Unicode: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m Dodaję nagłówek przed Szablon:Przypisy |
|||
Linia 1: | Linia 1: | ||
<!-- Tego artykułu proszę nie przenosić do Wikiźródeł --> |
<!-- Tego artykułu proszę nie przenosić do Wikiźródeł --> |
||
[[ |
[[Plik:Unicode logo.svg|thumb|180px|Logo Unikodu]]'''Unikod''' ([[język angielski|ang.]] ''Unicode'') – komputerowy [[zestaw znaków]] mający w zamierzeniu obejmować wszystkie [[pismo|pisma]] używane na świecie. Definiują go dwa [[standard]]y – Unicode oraz ISO 10646. Znaki obu standardów są identyczne. Standardy te różnią się w drobnych kwestiach, m.in. Unicode określa sposób [[Skład tekstu|składu]]. |
||
Rozwijany jest przez [[konsorcjum]], w którego skład wchodzą ważne firmy [[komputer]]owe, [[producent|producenci]] [[oprogramowanie|oprogramowania]], instytuty naukowe, agencje międzynarodowe oraz grupy zainteresowanych użytkowników. Konsorcjum współpracuje z organizacją [[Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna|ISO]]. |
Rozwijany jest przez [[konsorcjum]], w którego skład wchodzą ważne firmy [[komputer]]owe, [[producent|producenci]] [[oprogramowanie|oprogramowania]], instytuty naukowe, agencje międzynarodowe oraz grupy zainteresowanych użytkowników. Konsorcjum współpracuje z organizacją [[Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna|ISO]]. |
||
Linia 82: | Linia 82: | ||
* [http://www.decodeunicode.org/ DecodeUnicode] – baza wiki znaków Unicode |
* [http://www.decodeunicode.org/ DecodeUnicode] – baza wiki znaków Unicode |
||
* [http://unicode.org/reports/tr36/ Unicode Technical Report #36] – aspekty bezpieczeństwa związane z programowaniem Unicode |
* [http://unicode.org/reports/tr36/ Unicode Technical Report #36] – aspekty bezpieczeństwa związane z programowaniem Unicode |
||
* [http://www.unikod.pl/ Unikod.Pl] |
* [http://www.unikod.pl/ Unikod.Pl] – polska witryna o Unikodzie |
||
* [https://en.wikipedia.org/wiki/Plane_%28Unicode%29#Overview Pogląd na wszystkie płaszczyzny Unicode'u w angielskiej Wikipedii |
* [https://en.wikipedia.org/wiki/Plane_%28Unicode%29#Overview Pogląd na wszystkie płaszczyzny Unicode'u w angielskiej Wikipedii] |
||
{{Kontrola autorytatywna}} |
{{Kontrola autorytatywna}} |
||
Wersja z 18:20, 10 lut 2018
Unikod (ang. Unicode) – komputerowy zestaw znaków mający w zamierzeniu obejmować wszystkie pisma używane na świecie. Definiują go dwa standardy – Unicode oraz ISO 10646. Znaki obu standardów są identyczne. Standardy te różnią się w drobnych kwestiach, m.in. Unicode określa sposób składu.
Rozwijany jest przez konsorcjum, w którego skład wchodzą ważne firmy komputerowe, producenci oprogramowania, instytuty naukowe, agencje międzynarodowe oraz grupy zainteresowanych użytkowników. Konsorcjum współpracuje z organizacją ISO.
Kodowanie Unicode
Standard Unicode obejmuje przydział przestrzeni numeracyjnej poszczególnym grupom znaków oraz sposoby bajtowego kodowania znaków. Jest kilka metod kodowania, oznaczanych skrótowcami UCS (Universal Character Set) i UTF (Unicode Transformation Format). Do najważniejszych należą:
Mniej popularnymi kodowaniami Unicode są:
Istnieją również inne kodowania, stanowiące margines lub pozostające na etapie propozycji, na przykład:
- UTF-9 i UTF-18
- UTF-EBCDIC
- UTF-6
- UTF-5.
Kody pierwszych 256 znaków Unicode pokrywają się z kodami ISO Latin 1 (czyli ISO-8859-1), przez co kody pierwszych 128 znaków pokrywają się z ASCII. Należy jednak pamiętać, że jest to zbieżność wyłącznie numerów przyporządkowanych konkretnym znakom, natomiast wartości bajtów użytych do ich zapisania mogą (i w większości kodowań będą) różnić się od tych, które uzyska się stosując Latin 1 lub ASCII.
Historia standardu
- 1991 Unicode 1.0.0 (październik[1])
- 1993 Unicode 1.1.0 (czerwiec[1])
- 1996 Unicode 2.0.0 (lipiec[1])
- 1998 Unicode 2.1.2 (maj[1])
- 1998 Unicode 2.1.5 (sierpień[1])
- 1998 Unicode 2.1.8 (grudzień[1])
- 1999 Unicode 2.1.9 (kwiecień[1])
- 1999 Unicode 3.0.0 (wrzesień[1])
- 2000 Unicode 3.0.1 (sierpień[1])
- 2001 Unicode 3.1.0 (23 marca)
- 2001 Unicode 3.1.1 (sierpień[1])
- 2002 Unicode 3.2.0 (25 marca)
- 2003 Unicode 4.0.0 (17 kwietnia)
- 2004 Unicode 4.0.1 (marzec[1])
- 2005 Unicode 4.1.0 (31 marca[1])
- 2006 Unicode 5.0.0 (4 lipca[1]) (ogłoszenie prasowe: 18 lipca)
- 2008 Unicode 5.1.0 (15 marca) (ogłoszenie prasowe: 4 kwietnia[2])
- 2009 Unicode 5.2.0 (1 października[1])
- 2010 Unicode 6.0.0 (11 października[1])
- 2012 Unicode 6.1.0 (31 stycznia[1])
- 2012 Unicode 6.2.0 (26 września[1])
- 2013 Unicode 6.3.0 (30 września[1])
- 2014 Unicode 7.0 (16 czerwca)
- 2015 Unicode 8.0 (17 czerwca)
- 2016 Unicode 9.0 (czerwiec)
- 2017 Unicode 10.0 (czerwiec)
Relacje do UCS
- Unicode 1.1 ISO/IEC ≈ 10646-1:1993
- Unicode 3.0 ISO/IEC ≈ 10646-1:2000
- Unicode 3.2 ISO/IEC ≈ 10646-2:2001
- Unicode 4.0 ISO/IEC ≈ 10646:2003
- Unicode 5.0 ISO/IEC ≈ 10646:2003/Amd.2:2006
- Unicode 5.1 ISO/IEC ≈ 10646:2003/Amd.4:2008
- Unicode 5.2 ISO/IEC ≈ 10646:2003/Amd.6:2009
- Unicode 6.0 ISO/IEC ≈ 10646:2010
- Unicode 6.1 ISO/IEC ≈ 10646:2012
Wprowadzanie znaków Unicode
Typowe układy klawiatur udostępniają tylko niewielki zbiór znaków, na przykład standardowe polskie układy klawiatury zawierają wyłącznie polskie litery i znak euro, nie zawierają natomiast znaków cudzysłowu. Do wprowadzania znaków nieobecnych na klawiaturze można użyć jednej z poniższych metod:
- W systemie Windows NT, Mac OS X (od wersji 10.2) oraz w licznych dystrybucjach Linuksa (ze środowiskiem graficznym) dostępna jest tablica znaków, w której można wyszukać potrzebny znak, skopiować go do schowka, a następnie wkleić w program. W Systemach Windows 95, 98 i ME tablica znaków nie daje dostępu do wszystkich znaków Unicode.
- Znając numer pozycji znaku (czy to dziesiętny, czy to szesnastkowy), można wprowadzić ten znak na kilka sposobów (nie wszystkie programy obsługują wszystkie opisane tu sposoby):
- Trzymając naciśnięty (lewy) Alt i wpisując z klawiatury numerycznej numer dziesiętny tego znaku, po czym zwolnić klawisz Alt.
- Wpisać numer szesnastkowy tego znaku, a następnie wcisnąć kombinację (lewy) Alt+x. Przed numerem szesnastkowym nie może być cyfra ani litera z zakresu a–f (gdyż zostaną uznane jako część kodu, ewentualnie należy poprzedzić kod np. spacją lub uzupełnić kod wiodącymi zerami, tak by liczył dokładnie sześć pozycji).
- Trzymając naciśnięty (lewy) Alt nacisnąć klawisz plus, wpisać numer szesnastkowy znaku, po czym zwolnić klawisz Alt. Metoda ta działa w systemie Windows XP i nowszych.
- Trzymając naciśnięte klawisze Ctrl+Shift wpisać numer szesnastkowy znaku, a następnie puścić klawisze. Metoda ta działa w środowisku GNOME. Od wersji GTK+ 2.10 należy nacisnąć Ctrl+Shift+u, wprowadzić kod szesnastkowy znaku, nacisnąć Enter.
Istnieją też programy do tworzenia własnych układów klawiatur, dzięki nim można podpiąć dowolny znak Unicode pod dowolną kombinację klawiszy (najczęściej wykorzystywana jest kombinacja AltGr+klawisz, gdzie AltGr to prawy klawisz Alt). Niektóre programy dla Windows pozwalają jedynie na wprowadzanie z klawiatury znaków istniejących jedynie w stronie kodowej właściwej dla języka klawiatury, np. w przypadku polskiego systemu Windows próba wpisania kombinacją AltGr+klawisz znaku nieistniejącego w stronie kodowej Windows-1250 nie da oczekiwanego efektu. Inne ograniczenie systemu Windows dotyka znaków o numerach z zakresu 160–255. Przytrzymanie wciśniętego klawisza Alt i wpisanie trzycyfrowego numeru z tego zakresu powoduje wstawienie znaku o tym numerze ze strony kodowej DOS właściwej dla języka klawiatury (w przypadku polskiej klawiatury będzie to znak ze strony kodowej CP852), zaś wpisanie numeru poprzedzonego zerem – znaku ze strony kodowej Windows (w przypadku polskiej klawiatury będzie to znak ze strony kodowej Windows-1250).
Nazewnictwo
Rada Języka Polskiego proponuje nazwę unikod dla każdego systemu unifikacji kodyfikacji liter[3].
Przypisy
Linki zewnętrzne
- Konsorcjum Unicode, czyli strona domowa Unicode – tu znajduje się opis standardu i wszelkie tabele
- Konsorcjum Unicode – tablice kodowe znaków
- DecodeUnicode – baza wiki znaków Unicode
- Unicode Technical Report #36 – aspekty bezpieczeństwa związane z programowaniem Unicode
- Unikod.Pl – polska witryna o Unikodzie
- Pogląd na wszystkie płaszczyzny Unicode'u w angielskiej Wikipedii