Tadeusz Silnicki
| Data i miejsce urodzenia |
5 października 1889 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
18 grudnia 1968 |
| profesor nauk humanistycznych | |
| Specjalność: historia prawa Kościelnego | |
| Alma Mater | |
| Doktorat |
1914 |
| Habilitacja |
1927 |
| Profesura | |
| Nauczyciel akademicki | |
| Uczelnia |
Uniwersytet Lwowski |
| Okres zatrudn. |
1929-1960 |
Tadeusz Silnicki (ur. 5 października 1889 w Wierzchosławicach, zm. 18 grudnia 1968 w Warszawie) – historyk Kościoła i prawa kościelnego, profesor Uniwersytetu Poznańskiego i Uniwersytetu Adama Mickiewicza.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Tadeusz Silnicki był synem urzędnika Jana i Zofii z domu Chodacka[1][2]. W 1900-1908 uczęszczał do gimnazjum klasycznego we Lwowie im. cesarza Franciszka Józefa, które ukończył z odznaczeniem[3]. W 1914 roku na podstawie rozprawy Prawo elekcji królów w dobie jagiellońskiej przygotowanej pod kierunkiem Oswalda Balzera otrzymał tytuł doktora filozofii. Pracował we Lwowie 1914-1929 jako nauczyciel szkół średnich[1][4]. Będąc na studiach interesował się historią prawa, początkowo polskiego, a później również kościelnego[5] i, dlatego w 1923 roku był w tym celu na stażu naukowym we Francji[1]. W latach 1924–1929 związał się trwale z Katedrą Prawa Kościelnego Uniwersytetu Jana Kazimierza jako asystent profesora Władysława Abrahama. W 1927 roku na podstawie rozprawy Organizacja archidiakonatu w Polsce habilitował się we Lwowie z prawa kościelnego. W 1929 roku na Uniwersytecie Poznańskim objął stanowisko profesora nadzwyczajnego i kierownika Katedry Prawa Kościelnego i pozostawał na tym stanowisku aż do wybuchu wojny w 1939 roku[1]. Podczas okupacji w latach 1940–1945 został wysiedlony z Poznania i w okolicach Sanoka, Krosna i Jarosławia[1] prowadził działalność nauczycielską, pełniąc funkcję przewodniczącego powiatowej komisji egzaminacyjnej[6]. We wrześniu 1945 roku powrócił na dawne stanowisko na UP. Poza prawem kościelnym wykładał również wyznaniowe prawo państwowe, wstęp do nauk prawnych, historię, zagadnienia kultury, nauki prawno-społeczne[7][1]. W 1948 roku po zlikwidowaniu na UP Katedry Prawa Kościelnego został mianowany profesorem zwyczajnym i przeniesiony na Uniwersytet Jagielloński na specjalnie dla niego utworzoną Katedrę Historii Prawa Kościelnego. Do Poznania powrócił w 1957 roku jako profesor przy Katedrze Powszechnej Historii Państwa i Prawa UAM i pozostał tam aż do 1960 roku, kiedy to przeszedł na emeryturę. W 1963 roku przeniósł się do Warszawy, gdzie zmarł 18 grudnia 1968 roku[1], w wyniku powikłań spowodowanych upadkiem i urazem głowy[8] i został pochowany na Starych Powązkach (kwatera 146c-3-4)[9]. Rodziny nie założył.
Zainteresowania naukowe[edytuj | edytuj kod]
Tadeusz Silnicki przede wszystkim badał historię Kościoła i prawa kościelnego w Polsce, a zwłaszcza na Śląsku, w Wielkopolsce i na Pomorzu. Do głównych jego dzieł w tym zakresie należą: Dzieje i ustrój Kościoła katolickiego na Śląsku do końca XIV wieku (1939, wyd. 2 1953), monografie biskupa wrocławskiego Nankera (1953), arcybiskupów gnieźnieńskich Mikołaja Trąby (1954) i Jakuba Świnki (1956) oraz zbiór mniejszych prac pt. Z dziejów Kościoła w Polsce (1960), których myślą przewodnią jest dążenie do odtworzenia historycznej roli dawnej organizacji kościelnej i jej wybitnych przedstawicieli w Polsce w obronie polskiej racji stanu przeciw postępującemu naporowi germanizmu[1]. Był również wybitnym popularyzatorem wiedzy o historii i kulturze. Przed wojną do „Kuriera Poznańskiego” i „Tęczy” pisywał artykuły popularnonaukowe. W ramach Powszechnych Wykładów Uniwersyteckich wielokrotnie występował z prelekcjami w Poznaniu i okolicy, na Pomorzu, a nawet na terenie ówczesnych Prus Wschodnich[1]. Po wojnie na łamach i na zlecenie Spółdzielni „Czytelnik” kontynuował działalność popularyzatorską i wygłaszał niekiedy cykle wykładów w Poznańskiem, na Pomorzu oraz na Ziemiach Zachodnich i Północnych[1].
Najważniejsze publikacje[edytuj | edytuj kod]
- Arcybiskup Jakub Świnka i jego epoka, Warszawa 1956 [z Kazimierzem Gołębiem]
- Dzieje i ustrój Kościoła na Śląsku do końca wieku XIV, Kraków 1939
- Dzieje i ustrój Kościoła katolickiego na Śląsku do końca wieku XIV, Warszawa 1953
- Historia Polski, Lwów 1922
- Klasztory, Lwów 1933
- O uniwersytet pomorski w Toruniu, 1937
- Organizacja archidiakonatu w Polsce, Lwów 1927
- Prawo elekcji królów w dobie jagiellońskiej, Lwów 1913
- Rola dziejowa kościoła polskiego na Śląsku w wiekach XI-XIII, Katowice 1935
- Sobory powszechne a Polska, Warszawa 1962
- Zagadnienie kultury prawniczej, 1937
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i j Gąsiorowski i Topolski (red.) 1981 ↓, s. 663.
- ↑ Internetowy Polski Słownik Biograficzny [dostęp: 5 VI 2017 r.]
- ↑ K. Gołąb, Tadeusz Silnicki: w 75-lecie urodzin i 50-lecie pracy naukowej, "Prawo Kanoniczne. Kwartalnik prawno-historyczny", 9, 1966, nr 3-4, s. 340.
- ↑ "Sprawozdanie Towarzystwa Naukowego we Lwowie", 7, 1927, z. 3, s. 191 (78 w przeglądarce).
- ↑ Po dodatkowych studiach prawniczych
- ↑ R. Terlecki, Pracownicy naukowi w tajnym nauczaniu ogólnokształcącym na terenie dystryktu krakowskiego, " Rozprawy z Dziejów Oświaty", 26, 1984, s. 241.
- ↑ Również w Akademii Handlowej i w Szkole Inżynierskiej w Poznaniu
- ↑ J. Sawicki, Śp. Prof. Dr Tadeusz Silnicki (5 X 1889 - 18 XII 1968), "Prawo Kanoniczne. Kwartalnik prawno-historyczny", 13, 1970, nr 3-4, s. 274.
- ↑ Kwatera 146c [dostęp: 4 VI 2017 r.]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Antoni Gąsiorowski, Jerzy Topolski (red.): Wielkopolski słownik biograficzny. Warszawa-Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1981, s. 663. ISBN 83-01-02722-3.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- LUSTRACJA I WERYFIKACJA NAUKOWCÓW PRL - Tadeusz Silnicki, prawnik, więziony podczas okupacji, szykanowany w PRL [Dostęp 16.05.2014]
- Tadeusz Silnicki – niezwykły naukowiec i pedagog. parafiapruszcz.x.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-05-17)]. [Dostęp 16.05.2014]