Cozumel: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
m Dodaję nagłówek przed Szablon:Przypisy
Linia 1: Linia 1:
{{Wyspa infobox
{{Wyspa infobox
| zdjęcie = Cozumel Island.jpg
|zdjęcie = Cozumel Island.jpg
| opis_zdjęcia = Cozumel, zdjęcie satelitarne wyspy
|opis_zdjęcia = Cozumel, zdjęcie satelitarne wyspy
| nazwa = Cozumel
|nazwa = Cozumel
| państwo = [[Meksyk]]
|państwo = [[Meksyk]]
| kontynent = Ameryka Północna
|kontynent = Ameryka Północna
| morze = [[Morze Karaibskie]]
|morze = [[Morze Karaibskie]]
| wielkość = 647
|wielkość = 647
| gmina = Cozumel
|rok = 2005
| rok = 2005
|populacja = 73 193
| populacja = 73193
|gęstość = 113,1
|stopniN = 20 |minutN = 30 |sekundN = 00
| gęstość = 113,1
| stopniN = 20 | minutN = 30 | sekundN = 00
|stopniW = 86 |minutW = 57 |sekundW = 00
| stopniE = | minutE = | sekundE =
|mapa_wyspy =
|galeria_commons =
| stopniW = 86 | minutW = 57 | sekundW = 00
| stopniS = | minutS = | sekundS =
|kod mapy = Meksyk
| mapa_wyspy =
| galeria_commons =
| kod mapy = Meksyk
}}
}}
'''Cozumel''' (w [[języki majańskie|językach Majów]] oznacza to ''Wyspa Jaskółek'') – [[meksyk]]ańska [[wyspa]] na [[Morze Karaibskie|Morzu Karaibskim]] położona ok. 20 kilometrów na wschód od wybrzeży [[Jukatan (półwysep)|Półwyspu Jukatan]]. Administracyjnie stanowi jedną z dziesięciu gmin meksykańskiego stanu [[Quintana Roo]]. Cozumel to popularny wśród amatorów [[nurkowanie|nurkowania]] ośrodek [[turystyka|turystyczny]]. Główne miasto na wyspie to [[San Miguel de Cozumel]]. Wyspa leży około 10 km (6,2 mili) od lądu i 90 km (56 mil) na południe od Cancun. W 2016 utworzono tu [[rezerwat biosfery]]<ref>[http://www.unesco.org/new/en/media-services/multimedia/photos/mab-2016/mexico/ Isla Cozumel (Mexico)]</ref>.
'''Cozumel''' (w [[języki majańskie|językach Majów]] oznacza to ''Wyspa Jaskółek'') – [[meksyk]]ańska [[wyspa]] na [[Morze Karaibskie|Morzu Karaibskim]] położona ok. 20 kilometrów na wschód od wybrzeży [[Jukatan (półwysep)|Półwyspu Jukatan]]. Administracyjnie stanowi jedną z dziesięciu gmin meksykańskiego stanu [[Quintana Roo]]. Cozumel to popularny wśród amatorów [[nurkowanie|nurkowania]] ośrodek [[turystyka|turystyczny]]. Główne miasto na wyspie to [[San Miguel de Cozumel]]. Wyspa leży około 10 km (6,2 mili) od lądu i 90 km (56 mil) na południe od Cancun. W 2016 utworzono tu [[rezerwat biosfery]]<ref>[http://www.unesco.org/new/en/media-services/multimedia/photos/mab-2016/mexico/ Isla Cozumel (Mexico)].</ref>.


Wyspa ma 48 km długości i 16 km szerokości. Zdecydowana większość stałych mieszkańców mieszka w San Miguel (populacja: 71 401 w 2005 roku), położnym na zachodnim wybrzeżu. Pozostała część wyspy to płaska nizina z gęstą szatą roślinną.
Wyspa ma 48 km długości i 16 km szerokości. Zdecydowana większość stałych mieszkańców mieszka w San Miguel (populacja: 71 401 w 2005 roku), położnym na zachodnim wybrzeżu. Pozostała część wyspy to płaska nizina z gęstą szatą roślinną.
Linia 43: Linia 40:
== Bibliografia ==
== Bibliografia ==
* [http://www.inegi.gob.mx/est/contenidos/espanol/sistemas/conteo2005/localidad/iter/ Dane ze Spisu Powszechnego 2005] INEGI: Instituto Nacional de Estadística, Geografía e Informática
* [http://www.inegi.gob.mx/est/contenidos/espanol/sistemas/conteo2005/localidad/iter/ Dane ze Spisu Powszechnego 2005] INEGI: Instituto Nacional de Estadística, Geografía e Informática
* Coleman, Michael [http://www.zwire.com/site/news.cfm?BRD=2256&dept_id=550689&newsid=18185188&PAG=461&rfi=9 "Cozumel rebounds from Hurricane Wilma"], Marco Island Sun Times, 9 kwietnia, 2007. Dostęp: 4 maja 2005. {{lang|en}}
* Coleman, Michael [http://www.zwire.com/site/news.cfm?BRD=2256&dept_id=550689&newsid=18185188&PAG=461&rfi=9 „Cozumel rebounds from Hurricane Wilma”], Marco Island Sun Times, 9 kwietnia, 2007. Dostęp: 4 maja 2005. {{lang|en}}


== Linki zewnętrzne ==
== Linki zewnętrzne ==
Linia 49: Linia 46:
* [http://www.thisiscozumel.com/ Cozumel Mexico] – informacje o wyspie
* [http://www.thisiscozumel.com/ Cozumel Mexico] – informacje o wyspie
* [http://www.viva-cozumel.com/ Viva Cozumel] – Mapy i multimedia – wirtualna wycieczka po wyspie
* [http://www.viva-cozumel.com/ Viva Cozumel] – Mapy i multimedia – wirtualna wycieczka po wyspie
* [http://www.cozumel.travel/] – oficjalna strona wyspy
* [http://www.cozumel.travel/ http://www.cozumel.travel/] – oficjalna strona wyspy


{{Stan Quintana Roo}}
{{Stan Quintana Roo}}

Wersja z 09:19, 13 mar 2018

Cozumel
{{{nazwa oryginalna}}}
Ilustracja
{{{opis zdjęcia}}}
Kontynent

Ameryka Północna

Państwo

Meksyk

Akwen

{{{akwen}}}

Archipelag

{{{archipelag}}}

Powierzchnia

{{{powierzchnia}}} km²

Długość linii brzegowej

{{{długość brzegu}}}

Najwyższy punkt

{{{najwyższy punkt}}} m n.p.m.

Populacja (2005)
• liczba ludności
• gęstość


{{{liczba ludności}}}
{{{gęstość zaludnienia}}} os./km²

Położenie na mapie Meksyku
Mapa konturowa Meksyku
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|}
[[Plik:{{{mapa wyspy}}}|240x240px|alt=Mapa wyspy|]]
{{{opis mapy wyspy}}}

Cozumel (w językach Majów oznacza to Wyspa Jaskółek) – meksykańska wyspa na Morzu Karaibskim położona ok. 20 kilometrów na wschód od wybrzeży Półwyspu Jukatan. Administracyjnie stanowi jedną z dziesięciu gmin meksykańskiego stanu Quintana Roo. Cozumel to popularny wśród amatorów nurkowania ośrodek turystyczny. Główne miasto na wyspie to San Miguel de Cozumel. Wyspa leży około 10 km (6,2 mili) od lądu i 90 km (56 mil) na południe od Cancun. W 2016 utworzono tu rezerwat biosfery[1].

Wyspa ma 48 km długości i 16 km szerokości. Zdecydowana większość stałych mieszkańców mieszka w San Miguel (populacja: 71 401 w 2005 roku), położnym na zachodnim wybrzeżu. Pozostała część wyspy to płaska nizina z gęstą szatą roślinną.

Historia

Pierwszymi mieszkańcami wyspy byli Majowie, znaleziono także pozostałości kultury Olmeków. Wyspa stanowiła ośrodek kultu bogini Księżyca, istniały tu świątynie obsługujące ruch pielgrzymkowy, zwłaszcza kobiet pragnących zajścia w ciążę. Pozostały po nich ruiny, a główną świątynię zrównano z ziemią podczas II wojny światowej, gdy budowano tu pas startowy dla samolotów. Największe z ocalałych ruin, San Gervasio, znajdują się niemal dokładnie pośrodku wyspy.

Pierwszym Europejczykiem na Cozumel był Juan de Grijalva w 1518, po nim przybył tu Hernán Cortés wraz z flotą, niszcząc wiele świątyń Majów. Na wyspie żyło około 40 tysięcy Majów, jednakże ich populację wyniszczyła epidemia ospy i w 1570 jedynie 30 z nich pozostało przy życiu. Następnie wyspa była opuszczona, sporadycznie używali jej jako kryjówki piraci. W 1848 po wybuchu trwającego ponad pół wieku powstania Majów na półwyspie Jukatan, znanym jako Wojna Kast, Cozumel zasiedlili uchodźcy uciekający przed rewoltą. Z przechowywanej w miejscowym muzeum płyty można wywnioskować o istnieniu planów zakupu wyspy przez Abrahama Lincolna, celem osiedlenia na niej wyzwolonych czarnych niewolników. Przedłużająca się wojna domowa na Jukatanie i polityczne dyskusje podczas wojny secesyjnej w USA sprawiły jednak, że niewielką grupę byłych niewolników z USA wysłano ostatecznie na wyspę Vache u wybrzeży Haiti.

Współczesność

Plaża na Cozumel

Obecnie głównym źródłem dochodu wyspy jest turystyka. Cozumel jest miejscem docelowym dla turystów zainteresowanych nurkowaniem, a także miejscem spędzania miesiąca miodowego. Wyspa posiada dobrze rozwiniętą infrastrukturę turystyczną. Istnieje tu ponad 100 restauracji, wiele hoteli, niektóre z nich posiadają duże baseny, a nawet przystanie jachtowe.

Nie ma tu zakładów przemysłowych, wszystkie produkty przemysłowe, także spożywcze, są dowożone drogą morską spoza wyspy.

Na wyspie działają dwa uniwersytety: Universidad de Quintana Roo oraz Partenon.

Cozumel w oku huraganu Wilma

W 2005 wyspę nawiedziły dwa huragany: huragan Emilly w lipcu oraz huragan Wilma w październiku, z których większe zniszczenia spowodował ten drugi.

Przypisy

Bibliografia

Linki zewnętrzne