Koło wielkie

Koła wielkie (zaznaczone ciągłymi liniami)

Koło wielkie - największe koło, jakie można wpisać w kulę. Jego średnica jest równa średnicy kuli, a samo koło dzieli ją na dwie połowy, czyli półkule.

W polskiej literaturze przyjęło się jednak używać terminu "koło wielkie" zwykle w odniesieniu do okręgów na sferze a nie kół. Ta niekonsekwencja nie istnieje w literaturze anglosaskiej, gdzie używa się terminu great circle a nie great disk. Prawdopodobnie jest to błąd w tłumaczeniu, który się przyjął. Termin okrąg wielki jest bardziej konsekwentny, i czasem używany, jednak rzadziej.

Okręgami wielkimi lub kołami wielkimi (w zależności od definicji) są m.in. ortodroma, równik oraz każde dwa przeciwległe południki a na sferze niebieskiej np. horyzont, południk niebieski, równik niebieski, ekliptyka.

Okręgi wielkie są liniami geodezyjnymi na sferze. Zbiór par antypodycznych punktów na okręgu wielkim jest prostą geometrii sferycznej.

Koło wierzchołkowe to koło wielkie, przechodzące przez zenit i nadir.

Zobacz też

• firmament, geometria, horyzont, okrąg, sfera, widnokrąg
• podstawowe zagadnienia z zakresu: astronomii, matematyki, nawigacji.