Turak zielonoczuby
| Tauraco persa[1] | |||
| (Linnaeus, 1758) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
turak zielonoczuby | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Turak zielonoczuby[5] (Tauraco persa) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny turakowatych (Musophagidae). Występuje w Zachodniej i Środkowej Afryce, głównie wzdłuż wybrzeża Zatoki Gwinejskiej. Zamieszkuje lasy od Senegalu na zachodzie, poprzez m.in. Wybrzeże Kości Słoniowej, Nigerię i Kamerun po Gabon, Kongo, Demokratyczną Republikę Konga i północną Angolę na wschodzie i południu. Nie jest zagrożony wyginięciem. Charakterystyczne dla tego i kilku spokrewnionych z nim gatunków jest występowanie zielonego barwnika, turakowerdyny, niespotykanej u prawie żadnych innych zwierząt[6].
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]Gatunek ten po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1758 roku Karol Linneusz w 10. edycji Systema Naturae. Autor nadał gatunkowi nazwę Cuculus Persa[3][7]. Podał, że występuje on w Afryce[7]; później uściślono, że miejsce typowe to Złote Wybrzeże[3]. Obecnie gatunek ten zaliczany jest do rodzaju Tauraco[5][8]. Wyróżniono trzy podgatunki[2][8].
Podgatunki i zasięg występowania
[edytuj | edytuj kod]Wyróżnia się trzy podgatunki Tauraco persa, które zamieszkują[2][8]:
- Tauraco persa buffoni (Vieillot, 1819) – turak gwinejski[5] – zachodnia część areału: od Senegalu i Gambii do Liberii
- Tauraco persa persa (Linnaeus, 1758) – turak zielonoczuby[5] – środkowa część areału: od Wybrzeża Kości Słoniowej przez Ghanę po zachodni Kamerun
- Tauraco persa zenkeri Reichenow, 1896 – wschodnia i południowa część areału: południowy Kamerun, Kongo, północno-zachodnia Demokratyczna Republika Konga, Gabon i północna Angola
Opis gatunku
[edytuj | edytuj kod]2.jpg)
Upierzenie kolorowe: zielona głowa wraz z czubem, grzbiet, szyja i pierś; pokrywy skrzydłowe i ogon ciemnofioletowe; środkowa część lotek jaskrawoczerwona (dobrze widoczna w locie), u podgatunku T. persa buffoni czerwone lotki mają dodatkową, białą pręgę. Dziób czerwony, częściowo zakryty piórami. Oko otoczone nagą, czerwoną obwódką, z białą plamą przed okiem i czarną kreską pod. U podgatunków T. persa persa i T. persa zenkeri pod czarną kreską jest dodatkowa biała. Skrzydła dość krótkie, zaokrąglone, ogon długi. Lata słabo, za to zręcznie skacze i wspina się wśród koron drzew. Charakterystyczny, donośny głos turaka przypomina ochrypłe szczekanie (kour-kour)[6].
- Średnie wymiary
Długość ciała: 43 cm (wraz z długim ogonem). Masa ciała: 225–295 g.
- Biotop
Gęste, nizinne lasy równikowe lub zadrzewienia na skraju sawann.
- Pożywienie
Owoce, pąki, liście i kwiaty drzew. W okresie lęgowym także owady[9].
- Rozmnażanie
Sezon lęgowy rozpoczyna się wraz z nadejściem pory deszczowej. Każda para ustala własne terytorium, gdzie w gęstej koronie drzew (na wysokości 2–5 m) buduje niedbale złożone gniazdo. Samica składa zwykle 2 biało-kremowe jaja. Wysiadują obydwoje rodzice przez 21–23 dni. Pisklęta wykluwają się niedołężne, pokryte czarnym puchem. Młode opuszczają gniazdo po 5–6 tygodniach, lecz pozostają pod opieką dorosłych do ukończenia 4 miesięcy życia[9].
Status
[edytuj | edytuj kod]Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje turaka zielonoczubego za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern). Liczebność populacji nie została oszacowana, ale ptak ten opisywany jest jako dość pospolity w znacznej części swego zasięgu występowania. Ze względu na brak dowodów na spadki liczebności bądź istotne zagrożenia dla gatunku BirdLife International uznaje trend liczebności populacji za prawdopodobnie stabilny[4].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Tauraco persa, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c Green Turaco ((Tauraco persa). The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-08)]. (ang.).
- ↑ a b c d D. Lepage: Guinea Turaco Tauraco persa. [w:] Avibase [on-line]. [dostęp 2023-01-03]. (ang.).
- ↑ a b Tauraco persa, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b c d Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Musophaginae Lesson, 1828 - turaki (Wersja: 2022-09-20). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2023-01-03].
- ↑ a b Mały słownik zoologiczny. Ptaki T.II. Przemysław Busse (red.). Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 304. ISBN 83-214-0043-4.
- ↑ a b K. Linneusz, Systema naturae per regna tria naturae: secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis, wyd. 10, t. 1, Holmiae 1758, s. 111 (łac.).
- ↑ a b c F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Turacos, bustards, cuckoos, mesites, sandgrouse. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-05-18]. (ang.).
- ↑ a b Guinea Turacos. [w:] Avian Web [on-line]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-05-16)]. (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).