Synagogi w Krakowie
W Krakowie przed II wojną światową funkcjonowało co najmniej 90 synagog i domów modlitwy, z czego dzisiaj czynne są 2, ale tylko w synagodze Remu regularnie odbywają się nabożeństwa.
Najbardziej znane synagogi w Krakowie:
- Synagoga Stara przy ulicy Szerokiej 24,
- Synagoga Wysoka przy ulicy Józefa 38
- Synagoga Remu przy ulicy Szerokiej 40,
- Synagoga Wolfa Poppera przy ulicy Szerokiej 16,
- Synagoga Kupa przy ulicy Miodowej 27,
- Synagoga Izaaka Jakubowicza przy ulicy Kupa 18,
- Synagoga Tempel przy ulicy Miodowej 24[1].
Inne mniejsze tworzą unikatowy w Europie zespół synagogalny, który można jedynie porównać z synagogami w Pradze. Synagogi wraz z całym Kazimierzem w 1978 roku wpisano na pierwszą listę światowego dziedzictwa kultury UNESCO.
Synagogi reprezentują większość stylów architektonicznych, od gotyku, renesansu, baroku, historyzmu aż po wczesny modernizm.
Geneza powstania
[edytuj | edytuj kod]Przed 1939r. Kazimierz był centrum zamieszkania żydów w Krakowie. Istniało tam już wtedy około 90 domów modlitwy (najstarsza z nich to Stara Synagoga, która została wybudowana na przełomie XV i XVI wieku), a odłamy religii były znacznie zróżnicowane. Społeczność żydowska liczyła od 60 000 do nawet 80 000 osób czyli 1/3 populacji miasta. Po rozpoczęciu wojny większość synagog uległa zniszczeniu lub została wykorzystana jako magazyny amunicji przez nazistów. Populacja wyznawców także uległa zmianie, bo spadła do nawet 600 osób pod koniec lat 70 XX wieku.[potrzebny przypis]
Pierwsze synagogi w Krakowie
[edytuj | edytuj kod]Najstarszą synagogą w Krakowie jest Stara Synagoga, która powstała na przełomie XV i XVI wieku, podczas przenoszenia się żydów na teren Kazimierza. Spłonęła ona w 1557r. a następnie została ponownie odbudowana w 1570r. za zgodą króla Zygmunta Augusta[2].
Czynne synagogi
[edytuj | edytuj kod]Synagogi nieczynne
[edytuj | edytuj kod]- Synagoga Stara w Krakowie
- Synagoga Izaaka Jakubowicza w Krakowie
- Synagoga Poppera w Krakowie
- Synagoga Wysoka w Krakowie
- Synagoga Kupa w Krakowie
Synagogi nieistniejące
[edytuj | edytuj kod]Lista synagog z podziałem na ulice
[edytuj | edytuj kod]Indeks
[edytuj kod]A
[edytuj | edytuj kod]Ulica św. Agnieszki
- Synagoga Stowarzyszenia Modłów i Dobroczynności im. Michała Hirscha Cypresa w Krakowie
- Synagoga Stowarzyszenia Izraela Meiselsa w Krakowie
Ulica św. Anny
Ulica Augustiańska
- Synagoga Beit Szlomo w Krakowie
- Synagoga chasydów z Radomska w Krakowie
- Synagoga Tiferes Israel w Krakowie
B
[edytuj | edytuj kod]Ulica Bocheńska
Ulica Bonifraterska
Ulica Brzozowa
- Synagoga Anszei Chail w Krakowie
- Synagoga Salomona Deichesa w Krakowie
- Synagoga Planczner w Krakowie
C
[edytuj | edytuj kod]Ulica Celna
Ulica Ciemna
D
[edytuj | edytuj kod]Ulica Dietla
- Synagoga w Krakowie (ul. Dietla 107)
- Synagoga w Krakowie (ul. Dietla 19)
- Synagoga Chajotim w Krakowie
- Synagoga Damasza w Krakowie
- Synagoga chasydów z Działoszyc w Krakowie
- Synagoga chasydów z Piaseczna w Krakowie
Ulica Długa
E
[edytuj | edytuj kod]Ulica Estery
- Synagoga chasydów z Czortkowa w Krakowie
- Synagoga chasydów z Dzikowa w Krakowie
- Synagoga chasydów z Góry Kalwarii w Krakowie
- Synagoga chasydów z Bobowej w Krakowie
- Synagoga Talmud Tora w Krakowie
- Synagoga Chaima Halberstama w Krakowie
G
[edytuj | edytuj kod]Ulica św. Gertrudy
Ulica Grodzka
I
[edytuj | edytuj kod]Ulica Izaaka
- Synagoga Chewra Szijur w Krakowie
- Synagoga Majera Dajonsa w Krakowie
- Synagoga Stowarzyszenia Bóżniczego Szir w Krakowie
J
[edytuj | edytuj kod]Ulica Jakuba
Ulica Józefa
- Synagoga Ahawat Tora w Krakowie
- Synagoga Aufim w Krakowie
- Synagoga chasydów ze Stropkova w Krakowie
- Synagoga Chewra Kadisza w Krakowie
- Synagoga Chewra Ner Tamid w Krakowie
- Synagoga Etz Chaim w Krakowie
- Synagoga Kowea Itim le-Tora w Krakowie
- Synagoga Kromolów w Krakowie
- Synagoga Krymałowska w Krakowie
- Synagoga Machsike Jesziwa Keter Tora w Krakowie
- Synagoga Reb Arons Klaus w Krakowie
- Synagoga Stowarzyszenia Modlitwy i Dobroczynności Chasydów Radomskich w Krakowie
- Synagoga Żarki w Krakowie
K
[edytuj | edytuj kod]Ulica Kalwaryjska
- Synagoga Chewra Thilim w Krakowie
- Synagoga Nose Hamitah w Krakowie
- Synagoga Rabina z Zielina w Krakowie
- Synagoga Gmilus Chasudim i Menachem Awelim w Krakowie
Ulica Katarzyny
Ulica Kościuszki
Ulica Krakowska
- Synagoga Bojaner w Krakowie
- Synagoga Bojaner w Krakowie
- Synagoga Chewra Sandlers w Krakowie
- Synagoga Gmilus Chasudim Talmud Tora w Krakowie
- Synagoga Joller w Krakowie
- Synagoga Berischa Meiselsa w Krakowie
- Synagoga Leiba Sussera w Krakowie
- Synagoga Tomchej Orajse w Krakowie
Ulica Krakusa
Ulica Kupa
L
[edytuj | edytuj kod]Ulica Lelewela
Ulica Limanowskiego
M
[edytuj | edytuj kod]Plac Matejki
Ulica Mazowiecka
Ulica Meiselsa
- Synagoga chasydów z Aleksandrowa w Krakowie
- Synagoga Bne Emuna w Krakowie
- Synagoga Chewra Thilim w Krakowie
- Synagoga Lykower w Krakowie
- Synagoga Tycziner w Krakowie
Ulica Miodowa
- Synagoga Assiriri w Krakowie
- Synagoga Beit Israel w Krakowie
- Synagoga chasydów z Cieszanowa w Krakowie
- Synagoga Temichas Narej Bnej Israel w Krakowie
Ulica Mostowa
- Synagoga Chany i Abrahama Lednitzerów w Krakowie
- Synagoga Nosei Massu Haszejno w Krakowie
- Synagoga w Krakowie (ul. Mostowa 4)
N
[edytuj | edytuj kod]Ulica Na Przejściu
Plac Nowy
P
[edytuj | edytuj kod]Ulica Podbrzezie
- Synagoga Aszera Horowitza w Krakowie
- Synagoga Mcyjrim Imizgagim jad Charucium w Krakowie
- Synagoga Chaima Reichenberga w Krakowie
- Synagoga Rosenbauma w Krakowie
Ulica Podgórze
Ulica Prądnik Czerwony
R
[edytuj | edytuj kod]Ulica Rakowicka
Ulica Rękawka
Rynek Podgórski
Rynek Dębnicki
S
[edytuj | edytuj kod]Ulica Skałeczna
Ulica Skawińska
Ulica Starowiślna
Ulica Stroma
Ulica Szeroka
- Synagoga Gmilus Chasidim Debais Hakneses w Krakowie
- Synagoga Szaula Landaua w Krakowie
- Synagoga Mekarwin Latora w Krakowie
- Synagoga Reichenberga w Krakowie
- Synagoga Szezarim w Krakowie
- Synagoga Szomrim Laboker w Krakowie
- Synagoga Szywe Kryjem w Krakowie
- Synagoga Ner Tamid w Krakowie
- Synagoga Ner Tamid w Krakowie
Ulica Szewska
Ulica Szlak
Ulica Szpitalna
T
[edytuj | edytuj kod]Ulica Tatarska
Ulica Trynitarska
Ulica Twardowskiego
W
[edytuj | edytuj kod]Ulica Warszauera
Ulica św. Wawrzyńca
Ulica Węgierska
- Synagoga Bnei Emuna w Krakowie
- Synagoga Bnei Chinim w Krakowie
- Synagoga Zuckera w Krakowie
- Synagoga chasydów z Góry Kalwarii w Krakowie
- Synagoga chasydów w Krakowie
- Synagoga Benziona Halberstama w Krakowie
Ulica Węgłowa
Plac Wolnica
Z
[edytuj | edytuj kod]Ulica Zwierzyniec
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Synagogi [online] [dostęp 2024-04-16] (pol.).
- ↑ Stara Synagoga - Magiczny Kraków [online], www.krakow.pl [dostęp 2024-04-16] .
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Synagogi i domy modlitwy w Krakowie w latach 1918-1939. krakow.jewish.org.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-02-09)].