Bitwa pod Ponarami: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
→Przebieg wydarzeń: drobne merytoryczne |
→Przyczyny: drobne merytoryczne |
||
| Linia 25: | Linia 25: | ||
==Przyczyny== |
==Przyczyny== |
||
Po przegranej [[Bitwa pod Ostrołęką|bitwie pod Ostrołęką]] armia polska rozpoczęła odwrót ku [[Warszawa|Warszawie]], jednak silną 2 Dywizję [[Antoni Giełgud (1792-1831)|Antoniego Giełguda]] i niewielki korpus [[Henryk Dembiński (generał)|Henryka Dembińskiego]] skierowano − |
Po przegranej [[Bitwa pod Ostrołęką|bitwie pod Ostrołęką]] armia polska rozpoczęła odwrót ku [[Warszawa|Warszawie]], jednak silną 2 Dywizję [[Antoni Giełgud (1792-1831)|Antoniego Giełguda]] i niewielki korpus [[Henryk Dembiński (generał)|Henryka Dembińskiego]] skierowano − wobec odcięcia ich przez armię feldmarszałka [[Iwan Dybicz Zabałkański|Iwana Dybicza]] − na [[Litwa|Litwę]], gdzie działał już korpus [[Dezydery Chłapowski|Dezyderego Chłapowskiego]]<ref>E.Kozłowski, M.Wrzosek, s.221.</ref>. |
||
Oczywistym celem |
Oczywistym celem wyprawy było [[Wilno]], bronione przez liczący zaledwie 5000 żołnierzy garnizon rosyjski, gdzie w arsenale miejskim było 60 000 karabinów i kilkaset dział<ref name=Gie>E.Kozłowski, M.Wrzosek, s.226.</ref>. |
||
==Przebieg wydarzeń== |
==Przebieg wydarzeń== |
||
Wersja z 02:12, 31 paź 2012
| Powstanie listopadowe | |||
 {{{opis grafiki}}} | |||
| Czas |
{{{czas}}} | ||
|---|---|---|---|
| Miejsce | |||
| Terytorium | |||
| Wynik |
zwycięstwo Rosjan | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
| Siły | |||
| |||
| Straty | |||
| |||
Położenie na mapie świata  Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |||
| Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|} | |||
Bitwa pod Ponarami miała miejsce 19 czerwca 1831 roku podczas powstania listopadowego. Bitwa nazywana jest także bitwą o Wilno lub bitwą pod Wilnem.
Przyczyny
Po przegranej bitwie pod Ostrołęką armia polska rozpoczęła odwrót ku Warszawie, jednak silną 2 Dywizję Antoniego Giełguda i niewielki korpus Henryka Dembińskiego skierowano − wobec odcięcia ich przez armię feldmarszałka Iwana Dybicza − na Litwę, gdzie działał już korpus Dezyderego Chłapowskiego[1].
Oczywistym celem wyprawy było Wilno, bronione przez liczący zaledwie 5000 żołnierzy garnizon rosyjski, gdzie w arsenale miejskim było 60 000 karabinów i kilkaset dział[2].
Przebieg wydarzeń
Pod naciskiem energicznego Chłapowskiego podjął Giełgud marsz na Wilno, ale mimo zwycięstwa pod Rajgrodem nie zdołał uwierzyć we własne siły i suwał się tak wolno, że nieprzyjaciel zdołał zgromadzić znaczne siły i przygotować pozycje obronne na Górach Ponarskich na zachód od Wilna. Tam też doszło, 19 czerwca 1831 roku, do bitwy pomiędzy wojskami polskimi Giełguda a armią rosyjską dowodzoną przez Fabiana von der Osten-Sackena. W oparciu o pasmo lesistych wzgórz licząca 25 000 żołnierzy i 70 dział armia rosyjska z łatwością odparła atak oddziałów polskich, które straciły 2000 żołnierzy, podczas gdy Rosjanie jedynie czterystu[2].
Teraz rozpoczął się odwrót oddziałów polskich na Żmudź, gdzie Giełgud zamierzał bronić linii rzek Wilii i Świętej. Gdy Rosjanie linię tę przełamali oddziały polskie, po kilku potyczkach, przekroczyli granicę Prus: 13 lipca zgrupowanie Chłapowskiego, 15 lipca grupa Franciszka Rolanda[2].
Nieudolny generał Giełgud zginął na granicy, zastrzelony przez kapitana Stefana Skulskiego, oficera 7. pułku piechoty[3]. Ocalał jedynie korpus gen. Dembińskiego (4000 ludzi, 6 dział), który zdołał przebyć w 25 dni kilkaset kilometrów − ucierając się z nieudolnym pościgiem rosyjskim − i dotrzeć do Warszawy. Wraz z klęską armii Giełguda upadło też powstanie na Litwie[4].
Bibliografia
- Eligiusz Kozłowsk, Mieczysław Wrzosek: Historia oręża polskiego 1795-1939. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1984. ISBN 83-214-0339-5.
- Mała Encyklopedia Wojskowa. T. II. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1967.
- Henryk Żaliński: Stracone szanse: Wielka Emigracja o powstaniu listopadowym. Warszawa: Wydawnistwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1982. ISBN 83-11-06829-1.