likwidacji |
Jugosławia | ||||
Religia dominująca | |||||
Strefa czasowa |
UTC +1 – zima | ||||
Serbia Nedicia (serb.-chorw. Недићева Србија, Nedićeva Srbija) – nazwa dla Serbii pod niemiecką okupacją podczas II wojny światowej. Krajowi przewodził kolaboracyjny rząd Milana Nedicia, pod niemieckim nadzorem wojskowym – oficjalna nazwa to Rząd Ocalenia Narodowego (srb.: Влада Националног Спаса, Vlada Nacionalnog Spasa) – który qfunkcjonował w latach 1941-1944. Geograficznie Serbia Nedicia pokrywała się mniej więcej z dzisiejszą Serbią Centralną (Централна Србија), północną częścią Kosowa (wokół Kosovskiej Mitrovicy) i z autonomicznym regionem Banat, który był rządzony przez mniejszość niemiecką.
Ówczesna Serbia graniczyła z Niezależnym Państwem Chorwackim, terenami okupowanymi przez wojska włoskie (Albania, Kosowo, Czarnogóra), bułgarskie, rumuńskie i węgierskie.
Sytuacja geopolityczna
Po klęsce Królestwa Jugosławii po agresji III Rzeszy, terytorium znane obecnie jako Centralna Serbia znalazło się pod okupacją wojskową III Rzeszy. Niemcy 29 sierpnia 1941 (po uzyskaniu współpracy gen. Milana Nedicia – byłego ministra obrony Królestwa Jugosławii i dowódcy jednej z armii jugosłowiańskich w wojnie z III Rzeszą w kwietniu 1941) stworzyli rząd kolaboracyjny, który miał pomagać okupantowi w utrzymywaniu porządku i zapewnianiu bezpieczeństwa, będąc jednocześnie uzależnionym politycznie od Niemiec. Serbia była otoczona przez państwa związane sojuszniczo z III Rzeszą lub od niej uzależnione: Niepodległe Państwo Chorwackie na zachodzie; Czarnogórę, Kosowo i Albanię – okupowane (do września 1943[a]) przez Włochy na południu i południowym zachodzie; Macedonię – okupowaną przez Bułgarię na południowym wschodzie. Znajdujący się na północy Banat znajdował się pod bezpośrednią kontrolą Niemiec i był zarządzany autonomicznie przez zamieszkującą tam mniejszość niemiecką, choć formalnie pozostał częścią Serbii; wreszcie zachodnia Wojwodina została anektowana przez Węgry.
Polityka wewnętrzna
Polityka wewnętrzna Serbii była podporządkowana niemieckiemu prawu. Prawo to, oparte na rasizmie, przewidywało, że wszyscy Żydzi i Romowie zostaną uwięzieni. Dwoma głównymi więzieniami Serbii były obozy koncentracyjne Sajmište i Banjica. Rząd Milana Nedicia był wspierany przez Dymitra Ljoticia i jego partię ZBOR. Jednym z głównych celów polityki rządu było zdławienie wszelkiego oporu przeciw okupacji kraju przez siły niemieckie. Szczególny priorytet uzyskało ograniczanie ruchu oporu po masakrze w Kragujevacu, gdzie żołnierze Wehrmachtu zabili, w odwecie za atak na swój oddział, wielu mieszkańców (100 cywilów za każdego zmarłego żołnierza niemieckiego i 50 za każdego rannego). Siły Nedicia walczyły z partyzantami oraz czetnikami, którzy nie chcieli się zgodzić na podpisanie układu o współpracy. Pod rządami Nedicia Belgrad w 1942 Niemcy ogłosili strefą wolną od Żydów (niem. Judenfrei)[b]. Po tym jak Republika Užička została wyzwolona spod panowania Niemiec przez połączoną operację partyzantów komunistycznych i czetników na jesieni 1941, walki z Niemcami na terenie Serbii były sporadyczne. Partyzanci i czetnicy w Serbii byli głównie zaangażowani w walkę przeciw sobie i tylko czasami atakowali siły niemieckie.
Główni politycy
- Milan Nedić
- Velibor Jonić
- Dimitrije Ljotić
- Dr. Milorad Nedeljković
- Dragomir-Dragi Jovanović
- Milan Aćimović
- Tanasije-Tasa Dinić
- Čedomir Marjanović
- Bogoljub Kujundžić
- Đura Dokić
- Ljubiša Mikić
- Dušan Letica
- Dušan Đorđević
- Boško Pavlović