Valdis Muktupāvels
 Valdis Muktupāvels w 2017 r. | |
| Państwo działania | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| doktor nauk humanistycznych | |
| Specjalność: etnografia muzyczna | |
| Alma Mater |
Uniwersytet Łotewski, Łotewska Akademia Muzyczna im. Jāzepsa Vītolsa |
| Doktorat |
1999 – nauki humanistyczne |
| wykładowca | |
|
Uniwersytet Łotewski | |
| Okres zatrudn. |
od 1987 |
| Odznaczenia | |
| |
Valdis Muktupāvels (ur. 9 listopada 1958) – jest łotewskim etnomuzykologiem, kompozytorem, muzykiem, doktorem sztuki, profesorem na Uniwersytecie Łotewskim.
Działalność naukowa[edytuj | edytuj kod]
Jest profesorem etnomuzykologii w Katedrze Folkloru i Etnologii na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Łotewskiego. Muktupāvels ukończył Wydział Chemii Uniwersytetu Łotewskiego w 1980 roku uzyskując specjalizację nauczyciela chemii. W 1999 roku obronił pracę doktorską pt.: "Systematyka łotewskich instrumentów muzycznych". Od 29 listopada 2018 r. jest pełnoprawnym członkiem Łotewskiej Akademii Nauk.[1]
W 2017 r. otrzymał nagrodę Łotewskiej Akademii Nauk "Największe Osiągnięcia Łotewskiej Nauki 2017 roku" za monografię pt.: "Ludowe Instrumenty muzyczne na Łotwie (lv: "Tautas mūzikas instrumenti Latvijā"). Muktupāvels został również odznaczony Orderem Wielkiego Księcia Giedymina piątej klasy (2001), a w latach 2003 i 2005 otrzymał doroczną Narodową Wielką Nagrodę w dziedzinie folkloru[2].
Muktupāvels specjalizuje się w łotewskiej i bałtyckiej, ludowej i współczesnej kulturze muzycznej: aspektach historycznych i społecznych, tradycjach i ich zmianach, instrumentach muzycznych oraz kwestiach kultury i tożsamości.
Był profesorem gościnnym na wielu uniwersytetach w Europie i Ameryce Północnej, jak również brał udział w zagranicznych konferencjach, m.in.: na Uniwersytecie Warszawskim[3]. Muktupāvels brał udział w projekcie badawczym CoHERE w ramach programu Horyzont 2020 w latach 2016-2019 oraz w krajowym programie badawczym Habitus (2014-2018)[4].
Muktupāvels jest autorem i współautorem sześciu książek i ponad pięćdziesięciu artykułów naukowych. Prace te zostały opublikowane w takich wydaniach jak The Grove Dictionary of Musical Instruments, Journal of Baltic Studies, The World of Music, The Garland Encyclopedia of World Music, Macmillan Encyclopedia of Religion i innych. Jest prezesem zarządu Łotewskiego Stowarzyszenia Autorów[2].
Wykształcenie, kwalifikacje akademickie i naukowe[5][edytuj | edytuj kod]
- 1975–1980 – Studia na Wydziale Chemii Łotewskiego Uniwersytetu Państwowego, dyplom G-I nr 313617.
- 1980–1983 – Studia na Wydziale Kultury i Sztuki, Łotewska Akademia Muzyczna im. Jāzepsa Vītolsa, dyplom z wyróżnieniem nr 069809.
- 1996 – Magister sztuki, Łotewska Akademia Kultury, dyplom nr 000004.
- 1999 – Doktor sztuki, Uniwersytet Łotewski, dyplom nr 000047.
- 2002 – Profesor nadzwyczajny etnomuzykologii, Uniwersytet Łotewski, dyplom LU-APR nr 0102.
- 2012 – Członek Łotewskiej Akademii Nauk, dyplom nr K-319
- 2014 – Profesor studiów folklorystycznych na Uniwersytecie Łotewskim, dyplom LU-PR nr 0339.
Działalność muzyczna[edytuj | edytuj kod]
Muktupāvels jest kompozytorem muzyki chóralnej, instrumentalnej i filmowej. Wśród jego twórczości wyróżnia się, np.: misteria Viena pati Jāņu zāle (2010) oraz Nemus sonorum. W jego dorobku twórczym znajdują się również Pārcēlājs (2004) oraz albumy z tradycyjnymi i nowoczesnymi wykonaniami na psałterionie[6] i koklach (2002) i muzyką dudową (2000 na Łotwie, 2002 w Wielkiej Brytanii).
Filmy z muzyką Muktupāvelsa to Litauen - grünes Herz Europas (NDR 2008), Dina (J. Podnieka Studija, 2005) i Lettland: Wildnis zwischen Russland und Riga (NDR 2003)[2].
Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]
Muktupāvels urodził się 9 listopada 1958 r. w Livani, jego rodzicami są Pēterisa i Hermīne Muktupāvels.
Jego żoną jest Rūta Muktupāvela, mają czwórkę dzieci.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
W dorobku publikacyjnym V. Muktupāvels znajdują się m.in.:[7]
- Rola źródeł historycznych i etnograficznych w odrodzeniu dud na Bałtyku, Ryga 2020, ISSN 03520447.
- Muzyczne instrumenty ludowe na Łotwie, Ryga 2017.
- Kokle – łotewskie psalterium: od odrodzenia tradycji do twórczości okresu world music, Warszawa 2016, ISBN: 978-83-64111-91-4.[8]
- Archaiczne Źródła Łotewskich Świą Letniego Przesilenia („Ligo”, „Rasos”), 2014.[9]
- "Niebezpieczne" pieśni ludowe: Ruch neofolklorystyczny okupowanej Łotwy w latach 80. XX wieku, Ryga, 2011, ISBN: 978-075466853-4.[10]
- Instrumenty muzyczne w regionie bałtyckim: historia i tradycje, Berlin 2002.
- O niektórych relacjach między stylami i kontekstami kokles w XX wieku, Journal of Baltic Studies, 2000.
- Systematyka łotewskich instrumentów muzycznych, Ryga 1999.[11]
- Nauka instrumentów muzycznych. Muzyka tradycyjna i popularna, Ryga 1997.[12]
Dyskografia[edytuj | edytuj kod]
Do dorobku muzycznego V. Muktupāvels zalicza się m.in.:
- 2002: Kokles, Wydawca: UPE - UPE CD 043, gatunek folk, world & country.
- 2013: Valdis Muktupāvels Un Draugi. Karsta Bija Jāņu Nakte. Saulgriežu Maģiskā Saspēle, gatunek folk, world & country.
- 2019 Critical Heritages Folk Oratorio "Rivers of our Being" autor muzyki.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Profesors Valdis Muktupāvels ievēlēts par Latvijas Zinātņu akadēmijas īsteno locekli [online], www.hzf.lu.lv, 30 listopada 2018 [dostęp 2024-01-02] (łot.).
- ↑ a b c Biogramy uczestników konferencji "Who is Europe?" | Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN w Warszawie [online], www.polin.pl [dostęp 2024-01-02].
- ↑ Kronika 2013 – Katedra Językoznawstwa Ogólnego, Migowego i Bałtystyki [online] [dostęp 2024-01-02] (łot.).
- ↑ State Research Programme Habitus - Latvian Academy of Culture [online], lka.edu.lv [dostęp 2024-01-02].
- ↑ Valdis Muktupāvels [online], web.archive.org, 9 sierpnia 2020 [dostęp 2024-01-02] [zarchiwizowane z adresu 2020-08-09].
- ↑ psałterion – Wielki słownik W. Doroszewskiego PWN [online], sjp.pwn.pl [dostęp 2024-01-02] (pol.).
- ↑ Scopus preview - Muktupāvels, Valdis - Author details - Scopus [online], www.scopus.com [dostęp 2024-01-02].
- ↑ Marta Grzybowska i inni red., Prace bałtystyczne: je̜zyk, literatura, kultura. 6 / pod redakcja̜ Marty Grzybowskiej, Moniki Michaliszyn i Joanny Tabor, Warszawa: Uniwersitetu, 2016, ISBN 978-83-64111-91-4 [dostęp 2024-01-02].
- ↑ Archaiczne źródła łotewskich świąt letniego przesilenia („Ligo”, „Rasos”) | Źródliska [online] [dostęp 2024-01-02] (pol.).
- ↑ Ian Peddie, Popular music and human rights, Ashgate popular and folk music series, Farnham, Surrey, England Burlington, VT: Ashgate, 2011, ISBN 978-1-4094-3757-4 [dostęp 2024-01-02].
- ↑ Rozprawa Systematyka łotewskich instrumentów muzycznych, https://dspace.lu.lv/dspace/handle/7/559?show=full [dostęp 2024-01-02].
- ↑ Instrumenty dęte, https://enciklopedija.lv/skirklis/5346 [dostęp 2024-01-02]