Barionyks: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Nie podano opisu zmian |
linki zewnętrzne, wikizacja, źródła/przypisy, infobox, drobne merytoryczne |
||
Linia 25: | Linia 25: | ||
[[File:Spinosauridae Size Diagram by PaleoGeek - Version 2.svg|250px|thumb|Porównanie rozmiarów ''Baryonyx walkeri'' z innymi przedstawicielami rodziny ''[[Spinozaury|Spinosauridae]]'']] |
[[File:Spinosauridae Size Diagram by PaleoGeek - Version 2.svg|250px|thumb|Porównanie rozmiarów ''Baryonyx walkeri'' z innymi przedstawicielami rodziny ''[[Spinozaury|Spinosauridae]]'']] |
||
[[Plik:Baryonyx head & forelimb NHM.jpg|240px|thumb|Replika skamieniałości holotypu]] |
[[Plik:Baryonyx head & forelimb NHM.jpg|240px|thumb|Replika skamieniałości holotypu]] |
||
'''Barionyks''' (''Baryonyx walkeri'') – dwunożny, mięsożerny [[Dinozaury|dinozaur]], [[Teropody|teropod]] z rodziny [[Spinozaury|spinozaurów]] żyjący w epoce wczesnej [[kreda (okres)|kredy]] 130–125 milionów lat temu na terenach dzisiejszej Europy. |
'''Barionyks''' (''Baryonyx walkeri'') – dwunożny, mięsożerny [[Dinozaury|dinozaur]], [[Teropody|teropod]] z rodziny [[Spinozaury|spinozaurów]] żyjący w epoce wczesnej [[kreda (okres)|kredy]] 130–125 milionów lat temu na terenach dzisiejszej [[Europa|Europy]]. |
||
== Odkrycia == |
|||
⚫ | |||
Skamieniałości barionyksa zostały po raz pierwszy odkryte w styczniu 1983 przez kolekcjonera skamielin Williama Walkera w odkrywce gliny w hrabstwie [[Surrey]] w północnej [[Anglia|Anglii]]. Była to mniej niż połowa szkieletu, która obecnie znajduje się w [[Muzeum Historii Naturalnej w Londynie]]. Przypisano do niego wiele pojedynczych fragmentów czaszki, zębów i pazurów oraz fragmentarny szkielet odkryty w [[Portugalia|Portugalii]], jednak w 2018 roku obalono przekonanie, jakoby to miał on należeć do barionyksa, gdyż u znaleziska z [[Portugalia|Portugalii]] nie występował silnie zakrzywiony do góry przedni koniec żuchwy, jaki występował u znaleziska z Anglii. |
|||
== Etymologia == |
|||
⚫ | Szacuje się, że barionyks mierzył około 8,5 m i osiągał wagę 1,7 ton. Wyróżniał się spośród teropodów swoją długą, niską i wąską czaszką. Jego nozdrza oddalone były od czubka pyska o 10 cm. W szczękach znajdowało się około 125 drobnych, ostrych zębów. Kształt jego czaszki przypomina kształt pyska [[Gawialowate|gawiala]]. Jego szczątki znaleziono w deltach dawnych rzek, co wskazywać by mogło na rybożerność |
||
⚫ | Barionyks oznacza z [[Łacina|łaciny]] "ciężki pazur" ({{grc|βαρύς}}/barys = "ciężki" + {{grc|ὄνυξ}}/onyx = pazur) i odnosi się do pazura na pierwszym palcu kończyn przednich, mierzącego 35 cm<ref>Charig, A.J. and Milner, A.C. (1997). "Baryonyx walkeri, a fish-eating dinosaur from the Wealden of Surrey." Bulletin of the Natural History Museum of London, 53: 11–70.</ref> , który prawdopodobnie służył mu do łapania ryb. Epitet ''walkeri'' wywodzi się od nazwiska jego odkrywcy, Williama Walkera. |
||
== Budowa == |
|||
Jego skamieniałości znaleziono w południowej [[Anglia|Anglii]] i w Portugalii<ref>Buffetaut, E. (2007). "The spinosaurid dinosaur Baryonyx (Saurischia, Theropoda) in the Early Cretaceous of Portugal." Geological Magazine, 144(6): 1021-1025. doi:10.1017/S0016756807003883</ref>. |
|||
⚫ | Szacuje się, że barionyks mierzył około 8,5 m i osiągał wagę 1,7 ton. Miał smukłą sylwetkę i silne nogi, zdolne do uniesienia całego ciężaru ciała. Wyróżniał się spośród [[Teropody|teropodów]] swoją długą, niską i wąską czaszką oraz smukł. Jego nozdrza oddalone były od czubka pyska o 10 cm. W szczękach znajdowało się około 125 drobnych, ostrych zębów. Kształt jego czaszki przypomina kształt pyska [[Gawialowate|gawiala]]. Jego szczątki znaleziono w deltach dawnych rzek, co wskazywać by mogło na rybożerność. |
||
== Sposób odżywiania == |
|||
O rybożerności świadczą znalezione wraz z ze skamieniałościami rybie łuski oraz liczne małe, cienkie i spiczaste zęby, nadające się do chwytania śliskiej zdobyczy. Dietę prawdopodobnie uzupełniał [[Zwierzęta|zwierzętami]] lądowymi, gdyż w okolicy żołądka znaleziono także kość należącą do młodego [[Iguanodon|iguanodona]]. Nie jest jednak oczywiste czy sam polował na młode zwierzęta czy też odżywiał się padliną. |
|||
== Przypisy == |
== Przypisy == |
||
{{Przypisy}} |
<br />{{Przypisy}} |
||
== Linki zewnętrzne == |
== Linki zewnętrzne == |
||
*[http://www.forum.dinozaury.com/viewtopic.php?f=6&t=34&p=38124&#p38124 Barionyks na dinozaury.com] |
*[http://www.forum.dinozaury.com/viewtopic.php?f=6&t=34&p=38124&#p38124 Barionyks na dinozaury.com] |
||
*http://www.encyklopedia.dinozaury.com/wiki/Baryonyx |
|||
*https://blog.everythingdinosaur.co.uk/blog/_archives/2011/01/15/4727557.html |
|||
{{Teropody}} |
{{Teropody}} |
Wersja z 10:46, 10 sie 2019
Baryonyx walkeri | |
Charig & Milner, 1986 | |
Model barionyksa w NHM | |
Systematyka | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Typ | |
Podtyp | |
Gromada | |
Podgromada | |
Nadrząd | |
Rząd | |
Podrząd | |
Infrarząd | |
Rodzina | |
Podrodzina | |
Rodzaj |
barionyks |
Gatunek |
Baryonyx walkeri |
Barionyks (Baryonyx walkeri) – dwunożny, mięsożerny dinozaur, teropod z rodziny spinozaurów żyjący w epoce wczesnej kredy 130–125 milionów lat temu na terenach dzisiejszej Europy.
Odkrycia
Skamieniałości barionyksa zostały po raz pierwszy odkryte w styczniu 1983 przez kolekcjonera skamielin Williama Walkera w odkrywce gliny w hrabstwie Surrey w północnej Anglii. Była to mniej niż połowa szkieletu, która obecnie znajduje się w Muzeum Historii Naturalnej w Londynie. Przypisano do niego wiele pojedynczych fragmentów czaszki, zębów i pazurów oraz fragmentarny szkielet odkryty w Portugalii, jednak w 2018 roku obalono przekonanie, jakoby to miał on należeć do barionyksa, gdyż u znaleziska z Portugalii nie występował silnie zakrzywiony do góry przedni koniec żuchwy, jaki występował u znaleziska z Anglii.
Etymologia
Barionyks oznacza z łaciny "ciężki pazur" (βαρύς/barys = "ciężki" + ὄνυξ/onyx = pazur) i odnosi się do pazura na pierwszym palcu kończyn przednich, mierzącego 35 cm[1] , który prawdopodobnie służył mu do łapania ryb. Epitet walkeri wywodzi się od nazwiska jego odkrywcy, Williama Walkera.
Budowa
Szacuje się, że barionyks mierzył około 8,5 m i osiągał wagę 1,7 ton. Miał smukłą sylwetkę i silne nogi, zdolne do uniesienia całego ciężaru ciała. Wyróżniał się spośród teropodów swoją długą, niską i wąską czaszką oraz smukł. Jego nozdrza oddalone były od czubka pyska o 10 cm. W szczękach znajdowało się około 125 drobnych, ostrych zębów. Kształt jego czaszki przypomina kształt pyska gawiala. Jego szczątki znaleziono w deltach dawnych rzek, co wskazywać by mogło na rybożerność.
Sposób odżywiania
O rybożerności świadczą znalezione wraz z ze skamieniałościami rybie łuski oraz liczne małe, cienkie i spiczaste zęby, nadające się do chwytania śliskiej zdobyczy. Dietę prawdopodobnie uzupełniał zwierzętami lądowymi, gdyż w okolicy żołądka znaleziono także kość należącą do młodego iguanodona. Nie jest jednak oczywiste czy sam polował na młode zwierzęta czy też odżywiał się padliną.
Przypisy
- ↑ Charig, A.J. and Milner, A.C. (1997). "Baryonyx walkeri, a fish-eating dinosaur from the Wealden of Surrey." Bulletin of the Natural History Museum of London, 53: 11–70.