Stanisław Lubomirski (wojewoda krakowski)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Stanisław Lubomirski
Ilustracja
Herb
Szreniawa bez Krzyża
Rodzina Lubomirscy
Data urodzenia 1583
Data śmierci 17 czerwca 1649
Ojciec Sebastian Lubomirski
Matka Anna Branicka
Żona

Zofia Ostrogska
Dzieci

Jerzy Sebastian Lubomirski
Konstanty Jacek Lubomirski
Aleksander Michał Lubomirski
Konstancja Lubomirska
Anna Krystyna Lubomirska
Commons Multimedia w Wikimedia Commons
Zamek w Nowym Wiśniczu

Stanisław Lubomirski herbu Szreniawa bez Krzyża (ur. w 1583, zm. 17 czerwca 1649) – wojewoda krakowski od 1638, ruski w latach 1629–1638, marszałek Trybunału Głównego Koronnego w 1625[1], podczaszy wielki koronny w 1620, krajczy wielki koronny w 1619, starosta generalny krakowski w latach 1638–1646, starosta spiski w 1605, starosta sandomierski w 1613, starosta lelowski w 1620, starosta białocerkiewski w 1620, starosta zatorski w 1633, starosta krzepicki w 1634, starosta niepołomicki w 1635, starosta grybowski w 1638[2] i starosta sądecki[3], a także dworzanin królewski w 1608.

Obrońca Chocimia przed Turkami (1621), uważany za jednego z najbardziej wpływowych ludzi w Polsce. Właściciel 18 miast, 313 wsi i 163 folwarków.

Pochodzenie i rodzina[edytuj | edytuj kod]

Był synem Sebastiana i Anny z Branickich. Ożenił się z Zofią Ostrogską[4].

Był ojcem Jerzego Sebastiana (1616-1667), marszałka wielkiego koronnego i hetmana polnego, Konstantego Jacka (1620–1663), krajczego i podczaszego koronnego, oraz Aleksandra Michała (ok. 1614–1677), wojewody krakowskiego. Jego córkami były: Konstancja i Anna Krystyna Lubomirska, którą poślubił Albrycht Stanisław Radziwiłł.

Wykształcenie[edytuj | edytuj kod]

W wieku jedenastu lat został wysłany na naukę do Niemiec, aby uczyć się w monachijskim kolegium jezuitów. Towarzyszyli mu znajomi ojca – Józef Kępiński i Jan Gębczyński – wyznaczeni na preceptorów. Po dwóch latach nauki (1595–1597) opuścił Monachium; później przez rok (1600) studiował w Padwie. Odbył peregrynację do Włoch, Francji, Niderlandów i Niemiec[5].

Działalność wojskowa i polityczna[edytuj | edytuj kod]

Dowodził jako regimentarz w 1621 wojskami koronnymi i litewskimi w bitwie pod Chocimiem po śmierci Chodkiewicza. W 1625 został wojewodą ruskim, w 1638 krakowskim, a w 1647 otrzymał od cesarza Ferdynanda III tytuł książęcy.

Był najpotężniejszym magnatem w Małopolsce; pomnożył majątek swego rodu. Cieszył się wielką popularnością wśród szlachty; przekazywał też szczodre donacje dla kościołów.

Był elektorem Władysława IV Wazy z województwa ruskiego w 1632[6]. W 1633 roku wszedł w skład komisji do wojny z Moskwą i organizacji wojska[7].

Fundacje[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Herbarz polski, t. I, Lipsk 1839–1846, s. 379.
  2. ↑ Urzędnicy województwa krakowskiego XVI-XVIII wieku. Spisy. Oprac. Stanisław Cynarski i Alicja Falniowska-Gradowska. Kórnik 1990, s. 238.
  3. ↑ Jerzy Leśniak (red.), Nowy Sącz, Nowy Sącz: SIGNUM, 2007, ISBN 978-83-917371-5-6.
  4. ↑ Jerzy Antoni Kostka, Kostkowie herbu Dąbrowa . Wyd. Z.P. POLIMER  Koszalin 2010, ​ISBN 978-83-89976-40-6​ , s. 254
  5. ↑ Marcin Broniarczyk, Wykształcenie świeckich senatorów w Koronie za Władysława IV, w: Kwartalnik Historyczny R. 119 nr 2 (2012), s. 287.
  6. ↑ Suffragia Woiewodztw y Ziem Koronnych, y W. X. Litewskiego, Zgodnie ná Naiásnieyssego Władisława Zygmunta ... roku 1632 ... Woiewodztwo Krákowskie, [b.n.s.]
  7. ↑ Andrzej Korytko, Sejm koronacyjny Władysława IV Wazy wobec problemów na Ukrainie [w:] Echa Przeszłości t. XVI, Olsztyn 2015, s. 74.


Zobacz w Wikicytatach kolekcję cytatów Stanisława Lubomirskiego


Poprzednik
Jan Daniłowicz		 POL województwo ruskie IRP COA.svg wojewoda ruski
1628–1638		 POL województwo ruskie IRP COA.svg Następca
Konstanty Wiśniowiecki
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Stanisław_Lubomirski_(wojewoda_krakowski)&oldid=53314164”