Stanisław Lubomirski (wojewoda krakowski)

Stanisław Lubomirski
	; Szreniawa bez Krzyża
Rodzina	Lubomirscy
Data urodzenia	1583
Data śmierci	17 czerwca 1649
Ojciec	Sebastian Lubomirski
Matka	Anna Branicka
Żona	Zofia Ostrogska
Dzieci	Jerzy Sebastian Lubomirski; Konstanty Jacek Lubomirski; Aleksander Michał Lubomirski; Konstancja Lubomirska; Anna Krystyna Lubomirska
	Multimedia w Wikimedia Commons

Następująca wersja przejrzana tej strony, którą oznaczono 26 gru 2016, była oparta na tej wersji.

Stanisław Lubomirski herbu Szreniawa bez Krzyża (ur. 1583 roku – zm. 17 czerwca 1649 roku) – wojewoda krakowski od 1638 roku, ruski w latach 1629-1638, marszałek Trybunału Głównego Koronnego w 1625 roku^[1], podczaszy wielki koronny w 1620 roku, krajczy wielki koronny w 1619 roku, starosta generalny krakowski w latach 1638-1646, starosta spiski w 1605 roku, starosta sandomierski w 1613 roku, starosta lelowski w 1620 roku, starosta białocerkiewski w 1620 roku, starosta zatorski w 1633 roku, starosta krzepicki w 1634 roku, starosta niepołomicki w 1635 roku, starosta grybowski w 1638 roku.^[2]

Obrońca Chocimia przed Turkami (1621), uważany za jednego z najbardziej wpływowych ludzi w Polsce. Właściciel 18 miast, 313 wsi i 163 folwarków.

Pochodzenie i rodzina

Syn Sebastiana i Anny z Branickich. W wieku jedenastu lat został wysłany na naukę do Monachium, by uczyć się w tamtejszym kolegium jezuitów. Towarzyszyli mu znajomi ojca, wyznaczeni na preceptorów Józef Kępiński i Jan Gębczyński. Po dwóch latach nauki opuścił Monachium by kontynuować studia w Padwie.

Mąż Zofii Ostrogskiej^[3]. Ojciec Jerzego Sebastiana (1616-1667), (marszałka wielkiego koronnego i hetmana polnego), Konstantego Jacka (1620-1663) – krajczego i podczaszego koronnego oraz Aleksandra Michała (ok. 1614-1677) – wojewody krakowskiego.

Jego córkami były: Konstancja i Anna Krystyna Lubomirska, którą poślubił Albrycht Stanisław Radziwiłł.

Działalność wojskowa i polityczna

Dowodził jako regimentarz w 1621 wojskami koronnymi i litewskimi w bitwie pod Chocimiem po śmierci Jana Karola Chodkiewicza. W 1625 został wojewodą ruskim, w 1638 krakowskim, a w 1647 r. otrzymał od cesarza Ferdynanda III tytuł książęcy.
Był najpotężniejszym magnatem w Małopolsce, pomnożył majątek swego rodu. Cieszył się wielką popularnością wśród szlachty, był też szczodrym dobrodziejem kościołów.

Był elektorem Władysława IV Wazy z województwa ruskiego w 1632 roku^[4].

W 1633 roku wszedł w skład komisji do wojny z Moskwą i organizacji wojska^[5].

Fundacje

klasztor i kolegium pijarów w Podolińcu na Spiszu.
Inicjator rozbudowy zamku w Łańcucie i pierwszy z tego rodu pan na Łańcucie. Wybudował tam też potężne fortyfikacje bastionowe.
rozbudowa zamku w Nowym Wiśniczu
klasztor i kościoła Karmelitów Bosych w Nowym Wiśniczu
kościół parafialny w Nowym Wiśniczu
kaplica św. Karola Boromeusza w kościele pw. Dziesięciu Tysięcy Męczenników w Niepołomicach
kościół w Berdyczowie
rozbudowa zamku w Sandomierzu (zachował się barokowy portal z herbem Szreniawa)
przebudował w stylu barokowym Willę Decjusza w Krakowie
rezydencja w Kolbuszowej
kościół w Szczepanowie

Bibliografia

Andrzej Bruździński "Stanisław Lubomirski (1583-1649) fundator wiśnickiego klasztoru Karmelitów bosych" wyd. Kraków 2013
Piotr S. Szlezynger "Fundacje architektoniczne Stanisława Lubomirskiego, wojewody i starosty generalnego krakowskiego" Tom 168 z Monografia (Politechnika Krakowska) Seria Architektura, Politechnika Krakowska, 1994

↑ Herbarz polski, t. I, Lipsk 1839-1846, s. 379.
↑ Urzędnicy województwa krakowskiego XVI-XVIII wieku. Spisy. Oprac. Stanisław Cynarski i Alicja Falniowska-Gradowska. Kórnik 1990, s. 238.
↑ Jerzy Antoni Kostka, Kostkowie herbu Dąbrowa . Wyd. Z.P. POLIMER Koszalin 2010, ISBN 978-83-89976-40-6 , s. 254
↑ Suffragia Woiewodztw y Ziem Koronnych, y W. X. Litewskiego, Zgodnie ná Naiásnieyssego Władisława Zygmunta ... roku 1632 ... Woiewodztwo Krákowskie., [b.n.s.]
↑ Andrzej Korytko, Sejm koronacyjny Władysława IV Wazy wobec problemów na Ukrainiew: Echa Przeszłości t. XVI, Olsztyn 2015, s. 74.

Szablon:Władca

[1] Herbarz polski, t. I, Lipsk 1839-1846, s. 379.

[2] Urzędnicy województwa krakowskiego XVI-XVIII wieku. Spisy. Oprac. Stanisław Cynarski i Alicja Falniowska-Gradowska. Kórnik 1990, s. 238.

[3] Jerzy Antoni Kostka, Kostkowie herbu Dąbrowa . Wyd. Z.P. POLIMER Koszalin 2010, ISBN 978-83-89976-40-6 , s. 254

[4] Suffragia Woiewodztw y Ziem Koronnych, y W. X. Litewskiego, Zgodnie ná Naiásnieyssego Władisława Zygmunta ... roku 1632 ... Woiewodztwo Krákowskie., [b.n.s.]

[5] Andrzej Korytko, Sejm koronacyjny Władysława IV Wazy wobec problemów na Ukrainiew: Echa Przeszłości t. XVI, Olsztyn 2015, s. 74.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]