Przejdź do zawartości

Vrbno pod Pradědem

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Vrbno pod Pradědem
Ilustracja
Stacja kolejowa w miejscowości
Vrbno pod Pradědem
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Czechy

Kraj

 morawsko-śląski

Powiat

Bruntál

Burmistrz

Petr Kopínec

Powierzchnia

68,91 km²

Wysokość

545 m n.p.m.

Populacja (2017)
• liczba ludności
• gęstość


5305[1]
77 os./km²

Kod pocztowy

793 26

Położenie na mapie kraju morawsko-śląskiego
Mapa konturowa kraju morawsko-śląskiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Vrbno pod Pradědem”
Położenie na mapie Czech
Mapa konturowa Czech, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Vrbno pod Pradědem”
Ziemia50°07′05″N 17°23′11″E/50,118056 17,386389
Strona internetowa

Vrbno pod Pradědem (hist. niem. Würbenthal) – miasto w Czechach, w kraju morawsko-śląskim, w powiecie Bruntál. Według danych z 2017 powierzchnia miasta wynosiła 6 891 ha, a liczba jego mieszkańców 5305 osób[1]. Położone jest na terenie Śląska Czeskiego, w jego górnośląskiej części, z wyjątkiem dzielnic Mnichov (niem. Einsiedel) i Železná (niem. Buchbergsthal), leżących na terenie dawnego dolnośląskiego księstwa nyskiego[2].

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Pierwszą miejscowością w miejscu dzisiejszego miasta była górnicza osada Gesenek, rozwijająca się w XIV wieku pod książęcym zamkiem Fürstenwalde. W 1611 osadzie nadał prawa miejskie Heinrich von Würben (Hynek Bruntálský z Vrbna) − miasto nosi dzisiaj jego rodowe nazwisko. Vrbno stało się wolnym miastem górniczym. Wtedy także powstała pierwsza szkoła dla około 100 uczniów (działała głównie w zimie, bo latem uczniowie pomagali rodzicom w pracach polowych).

Do XVII wieku w pobliżu Vrbna wydobywano złoto, srebro i rudę żelaza, działały huty oraz szklarnia. Od XVIII wieku rozwijało się włókiennictwo, a w XIX wieku przemysł.

Podczas spisu powszechnego w 1910 wszyscy mieszkańcy (w liczbie 3519) zadeklarowali język niemiecki jako rodzinny. W latach 1938–1945 należało do III Rzeszy.

Po II wojnie światowej miejscowi Niemcy zostali wysiedleni i nastąpiła gwałtowna industrializacja. Jej ofiarą oraz rozbudowy miasta stała się część zabytkowej zabudowy, wyburzanej m.in. na osiedla mieszkaniowe. Obecnie coraz większą rolę odgrywają małe i średnie przedsiębiorstwa oraz turystyka.

Części miasta

[edytuj | edytuj kod]

Terytorium miejscowości Vrbno pod Pradědem składa się z pięciu części:

Zabytki

[edytuj | edytuj kod]
Kościół św. Michała
  • rynek św. Michała - istniejący od 1607. Po wyburzeniach domów w północnej i zachodniej pierzei w 1974 najstarsze zachowane obiekty to dawna oberża Adler (obecnie dom mieszkalny nr 11) oraz kompleks klasztorny i szkoła Zakonu Krzyżackiego (miał w okolicy dobra aż do 1945, obecnie to dom dziecka i gimnazjum).
  • kościół św. Michała, pierwotnie z lat 16351637, postawiony w miejscu starszej kapliczki, zniszczonej przez protestantów. W 1837 dokonano przebudowy (a właściwie wybudowano go od nowa), zakończonej dopiero w 1844 (z powodów konstrukcyjnych niemal odpadła wieża). Wybudowany w stylu klasycystycznym.
  • pałacyk Grohmann, przebudowany w I połowie XIX wieku zamek z XVII wieku,
  • cmentarz z początku XIX wieku. Część nagrobków zostało przeniesionych ze starego cmentarza; najstarszy pochodzi z 1789,
  • drewniana dzwonnica ewangelicka z 1921,
  • ruiny zamku Fürstenwalde z XV wieku na zboczu góry Zámecká hora

Demografia

[edytuj | edytuj kod]

Źródło: Czeski Urząd Statystyczny

Turystyka

[edytuj | edytuj kod]

W miejscowości Vrbno pod Pradědem są hotele: „Centrum Stone – Hotel Sport” i „PARKHOTEL” oraz pensjonaty: „Ariana”, „Pod Pradědem”, „Pomodoro”, „U Hradilů”, „U Sedlářů” i „Zámeček Grohmann”.

Prowadzą z niego liczne szlaki turystyczne na trasach:

Szlak czerwony Vrbno pod Pradědem – Mnichov – dolina potoku Černá Opava – Rejvízgóra Bleskovec – góra Bílé skályszczyt Zlatý ChlumJesionik;
Szlak czerwony Vrbno pod Pradědem – góra Kopřivník – Kościół św. Anny – góra Anenský vrchAndělská HoraSvětlá Hora;
Szlak niebieski Vrbno pod Pradědem – góra Vysoká horaprzełęcz Malá hvězda – góra Ovčí vrch (1)[a] – góra HřebenHvězdaKarlova Studánka;
Szlak niebieski Vrbno pod Pradědem – góra Větrník – góra OstrýSpálené – Komora – góra Kotel – szczyt Solná hora – góra Supí lán – U Obrázku;
Szlak zielony Vrbno pod Pradědem – Bílý Potok – góra Pytlák – ruiny zamku Rabenštejn – góra Medvědí vrch – góra Medvědí louka – dolina potoku Šumný p. – Adolfovice;
Szlak zielony Vrbno pod Pradědem – Karlovice – góra Větrná – góra Svoboda – Krasov – góra Tříslový – Krnov,

oraz dwa szlaki spacerowe:

Vrbno pod Pradědem – góra Výří kameny – Vrbno pod Pradědem;
Vrbno pod Pradědem – góra Huk – Vrbno pod Pradědem.

Z Vrbna pod Pradědem prowadzi również pięć szlaków rowerowych na trasach:

(nr 553) Drakov – Vrbno pod Pradědem – Ludvíkov – Karlova Studánka – Hvězda – Malá MorávkaDolní Moravice – góra Harrachovský kopec – Rýmařov;
(nr 6029) Vrbno pod Pradědem – VidlySedlo nad Karlovou Studánkou (Kóta) – Karlova Studánka – Hvězda – Suchá RudnáBruntál[3];
(nr 6070) Vrbno pod Pradědem – Karlovice – Široká Niva – Skrbovice;
Vrbno pod Pradědem – góra Kopřivník – góra Anenský vrch – Andělská Hora – Suchá Rudná;
Vrbno pod Pradědem – góra Zámecká hora – góra Plošina – góra Žárový vrch-SV – góra Žárový vrch – góra Lyra – góra Lyra-J – Sedlo nad Karlovou Studánkou (Kóta).

Na stoku góry Pod Vysokou znajduje się trasa narciarstwa zjazdowego:

długość około 1500 m z wyciągiem narciarskim, określona jako łatwa[4].

Współpraca

[edytuj | edytuj kod]
  1. Oznaczenie indeksowane w odróżnieniu od znajdującego się w tym samym paśmie innego szczytu o tej samej nazwie Ovčí vrch (2) położonego przy osadzie Ramzová.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Počty obyvatel v obcích ČR. (ASPX). [w:] Ministerstvo vnitra České republiki [on-line]. Mvcr.cz, 2016-01-01. [dostęp 2016-01-17]. (cz.).
  2. Vrbno pod Pradědem – kostel sv. Michala (Turistická mapa) 1:12 000. Mapy.cz. (cz.).
  3. Trasy rowerowe – Z Vrbna pod Pradědem do Bruntalu. Czeskiegory.pl. [dostęp 2015-11-07]. (pol.).
  4. Ski Arena pod Vysokou horou – Vrbno pod Pradědem. Jeseniky.net. (cz.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]