Tadeusz Majerski
| Data i miejsce urodzenia |
29 czerwca 1888 |
|---|---|
| Pochodzenie | |
| Data i miejsce śmierci |
16 października 1963 |
| Instrumenty | |
| Gatunki | |
| Zawód |
Tadeusz Majerski (ur. 29 czerwca 1888 we Lwowie, zm. 16 października 1963 tamże)[1] – polski kompozytor, pianista i pedagog.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
W latach 1905–1911 studiował we Lwowie, w konserwatorium Galicyjskiego Towarzystwa Muzycznego oraz na uniwersytecie. W latach 1911–1913 kontynuował studia u Josefa Pembaura w Lipsku[1][2].
Od 1913 udzielał prywatnych lekcji gry fortepianowej, a od 1920 jako profesor konserwatorium Polskiego Towarzystwa Muzycznego we Lwowie. 1920–1930 występował w wielu miastach Polski oraz w Belgradzie, Wiedniu, Budapeszcie, również z bratem Janem, śpiewakiem paryskiej Opéra; koncertował także ze znanym wiolonczelistą, swoim szwagrem, Dezyderiuszem Danczowskim. Działał też jako krytyk muzyczny. W 1927 zorganizował Lwowskie Trio, z którym koncertował w Polsce. 1931 założył we Lwowie Towarzystwo Miłośników Muzyki i Opery. Od 1939 był profesorem Lwowskiego Konserwatorium Państwowego[1][2].
Do jego uczniów należeli: Leszek Mazepa, Andrzej Nikodemowicz i Lew Kompanijec.
Jego krewną jest Kaja Danczowska, wnuczka Jadwigi z domu Majerskiej[3], jego siostry[4], i Dezyderiusza Danczowskiego[3][5], dla której Tadeusz napisał koncert skrzypcowy.
Twórczość[edytuj | edytuj kod]
Majerski zaczął komponować w czasie studiów. Fascynowała go przede wszystkim muzyka współczesna, m.in. Mieczysława Karłowicza i Karola Szymanowskiego. Był jednym z pierwszych dodekafonistów w Polsce. Jego muzykę cechuje bardzo zróżnicowana interwałowo melodyka, bogata i różnorodna rytmika, wyrafinowana harmonika, wypływająca m.in. z zastosowania dodekafonii wykorzystanie elementów polskiego folkloru, barwna instrumentacja i jasna forma. Rękopisy utworów Majerskiego znajdują się w Bibliotece Narodowej w Warszawie[1][6].
Wybrane kompozycje[edytuj | edytuj kod]
(na podstawie materiału źródłowego[1])
Utwory sceniczne[edytuj | edytuj kod]
- Miss Ellis (Błękitny wiatr), 3-aktowa komedia muzyczna, libretto kompozytor, 1926, wyst. Lwów 1930
Utwory orkiestrowe[edytuj | edytuj kod]
- Nocturn, 1937
- Etiudy symfoniczne, ok. 1938
- Symfonia, 1939
- Symfonietta, 1947
- Toccata i fuga, 1947
- Suita na orkiestrę kameralną, 1930
- Marsz na tematy polskich pieśni ludowych na orkiestrę dętą, 1950
- Koncert fortepianowy, 1934
- Koncert – poemat fortepianowy, 1947 (2. wersja, 1956)
- Koncert skrzypcowy, 1962
Utwory kameralne[edytuj | edytuj kod]
- Trio smyczkowe, 1932
- Suita na wiolonczelę i fortepian, 1936 (2. wersja pt. Sonata, 1949)
- Kwintet fortepianowy (pamięci Mieczysława Karłowicza), 1953
- Orchestra na skrzypce i fortepian, 1954
Oraz liczne utwory fortepianowe, pieśni na głos i fortepian, muzyka teatralna
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e Mazepa 2000 ↓, s. 45.
- ↑ a b Chodkowski 1995 ↓, s. 520.
- ↑ a b Kaja. Biografia Kai Danczowskiej - Katarzyna Marczak - ebook + książka [online], www.legimi.pl [dostęp 2023-01-27].
- ↑ kompozytorzy [online], polmic.pl [dostęp 2023-01-27].
- ↑ Danczowska Kaja, [w:] Władysław Tyrański, Kto jest kim w Krakowie : lokalne władze, urzędy, instytucje, środowiska : edukacja, zatrudnienie, pozycja zawodowa, działalność polityczna i społeczna, sympatie polityczne, rodzina, rozrywki i upodobania (dane z 1999 roku), Kraków: Krakowska Agencja Informacyjna, 2000, s. 61, ISBN 83-909309-2-7, OCLC 47866363 [dostęp 2023-01-27].
- ↑ Tadeusz Majerski. [w:] Polskie Centrum Informacji Muzycznej [on-line]. [dostęp 2018-04-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-25)]. (pol.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Teresa Mazepa: Majerski Tadeusz. W: Encyklopedia muzyczna PWM. Elżbieta Dziębowska (red.). Wyd. I. T. 6: M część biograficzna. Kraków: PWM, 2000, s. 35. ISBN 83-224-0656-8. (pol.).
- Encyklopedia muzyki. Andrzej Chodkowski (red.). Warszawa: PWN, 1995. ISBN 83-01-11390-1. (pol.).
- Marek Kozubel, Majerski, Tadeusz, [w:] Zostali na Wschodzie. Słownik inteligencji polskiej w ZSRS 1945–1991 (red. nauk. Adam Hlebowicz), Instytut Pamięci Narodowej, Warszawa 2021, s. 375-377
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Michał Drewnowski, Tadeusz Majerski Remembered: An Interview With Andrzej Nikodemowicz, [w:] Toccata Classics [online], 24 października 2016 [dostęp 2018-04-24] [zarchiwizowane z adresu 2018-04-24] (ang.).
- Tadeusz Majerski w bazie AllMusic (ang.) (ang.)
- Tadeusz Majerski w bazie Discogs.com (ang.) (ang.)