Spiczak

Spiczak
	; Herb Spiczak
Typ herbu	szlachecki
Alternatywne nazwy	Brzeziński I, Spiczak-Brzeziński I, Spiczek, Zabawa odmienny

Spiczak (Brzeziński I, Spiczak-Brzeziński I, Spiczek, Zabawa odmienny) – kaszubski herb szlachecki, odmiana herbu Zabawa.

Opis herbu

Opis z wykorzystaniem zasad blazonowania, zaproponowanych przez Alfreda Znamierowskiego^[1]:

Tarcza dwupolowa, dzielona w słup. Pole prawe błękitne, pole lewe szachowane czerwono-srebrne. Klejnot: Trzy pióra strusie. Labry: Z prawej błękitne, podbite srebrem, z lewej czerwone, podbite srebrem.

Herb różni się od Zabawy jedynie liczbą piór w klejnocie, oraz, w zależności od źródeł opisujących Zabawę, układem pól.

Najwcześniejsze wzmianki

Wzmiankowany przez herbarze niemiecko i polskojęzyczne. Herbarze niemieckie to: Nowy Siebmacher, Adelslexikon der Preussichen Monarchie Ledebura, Die Polnischen Adel i Die Polnischen Stamwappen Żernickiego. Z heraldyków polskich wymienia go Juliusz Karol Ostrowski.

Rodzina Brzezińskich

Herb przynależny drobnoszlacheckiej rodzinie z Kaszub, wywodzącej się z Brzeźna w dawnym powiecie człuchowskim. Po raz pierwszy Brzezińscy wzmiankowani są w 1570 roku; w 1662 w Brzeźnie mieszkało 21 Brzezińskich powyżej 10 roku życia. Przydomek Spiczak przy ich nazwisku pojawił się najprawdopodobniej w połowie XVII wieku^[2].

Herbowni

Brzeziński (Brzesziński, Brzezynski, Brzeżyński). Rodzina używała też licznych przydomków: Bastian, Bula (Buhla), Jurkowicz, Kajc (Kajec), Kowalk, Mądry, Myk, Pażątka, Polak, Spiczak (Śpiczak), Swyk, Szęta, Świątek (Świętek), Tybork (Tyborc). Najdłużej używane były przydomki uznane przez heraldykę niemiecką za nazwiska odrębnych rodów: Bastian, Myk, Spiczak, Świątek.

Taki herb miał przysługiwać większości gałęzi rodu, ale Brzezińskim z Kaszub przypisywano też inne herby: Brzeziński II, Brzeziński III, Brzeżewski (Brzeziński III odm.), Brzeziński IV, Brzeziński V.

Przypisy

↑ Alfred Znamierowski, Paweł Dudziński: Wielka księga heraldyki. Warszawa: Świat Książki, 2008, s. 104–108. ISBN 978-83-247-0100-1.
↑ Marian Fryda: Szkice z dziejów rodu Spiczak-Brzezińskich cz. II. Człuchów-Przechlewo: Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie Oddział w Człuchowie, 2019.

Bibliografia

Przemysław Pragert: Herbarz rodzin kaszubskich. T. 1. BiT, 2001, s. 47,146. ISBN 83-919852-6-1, ISBN 978-83-919852-6-7.

Linki zewnętrzne

Herb Herb z listą nazwisk w elektronicznej wersji Herbarza polskiego Tadeusza Gajla

[1] Alfred Znamierowski, Paweł Dudziński: Wielka księga heraldyki. Warszawa: Świat Książki, 2008, s. 104–108. ISBN 978-83-247-0100-1.

[2] Marian Fryda: Szkice z dziejów rodu Spiczak-Brzezińskich cz. II. Człuchów-Przechlewo: Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie Oddział w Człuchowie, 2019.

[1]

[2]

Herby	szlachecki mieszczański chłopski własny państwowy miejski korporacji fantazyjne mówiący
Elementy herbu	tarcza herbowa godło (figury heraldyczne, mobilia herbowe) klejnot herbowy zawój (tortillon) korona heraldyczna korona rangowa hełm heraldyczny labry ostrew płaszcz heraldyczny trzymacze heraldyczne podpory heraldyczne postument heraldyczny order herbowy dewiza herbowa zawołanie
Oznaki godności	świeckie kościelne
Inne	herbarz rola herbowa herold blazonowanie szrafowanie tynktura krzyż heraldyczny totem kamon
Działy heraldyki	heraldyka francuska (heraldyka napoleońska) heraldyka polska (heraldyka kaszubska) heraldyka brytyjska (heraldyka angielska, heraldyka szkocka) heraldyka kościelna heraldyka szachowa heraldyka fantazyjna