Vigdís Finnbogadóttir
.jpg) Vigdís Finnbogadóttir (1985) | |
| Data i miejsce urodzenia |
15 kwietnia 1930 |
|---|---|
| Prezydent Islandii | |
| Okres |
od 1 sierpnia 1980 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Odznaczenia | |
   
| |
Vigdís Finnbogadóttir (wym. ⓘ; ur. 15 kwietnia 1930 w Reykjavíku[1]) – islandzka działaczka kulturalna i polityk, prezydent Islandii w latach 1980–1996.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Do 1953 studiowała język francuski i literaturę w Grenoble i Paryżu, a w latach 1957–1958 historię teatru na Uniwersytecie Kopenhaskim. Na Uniwersytecie Islandzkim uzyskała licencjat z języka francuskiego i dyplom nauczycielski. Pracowała w Narodowym Teatrze Islandzkim, jako przewodnik turystyczny i jako nauczycielka w szkołach podstawowych, a także na macierzystej uczelni. W latach 1972–1980 pełniła funkcję dyrektora stołecznych scen teatralnych (kompanii Leikfélag Reykjavíkur)[2]. W 1976 została członkinią, a w 1978 przewodniczącą działającego w ramach Rady Nordyckiej komitetu doradczego do spraw kultury[1].
Pozostawała bezpartyjna, w latach 60. i 70. działała w ruchu pacyfistycznym, uczestnicząc w licznych protestach przeciw obecności bazy NATO w Keflavíku[3].
W 1980 jako pierwsza kobieta na świecie została wybrana w demokratycznych wyborach na stanowisko prezydenta[2]. Uzyskała wówczas 33,8% głosów, nieznacznie pokonując głównego konkurenta. Trzykrotnie zapewniała sobie reelekcję. W wyborach w 1984 i 1992 nie miała żadnego kontrkandydata. W 1988 wśród zgłoszonych kandydatów otrzymała zdecydowane poparcie (94,6% głosów)[4]. W 1996 nie ubiegała się o ponowny wybór[2].
Od końca lat 90. związana z UNESCO jako ambasadorem dobrej woli[1]. Była inicjatorką i pierwszą przewodniczącą Rady Kobiet Przywódczyń Świata w John F. Kennedy School of Government przy Uniwersytecie Harvarda.
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Order Sokoła Islandzkiego I klasy, z urzędu (1980)[5]
- Order Słonia (1981)[5][6]
- Krzyż Wielki Orderu Świętego Olafa (Norwegia, 1982)[7]
- Łańcuch Orderu Karola III (Hiszpania, 1985)[8]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Vigdís Finnbogadóttir, clubmadrid.org [zarchiwizowane 2017-08-12] (ang.).
- ↑ a b c Vigdís Finnbogadóttir, forseti.is [zarchiwizowane 2016-03-13] (ang.).
- ↑ Prezydenci Islandii [online], islandia.org.pl [dostęp 2017-08-24].
- ↑ 35 år sedan Vigdís Finnbogadóttir valdes till president [online], islandsbloggen.com, 29 czerwca 2015 [dostęp 2017-08-24] (szw.).
- ↑ a b Ordensdetaljer, borger.dk [zarchiwizowane 2013-12-07] (duń.).
- ↑ Modtagere af danske dekorationer [online], kongehuset.dk [dostęp 2025-09-23] (duń.).
- ↑ Tildelinger av ordener og medaljer [online], kongehuset.no [dostęp 2025-11-12] (norw.).
- ↑ Real Decreto 1635/1985, de 11 de septiembre, por el que se concede la Banda del Collar de la Real y Muy Distinguida Orden de Carlos III a Su Excelencia la Señora Vigdis Finnbogadottir, Presidenta de Islandia, boe.es, 14 września 1985 [dostęp 2025-11-12] (hiszp.).
|
