Vladimír Clementis

Vladimír Clementis

Data i miejsce urodzenia	20 września 1902 Tisovec, Austro-Węgry
Data i miejsce śmierci	3 grudnia 1952 Praga, Republika Czechosłowacka
Minister spraw zagranicznych Republiki Czechosłowackiej
Okres	od 1948 do 1950
Przynależność polityczna	Komunistyczna Partia Czechosłowacji
Poprzednik	Jan Masaryk
Następca	Viliam Široký
Odznaczenia

Vladimír Clementis i Jan Masaryk w 1946

Pomnik Vladimíra Clementisa w Tisovcu

Vladimír Clementis (ur. 20 września 1902 w Tisovcu, zm. 3 grudnia 1952 w Pradze) – czechosłowacki polityk komunistyczny słowackiego pochodzenia. W latach 1948–1950 minister spraw zagranicznych Republiki Czechosłowackiej. Bohater Czechosłowackiej Republiki Socjalistycznej.

Życiorys

W latach 1921–1925 studiował prawo na Uniwersytecie Karola w Pradze, 1924 wstąpił do KPCz, 1926–1930 był pomocnikiem adwokata, a 1931–1939 adwokatem w Bratysławie. Jednocześnie 1935–1938 był posłem do Zgromadzenia Narodowego. W 1939 udał się do Francji, a 1940–1945 przebywał w Wielkiej Brytanii, 1942 został włączony przez prezydenta Beneša w skład Czechosłowackiej Rady Narodowej na uchodźstwie (w Londynie), od kwietnia 1945 był sekretarzem ministerstwa spraw zagranicznych Czechosłowacji.

W 1939 został wykluczony z KPCz, 1945 przyjęty ponownie, 1945–1951 był posłem do Zgromadzenia Narodowego. Po nagłej śmierci ministra spraw zagranicznych Jana Masaryka w marcu 1948 został jego następcą (do marca 1950), jednocześnie 1949–1951 był członkiem KC KPCz. 3 lutego 1951 został aresztowany, następnie skazany na śmierć w procesie Rudolfa Slánský’ego i jego rzekomych wspólników w spisku przeciw władzom KPCz w listopadzie 1952 i następnie powieszony. W 1963 pośmiertnie zrehabilitowany.

W 1947 otrzymał Order Odrodzenia Polski I klasy.

Upamiętnienie

• W Tisovcu zachował się rodzinny dom V. Clementisa - parterowa, drewniana budowla konstrukcji zrębowej, pochodząca z końca XIX w., w znacznym stopniu zrekonstruowana. Urządzono w nim ekspozycję muzealną poświęconą życiu i działalności polityka.
• W 1972 w Tisovcu, na placu koło szkoły noszącej imię V. Clementisa, stanął jego pomnik.

Bibliografia

• Nikita Pietrow, Nowy ład Stalina. Sowietyzacja Europy 1945–1953, Warszawa 2015.
• Kronika XX wieku, red. Marian Michalik, Warszawa 2000.
• Vladimír Clementis, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2022-10-05]  (ang.).
• http://www.totalita.cz/vysvetlivky/o_clementisv.php (czes.)