Przejdź do zawartości

Stanisław Bauman (inżynier)

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stanisław Bauman
Ilustracja
Data urodzenia

ok. 1837

Data i miejsce śmierci

18 września 1921
Sanok

Miejsce spoczynku

Cmentarz Centralny w Sanoku

Zawód, zajęcie

geometra

Rodzice

Ernest, Ludwika

Małżeństwo

1. Jadwiga z d. Lubowiecka,
2. Maria Helena z d. Riss

Dzieci

Bolesław, Stanisław, Jan, Maria, Roman, Jadwiga, Anna, Stefan, Helena

Krewni i powinowaci

Maciej Riss (teść) Stanisław Biega (zięć), Jadwiga, Stanisław, Bolesław (wnuki)

Grobowiec rodziny Baumanów w Sanoku

Stanisław Bauman (ur. ok. 1837, zm. 18 września 1921 w Sanoku) – polski inżynier geometra, działacz społeczny.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Stanisław Bauman urodził się około 1837 roku[1]. Był synem Ernesta Baumana[2] (1810-1889, inżynier pochodzenia niemieckiego poczuwający się Polakiem, powstaniec listopadowy, odznaczony Orderem Virtuti Militari[3][4]) i Ludwiki z domu Derych[5][6]. Miał brata Romana, który był kupcem w Bochni[3].

Ukończył studia z tytułem inżyniera geometry. Na przełomie lat 70./80. jako geometra był urzędnikiem przydzielonym do C. K. Powiatowej Komisji Szacunkowej w Sanoku pozostając w strukturze C. K. Komisji Gruntowej Podatku Gruntowego we Lwowie[7]. Następnie pozostawał w grupie c. k. urzędników do utrzymania ewidencji katastru podatku gruntowego do około 1906[8]. Pracował jako urzędowy inżynier geometra w Sanoku, wykonujący pomiary gruntów[3][4][9]. Decyzją C. K. Ministerstwa Skarbu w marcu 1895 jako starszy c. k. geometra w Sanoku został mianowany starszym geometrą I klasy w VII randze i pozostawiony w służbie w Sanoku[10]. W Sanoku od około 1907 był zaszeregowany w grupie geometrów do robót pomiarowych[11], a od około 1913 był rządowo upoważnionym cywilnym geometrą[12]. Urzędował wówczas przy ulicy Tadeusza Kościuszki[13][a].

Udzielał się w pracy społecznej. Podczas uroczystości w Sanoku ku czci „Lirnika Mazowieckiego” tj. Teofila Lenartowicza w 1893 był autorem przemowy[14]. Był członkiem założycielem Towarzystwa Szkoły Ludowej[15], został działaczem tegoż[16], skarbnikiem, członkiem wydziału sanockiego Towarzystwa Szkoły Ludowej[17][18][19]. Z ramienia TSL zajmował się zakładaniem szkółek początkowych (wspólnie ze Stanisławem Basińskim)[20]. Był członkiem wydziału Towarzystwa „Korpusy Wakacyjne” w Sanoku[21]. Był członkiem zwyczajnym Macierzy Szkolnej dla Księstwa Cieszyńskiego[22][23]. Był członkiem sanockiego gniazda Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” (lata 90. XIX wieku, 1906, 1912), pełniąc funkcję zastępcy członka sądu honorowego[24]. Był zastępcą prezesa Kółka Dramatyczno-Muzycznego w Sanoku[25], ponownie wybierany: 9 listopada 1895 prezesa Jana Staruszkiewicza[26], 20 stycznia 1897 prezesa Józefa Heldenburga[27]. Po wybudowaniu gmachu sanockiego „Sokoła” został reżyserem powołanego tamże teatru amatorskiego[28][29]. Został członkiem wspierającym stowarzyszenia Towarzystwo Młodzieży Polskiej „Znicz” w Sanoku, powołanego 17 lipca 1904[30]. Prywatnie był myśliwym[4], zajmował się hodowlą kur minorek i gołębi ślązaków[31]. Został członkiem założonej 11 stycznia 1903 w Sanoku pierwszej filii lwowskiego Towarzystwa Chowu Drobiu, Gołębi i Królików[32].

W ramach akcji germanizacyjnej w 1832 do Sanoka zostały sprowadzone m.in. rodziny Baumanów i Rissów[33]. Stanisław Bauman był żonaty od około 1861 z Jadwigą z domu Lubowiecką (córka Karola[2][34], zm. 28 kwietnia 1881 w wieku 38 lat[35] ponad miesiąc po urodzeniu córki Jadwigi[2][b]. Ich dziećmi byli: Bolesław (urzędnik w Towarzystwie Ubezpieczeń Florianka w Krakowie), Stanisław[36], Jan (ur. ok. 1866, zm. 1918 w wieku 52 lat)[37], Maria Klementyna (od 1889 żona Stanisława Biegi[38], matka Jadwigi 1891-1983 - nauczycielki po mężu Brodzkiej, Stanisława 1893-1944, majora dyplomowanego Wojska Polskiego, który otrzymał od inż. Stanisława Baumana odznaczenie Orderu Virtuti Militari należące wcześniej do Ernesta Baumana[39] i Bolesława 1896-1976, dyplomaty)[4], Roman (zm. 1894 w wieku 21 lat)[40], Jadwiga (1881-1882[2][34]). Po raz drugi był żonaty z Marią Heleną Riss[41][6] (córka inżyniera Macieja Rissa[42][6], określana też pod imieniem Helena[1][43], skarbniczka koła pań TSL w Sanoku[44][45][c][46][47][48][49], zmarła 11[43] lub 14 grudnia 1906 w wieku 53 lat[50]. Ich dziećmi byli: Anna Helena[42] (1888-1946[41][50], od 1910 zamężna z inż. Bolesławem Nowoświatem[42][51]), Stefan Adolf Jarosław (1889-1891[52][53]), Helena (1894-1895[6][54]) i prawdopodobnie inna córka[d].

Zamieszkiwał w domu nr 108[53][40][54][37] na obrzeżach Sanoka[4] w Posadzie Sanockiej[31][50]. Po wybuchu I wojny światowej w 1914 wraz z dwoma bliskimi przebywał w Bernie Morawskim[55]. Zmarł jako wdowiec 18 września 1921 w Sanoku w wieku 84 lat[1]. Został pochowany w rodzinnym grobowcu na cmentarzu przy ul. Rymanowskiej w Sanoku 20 września 1921 po pogrzebie od przewodnictwem księdza proboszcza Franciszka Salezego Matwijkiewicza[1]. W tym miejscu spoczęła także Ernestyna Riss (będąca stanu wolnego, zm. 15 czerwca 1920 w wieku 78 lat)[56].

Uwagi

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ W publikacjach prasowych był określany także jako „nadgeometra”, zob. Kronika. Odezwa. „Gazeta Sanocka”. Nr 87, s. 4, 29 listopada 1896.  oraz „nadinżynier” – por. Kronika. Z życia towarzyskiego. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”, s. 4, Nr 13 z 24 lipca 1910. 
  2. ↑ Bolesław Biega podał, że nie znał osobiście swojej babki, tzn. żony inż. Stanisława Baumana, która umarła na wiele lat przed (jego) przyjściem na świat, tj. przed 1896 rokiem. Bolesław Biega: Wspomnienia Bolesława Józefa Biegi. biega.com. s. 2-3. [dostęp 2016-10-09].
  3. ↑ Publikacja dotycząca sanockiego koła TSL w wydaniu tygodnika „Gazeta Sanocka” nr 87/1896 podała: Wszelkie datki w pieniądzach czy w naturze prosimy nadsyłać do pani Baumanowej, małżonki Nadgeometry, zob. Kronika. Odezwa. „Gazeta Sanocka”. Nr 87, s. 4, 29 listopada 1896. 
  4. ↑ Inskrypcja na tablicy nagrobnej Stanisława i Heleny Baumanów została częściowo uszkodzona, lecz widoczne pozostało imię ich syna Stefana oraz nieczytelne imię ich córki - być może jest to uprzednio wymieniona Helena zmarła w 1895.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d Księga Zmarłych 1904–1934 Sanok. T. J. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 262 (poz. 107).
  2. ↑ a b c d Księga chrztów 1870–1882. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 158 (poz. 24).
  3. ↑ a b c Kronika. „Gazeta Przemyska”. Nr 66, s. 2, 19 września 1889. 
  4. ↑ a b c d e Bolesław Biega: Wspomnienia Bolesława Józefa Biegi. biega.com. s. 2. [dostęp 2016-10-09].
  5. ↑ Księga aktów zejść rzym.-kat. Sanok 1878–1904. T. H. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 162 (poz. 106).
  6. ↑ a b c d Księga chrztów 1892–1898. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 86 (poz. 24).
  7. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1875. Lwów: 1875, s. 224.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1876. Lwów: 1876, s. 229.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1877. Lwów: 1877, s. 188.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkiem Księstwem Krakowskiem na rok 1879. Lwów: 1879, s. 166.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkiem Księstwem Krakowskiem na rok 1882. Lwów: 1882, s. 179.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1883. Lwów: 1883, s. 182.
  8. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1884. Lwów: 1884, s. 156.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1885. Lwów: 1885, s. 157.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1886. Lwów: 1886, s. 157.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1887. Lwów: 1887, s. 157.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1888. Lwów: 1888, s. 158.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1889. Lwów: 1889, s. 174.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1890. Lwów: 1890, s. 175.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1891. Lwów: 1891, s. 175.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1892. Lwów: 1892, s. 175.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1893. Lwów: 1893, s. 175.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1894. Lwów: 1894, s. 175.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1895. Lwów: 1895, s. 175.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1896. Lwów: 1896, s. 175.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1897. Lwów: 1897, s. 175.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1898. Lwów: 1898, s. 205.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1899. Lwów: 1899, s. 204.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1900. Lwów: 1900, s. 205.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1901. Lwów: 1901, s. 205.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1902. Lwów: 1902, s. 221.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1903. Lwów: 1903, s. 221.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1904. Lwów: 1904, s. 221.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1905. Lwów: 1905, s. 221.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1906. Lwów: 1906, s. 246.
  9. ↑ Alojzy Zielecki, Struktury organizacyjne miasta, W epoce autonomii galicyjskiej, w: Sanok. Dzieje miasta. Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 366-367.
  10. ↑ Kronika. Mianowania. „Gazeta Sanocka”. Nr 6, s. 3, 17 marca 1895. 
  11. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1908. Lwów: 1908, s. 306.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1909. Lwów: 1909, s. 861.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1910. Lwów: 1910, s. 861.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1911. Lwów: 1911, s. 939.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1912. Lwów: 1912, s. 926.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1913. Lwów: 1913, s. 951.
  12. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1914. Lwów: 1914, s. 964.
  13. ↑ Skorowidz powiatu sanockiego wydany na podstawie dat zebranych w roku 1911. Sanok: 1911, s. 43.
  14. ↑ W Rocznicę 3-go Maja. „Gazeta Sanocka”. Nr 18, s. 1, 1 maja 1904. 
  15. ↑ Sprawozdanie Zarządu Głównego T. S. L. z działalności Towarzystwa Szkoły Ludowej za rok 1924. Kraków: 1925, s. 77.
  16. ↑ Doroczne Zgromadzenie Sanockiego „Koła Pań” Towarzystwa Szkoły ludowej. „Gazeta Sanocka”. Nr 13, s. 3, 23 czerwca 1895. 
  17. ↑ W Rocznicę 3-go Maja. „Gazeta Sanocka”. Nr 18, s. 2, 1 maja 1904. 
  18. ↑ Działalność Koła Sanockiego T. S. L. w roku adm. 1904. „Gazeta Sanocka”. Nr 62, s. 1, 5 marca 1905. 
  19. ↑ Zgromadzenia. „Gazeta Sanocka”, s. 3, Nr 114 z 4 marca 1906. 
  20. ↑ Z Rady Miejskiej. „Gazeta Sanocka”. Nr 63, s. 2, 12 marca 1905. 
  21. ↑ Kronika. „Korpusy wakacyjne”. „Gazeta Sanocka”. Nr 93, s. 4, 10 stycznia 1897. 
  22. ↑ Sprawozdanie Macierzy Szkolnej dla Księstwa Cieszyńskiego z dziesiątego roku jej istnienia tj. 1894 złożone przez zarząd na walnem zgromadzeniu dnia 4 maja 1895. s. 8.
  23. ↑ Sprawozdanie z działalności „Macierzy Szkolnej Księstwa Cieszyńskiego” w Cieszynie za czas od 16 września 1906 do 31 grudnia 1907 – 22 rok istnienia. Cieszyn: 1907, s. 21.
  24. ↑ Sprawozdanie Wydziału Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół" w Sanoku za rok administracyjny 1898. Sanok: Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Sanoku, 1898, s. 11.
    •Sprawozdanie Wydziału Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół" w Sanoku za rok administracyjny 1899. Sanok: Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Sanoku, 1899, s. 13, 16.
    •Sprawozdanie Wydziału Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół" w Sanoku za rok administracyjny 1900. Sanok: Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Sanoku, 1900, s. 14.
    •Zarząd. sokolsanok.pl. [dostęp 2016-10-09].
    •Paweł Sebastiański, Bronisław Kielar: Wykazy członków Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Sanoku. W: 125 lat sanockiego „Sokoła” 1889–2014. Sanok: Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Sanoku, 2014, s. 142, 143, 145, 147. ISBN 978-83-939031-1-5.
    •Anna Sebastiańska: Członkowie TG „Sokół” w Sanoku 1889–1946. sokolsanok.pl, 2009-11-29. [dostęp 2016-10-09].
  25. ↑ Kronika. Obchód jubileuszowy. „Gazeta Sanocka”. Nr 19, s. 3, 11 sierpnia 1895. 
  26. ↑ Kronika. Kółko Dramatyczno-Muzyczne w Sanoku. „Gazeta Sanocka”. Nr 33, s. 3, 17 listopada 1895. 
  27. ↑ Kółko dramat.-muzyczne w Sanoku. „Gazeta Sanocka”. Nr 95, s. 3, 24 stycznia 1897. 
  28. ↑ Kronika. Koło Pań Towarzystwa Szkoły ludowej w Sanoku – Wieczorek ku czci Mickiewicza. „Gazeta Sanocka”. Nr 1, s. 3, 1 stycznia 1904. 
  29. ↑ Bronisław Filipczak, Wojciech Sołtys. Ze wspomnień (napisał Wojciech Sołtys). „Rocznik Sanocki”. Tom I, s. 215, 1963. Wydawnictwo Literackie. 
  30. ↑ Tow. młodzieży polskiej „Znicz”. „Gazeta Sanocka”. Nr 30, s. 2, 24 lipca 1904. 
  31. ↑ a b Wystawa pszczelniczo-ogrodnicza wraz z wystawią drobiu i królików. „Gazeta Sanocka”. Nr 92, s. 1-2, 1 października 1905. 
  32. ↑ Sprawozdania z posiedzeń filii. Filia lwowskiego Towarzystwa chowu drobiu w Sanoku. „Hodowca Drobiu”. Nr 1, s. 20, 1 marca 1904. 
  33. ↑ Edward Zając. Germanizacja Sanoka w latach 1834–1867. „Tygodnik Sanocki”. Nr 29, s. 8, 16 lipca 1999. 
  34. ↑ a b Księga aktów zejść rzym.-kat. Sanok 1878–1904. T. H. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 49 (poz. 48).
  35. ↑ Księga aktów zejść rzym.-kat. Sanok 1878–1904. T. H. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 36 (poz. 69).
  36. ↑ Bolesław Biega: Stanisław Biega. biega.com. [dostęp 2016-10-09].
  37. ↑ a b Księga Zmarłych 1904–1934 Sanok. T. J. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 225 (poz. 119).
  38. ↑ Księga małżeństw parafii rzymskokatolickiej w Sanoku (1888–1905). Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku. s. 20 (poz. 41).
  39. ↑ Bolesław Biega: Wspomnienia Bolesława Józefa Biegi. biega.com. s. 3. [dostęp 2016-10-09].
  40. ↑ a b Księga aktów zejść rzym.-kat. Sanok 1878–1904. T. H. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 217 (poz. 71/72).
  41. ↑ a b Księga chrztów 1882–1892. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 171 (poz. 66).
  42. ↑ a b c Księga małżeństw rz. kat. Sanok (1905–1912). Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 82 (poz. 30).
  43. ↑ a b Kronika. Nekrologia. „Gazeta Sanocka”. Nr 155, s. 4, 16 grudnia 1906. 
  44. ↑ Doroczne Zgromadzenie Sanockiego „Koła Pań” Towarzystwa Szkoły ludowej. „Gazeta Sanocka”. Nr 13, s. 2-3, 23 czerwca 1895. 
  45. ↑ Kronika. Koło Pań Towarzystwa szkoły ludowej w Sanoku. „Gazeta Sanocka”. Nr 66, s. 3, 6 lipca 1896. 
  46. ↑ Kronika. Szlachetny czyn. „Gazeta Sanocka”. Nr 93, s. 2, 10 stycznia 1897. 
  47. ↑ Towarz. Szkoły ludowej „Koło Pań” w Sanoku. „Gazeta Sanocka”. Nr 104, s. 2, 28 marca 1897. 
  48. ↑ W Rocznicę 3-go Maja. „Gazeta Sanocka”. Nr 18, s. 1-2, 1 maja 1904. 
  49. ↑ Towarz. Szkoły ludowej „Koło Pań” w Sanoku. „Gazeta Sanocka”. Nr 52, s. 4, 25 grudnia 1904. 
  50. ↑ a b c Księga Zmarłych 1904–1934 Sanok. T. J. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 37 (poz. 164).
  51. ↑ Kronika. Z życia towarzyskiego. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”. Nr 13, s. 4, 24 lipca 1910. 
  52. ↑ Księga chrztów 1882–1892. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 231 (poz. 24).
  53. ↑ a b Księga aktów zejść rzym.-kat. Sanok 1878–1904. T. H. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 188 (poz. 99).
  54. ↑ a b Księga aktów zejść rzym.-kat. Sanok 1878–1904. T. H. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 233 (poz. 106).
  55. ↑ Księga pamiątkowa i adresowa wygnańców wojennych z Galicyi i Bukowiny 1914-1915 oraz Album pamiątkowe. Cz. 3. Prowincya i Bukowina. Wiedeń: 1915, s. 137.
  56. ↑ Księga Zmarłych 1904–1934 Sanok. T. J. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 250 (poz. 111). Indeks do ksiąg zmarłych od roku 1914. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. R 1920, (Tom J, str. 240, poz. 11).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Stanisław_Bauman_(inżynier)&oldid=71783429”