Symieon Biekbułatowicz

Symieon Biekbułatowicz

portret pędzla nieznanego malarza, druga połowa XVI wieku, początek XVII wieku
Wielki Książę Moskiewski
Okres	od 1575 do 1576
Poprzednik	Iwan IV Groźny
Następca	Iwan IV Groźny
Dane biograficzne
Data śmierci	26 grudnia 1615?/5 stycznia 1616
Ojciec	Biek-Bułat
Żona	Anastazja mścisławska

Symieon Biekbułatowicz (urodzony jako Sain-Bulat; ur. w I połowie XVI wieku, zm. 26 grudnia 1615^?/5 stycznia 1616 w Moskwie) – formalny wielki książę moskiewski w latach 1575–76 u boku Iwana IV Groźnego, chan kasymski od 1567, książę twerski od 1576 do 1585 roku.

Życiorys

Był synem Biek-Bułat sultana, prawnukiem chana Wielkiej Ordy Ahmed-chana, a także bezpośrednim potomkiem Czyngis-chana. W 1573 roku przyjął chrzest i imię Symeon. Jesienią 1575 roku Iwan IV przekazał mu władzę, gdy udał się do Polski ubiegać się o koronę po ucieczce Henryka Walezego. Niestabilność psychiczna Iwana powodowała już wcześniej, że groził abdykacją lub wstąpieniem do klasztoru (m.in. w 1564). Dotychczasowy car do siebie kazał się zwracać jako do kniazia Iwana moskiewskiego, ale w nadaną sobie część księstwa włączył Moskwę, Psków, Rostów, Dmitrow, Staricę, Rżew i Zubcow. Iwan mieszkał też wciąż w Moskwie i kontrolował królewskie regalia. Formalnie też zwrócił się do Symieona o zgodę na konfiskatę majątków nieprzychylnych mu bojarów. W tym okresie w otoczeniu Iwana IV pojawiły się nowe postaci: Dymitr i Borys Godunow, Bogdan Bielski, Atanazy Nagoj i jego brat. W trakcie panowania Symieon brał udział w wojnach inflanckich, a także poślubił Anastazję mścisławską, praprawnuczkę Iwana III Srogiego. Symieon Biekbułatowicz został odsunięty od władzy w po jedenastu miesiącach, ale w zamian otrzymał tytuł wielkiego księcia twerskiego oraz Torżek we władanie.

Fiodor I pozbawił go władzy w tych miejscach w 1585 i włączył je bezpośrednio pod swoją władzę. W 1595 roku oślepł, winą za to obarczył hiszpańskie wino, przysłane przez Borysa Godunowa. Gdy ten rok później został carem, zmusił poddanych do uznania, że Symieon nie jest carem. 3 kwietnia 1606 roku Dymitr Samozwaniec I zmusił go do wstąpienia do monasteru Świętego Cyryla Biełozierskiego, gdzie przyjął imię zakonne Stefan. Kolejny car Wasyl IV Szujski przeniósł go do monasteru Sołowieckiego. W 1612 książę Pożarski za radą Soboru Ziemskiego przeniósł go z powrotem do pierwszego monastyru. Car Michał I Romanow pozwolił mu wrócić do Moskwy do Monasteru Simonowskiego. Zmarł w 1616 roku. Pochowano go w tymże monastyrze obok żony, która także została mniszką i zmarła w 1607 roku.

Bibliografia

• Biografia na FMG.ac
• Władysław Serczyk: Iwan IV Groźny. Wrocław: Ossolineum, 2004, s. 101–102. ISBN 83-04-04716-0.