Ulica Górnicza w Tarnowskich Górach

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
ulica Górnicza
Śródmieście-Centrum
Ilustracja
ul. Górnicza – widok w kierunku południowym
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miejscowość

Tarnowskie Góry

Długość

1300 m

Przebieg
0 m Rynek
35 m ul. Adama Jurczyka
80 m ul. Mleczna
120 m ul. Jana Bondkowskiego
170 m ul. św. Jacka
270 m ul. Juliusza Ligonia
300 m ul. Legionów
700 m ← ul. Rudna
→ ul. Ogrodowa
800 m ul. Józefa Piernikarczyka
1300 m Obwodnica Tarnowskich Gór 11 78
↓ ul. Mała
Położenie na mapie Tarnowskich Gór
Mapa konturowa Tarnowskich Gór, na dole znajduje się punkt z opisem „ulica Górnicza”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „ulica Górnicza”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „ulica Górnicza”
Położenie na mapie powiatu tarnogórskiego
Mapa konturowa powiatu tarnogórskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „ulica Górnicza”
Ziemia50°26′19,6″N 18°51′13,4″E/50,438778 18,853722
Multimedia w Wikimedia Commons

Ulica Górnicza w Tarnowskich Górach – jedna z głównych ulic Tarnowskich Gór przebiegająca przez dzielnicę Śródmieście-Centrum[1].

Położenie[edytuj | edytuj kod]

Ulica Górnicza jest jedną z dwóch ulic odchodzących od tarnogórskiego Rynku w kierunku południowym (drugą jest ulica Gliwicka). Aż do skrzyżowania z ulicą Legionów wchodzi w skład zespołu urbanistycznego zabytkowego Śródmieścia wpisanego 27 kwietnia 1966 do Rejestru Zabytków (nr rej. A/610/66)[2].

Do 31 grudnia 2021 roku dalszy odcinek ulicy Górniczej był drogą powiatową klasy L o numerze 3301S powiatu tarnogórskiego (do 31 grudnia 2019 również 600-metrowy odcinek ulicy Małej, będącej kontynuacją ulicy Górniczej za jej skrzyżowaniem z obwodnicą miasta, miał status drogi powiatowej[3])[1], został on jednak przejęty przez Miasto Tarnowskie Góry i od 1 stycznia 2022 roku ma status drogi gminnej[4].

Nazwa[edytuj | edytuj kod]

Zabytkowy Dworek Goethego z XVIII wieku

Ulica Górnicza od 2. połowy XIX wieku do 1925 roku oraz w latach 1939–1945 nosiła niemieckojęzyczną nazwę Bergwerkstraße, wcześniej prawdopodobnie Lisczerstraße, nawiązującą do Lyszcza – jednego z historycznych tarnogórskich przedmieść[5]. W latach 1925–1939 (dwudziestolecia międzywojennego) oraz od roku 1945 ul. Górnicza[6].

Budynki[edytuj | edytuj kod]

Początkowy odcinek ul. Górniczej widziany z Rynku

Przy ulicy Górniczej znajdują się obiekty wpisane do rejestru zabytków[2]:

Z kolei walory historyczno-architektoniczne poniższych obiektów zostały wyróżnione wpisem do Gminnej Ewidencji Zabytków[8]:

  • gmach Oddziału oraz Inspektoratu Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ul. Górnicza 4); wybudowana w l. 1912-1914 dawna siedziba tarnogórskiej gminy żydowskiej (dom kahalny)[9][10],
  • budynek Komendy Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w Tarnowskich Górach (ul. Górnicza 36),
  • budynek dawnego aresztu miejskiego sąsiadujący z zabytkowym tarnogórskim ratuszem (ul. Górnicza 1),
  • budynek dawnego szpitala miejskiego wybudowanego w l. 1884-1885 na rogu ulicy Górniczej i ulicy Legionów[11],
  • krzyż górniczy kamienny z 1878 roku na postumencie, odnowiony w latach 2019–2020[12],
  • dwie chałupy gwareckie z poł. XIX wieku (ul. Górnicza 39 i 42),
  • 16 kamienic i budynków mieszkalnych, najczęściej z II połowy XIX wieku.

Ponadto na rogu ulicy Górniczej oraz Rynku znajdują się wpisane do rejestru zabytków: Ratusz oraz Dom Cochlera[2].

W latach 1961–1999 na niewielkiej hałdzie u zbiegu ul. Górniczej i ul. Piernikarczyka ustawiony był pomnik upamiętniający uruchomienie w 1788 roku pierwszej maszyny parowej na kontynencie europejskim. Składał się z podmurówki z wbudowanym metalowym masztem oraz kołem zębatym maszyny parowej[13].

Mieszkalnictwo[edytuj | edytuj kod]

Według danych Urzędu Stanu Cywilnego na dzień 31 grudnia 2022 roku przy ulicy Górniczej zameldowane na pobyt stały były 433 osoby[14].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b BIP – Zarząd Dróg Powiatowych w Tarnowskich Górach: Aktualny wykaz dróg powiatowych. 2020-09-09. [dostęp 2020-09-24]. (pol.).
  2. ↑ a b c Rejestr zabytków nieruchomych w województwie śląskim. Narodowy Instytut Dziedzictwa. [dostęp 2020-12-31]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  3. ↑ Rada Miejska w Tarnowskich Górach: Uchwała nr XIII/149/2019 Rady Miejskiej w Tarnowskich Górach z dnia 25 września 2019 r. w sprawie zaliczenia drogi do kategorii dróg publicznych gminnych. Dziennik Urzędowy Województwa Śląskiego, 2019-10-03. [dostęp 2021-12-29]. (pol.).
  4. ↑ Rada Miejska w Tarnowskich Górach: Uchwała nr XXXVIII/425/2021 Rady Miejskiej w Tarnowskich Górach z dnia 29 września 2021 r. w sprawie przejęcia dotychczasowej drogi powiatowej nr 3301S (fragment ul. Górniczej w Tarnowskich Górach) i zaliczenia jej do kategorii dróg gminnych. Dziennik Urzędowy Województwa Śląskiego, 2021-10-07. [dostęp 2021-12-29]. (pol.).
  5. ↑ Przemysław Nadolski, Miasto pod panowaniem pruskim i w obrębie II Rzeszy Niemieckiej (1763-1918), [w:] Jan Drabina (red.), Historia Tarnowskich Gór, Tarnowskie Góry: Muzeum w Tarnowskich Górach, 2000, s. 241, ISBN 83-911508-3-6.
  6. ↑ Dawne nazewnictwo ulic Tarnowskich Gór (niemieckie i polskie międzywojenne). tg1921.webpark.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2004-11-28)]..
  7. ↑ Spis obiektów nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków z terenu województwa śląskiego (pol.) wkz.katowice.pl [dostęp 2024-03-28]
  8. ↑ BIP – Urząd Miejski w Tarnowskich Górach: Gminna Ewidencja Zabytków. 2013-09-06. [dostęp 2015-09-15]. (pol.).
  9. ↑ GAZETA.PL FOTOFORUM. Dom kahalny -Tarnowskie Góry.
  10. ↑ Wirtualny sztetl: Dom kahalny w Tarnowskich Górach (ul. Górnicza 4). [dostęp 2015-09-15].
  11. ↑ Przemysław Nadolski, Miasto pod panowaniem pruskim i w obrębie II Rzeszy Niemieckiej (1763-1918), [w:] Jan Drabina (red.), Historia Tarnowskich Gór, Tarnowskie Góry: Muzeum w Tarnowskich Górach, 2000, s. 249, ISBN 83-911508-3-6.
  12. ↑ Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Tarnogórskiej: Miłośnicy ocalili zabytkowy krzyż górniczy z XIX w.. smzt.pl, 2020-04-10. [dostęp 2020-08-25]. (pol.).
  13. ↑ RYCH. Wędrujące pomniki maszyny parowej. „Montes Tarnovicensis”. nr 29, 2008-05. Oficyna Monos. ISSN 1640-0216. [dostęp 2021-07-25]. [zarchiwizowane z adresu]. (pol.). 
  14. ↑ BIP – Urząd Miejski w Tarnowskich Górach: Ludność miasta Tarnowskie Góry według stanu na dzień 31.12.2022 r.. 2023-01-11. [dostęp 2023-01-25]. (pol.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ulica_Górnicza_w_Tarnowskich_Górach&oldid=73335106”