Włodzimierz Radajewski
 Radajewski ze zdobycznym niemieckim pistoletem maszynowym Erma EMP przed bramą kamienicy przy ulicy Moniuszki 11 (gmach dawnego Towarzystwa Ubezpieczeń "Rosja") | |
 plutonowy podchorąży
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
od 1941 |
| Siły zbrojne | |
| Stanowiska |
dowódca 1 plutonu Kompanii Ochrony Sztabu Obszaru Warszawskiego AK „Koszta” |
| Główne wojny i bitwy | |
Włodzimierz Radajewski ps. „Rataj”, „Cygan” (ur. 4 sierpnia 1924 w Inowrocławiu, zm. 7 września 1944 w Warszawie) – plutonowy podchorąży, uczestnik powstania warszawskiego jako dowódca 1. plutonu kompanii „Koszta”
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Syn Stefana i Cecylii z domu Płócieniak[1]. Przed wojną uczęszczał do gimnazjum Marii Magdaleny w Poznaniu. W roku 1939 ukończył III klasę gimnazjalną. Po wybuchu wojny w grudniu 1939 został wysiedlony z rodziną z Poznania, przebywał u brata swojego ojca w majątku pod Stęszewem[2].
W połowie 1941 wraz z rodziną przybył do Warszawy. Podjął naukę na tajnych kompletach, oraz rozpoczął działalność konspiracyjną. W 1943 zdał maturę i podjął studia na tajnej Politechnice Warszawskiej.
Początkowo był żołnierzem konspiracyjnego batalionu kadeckiego „Kosynierów”, dowodząc okresowo plutonem w II kompanii[3]. Uczestniczył w akcjach zdobywania broni[4].
W końcu lutego 1943, po wpadce przy zdobywaniu broni, zmienił nazwisko na „Włodzimierz Wisłocki”[2]. Został skierowany na Kurs Szkoły Podchorążych Piechoty Obszaru Warszawskiego „Ojców”-„Szkoła”, który ukończył w stopniu plutonowego podchorążego[5]. W sierpniu 1943, po rozwiązaniu wskutek aresztowań i strat w akcjach bojowych batalionu został wraz z grupą żołnierzy batalionu zwerbowany przez instruktora Szkoły Podchorążych rtm. Zygumnta Konopkę „Nowina” do nowej jednostki kompanii sztabowej Obszaru[6].
Był żołnierzem Kompanii Ochrony Sztabu Obszaru Warszawskiego AK „Koszta”. Był członkiem patrolu dywersyjnego kompanii w ramach Oddziału Dywersji Bojowej DB „3” Śródmieście Kedywu Okręgu Warszawskiego Armii Krajowej[7], dowodzonego przez pchor. Jana Gąssowskiego „Kulesza”[8].
13 czerwca 1944 przy ul. Żurawiej 1 przy placu Trzech Krzyży w Warszawie wraz z pchor. Gąssowskim przeprowadził udany zamach na niemieckich zbrodniarzy wojennych, podoficerów Sicherheitspolizei Wilhelma Leitgebera i Rudolfa Peschla[9].
W powstaniu był dowódcą 1 plutonu kompanii „Koszta”. Jego pluton zgrupowany na ul. Rymarskiej 6, zmuszony był do wyruszenia 1 sierpnia o godz. 16.20, co doprowadziło do starcia z oddziałami niemieckimi przy ul. Senatorskiej[10]. Po przedarciu się w nocy z 1 na 2 sierpnia przez Ogród Saski, połączył się z kompanią w rejonie ul. Moniuszki. 7 sierpnia jego pluton wzmocnił kompanię WSOP por. Wyczółkowskiego „Romański”, w obronie przed atakami Dirlewangera.
Uczestniczył w zdobyciu PAST-y przy ul. Zielnej 37. Został wymieniony w rozkazie specjalnym dowódcy obwodu Śródmieście płk Franciszka Pfeiffera „Radwan” jako jeden z wyróżnionych przy zdobywaniu PAST-y[11]. 24 sierpnia brał udział w walkach o Komendę Policji, a następnie po upadku Powiśla od 7 września uczestniczył w obronie Nowego Światu. Zginął w walkach 7 września 1944, na linii Nowego Światu, między Świętokrzyską a Warecką. Niosąc mu pomoc zginęła również dr Danuta Staszewska „Marta”[12].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Włodzimierz Radajewski. Biogram na stronie Muzeum Powstania Warszawskiego. www.1944.pl. [dostęp 2011-10-12].
- ↑ a b Włodzimierz Radajewski. Biogram na stronie Światowego Związku Żołnierzy AK – Okręg Wielkopolska. akwielkopolska.pl. [dostęp 2011-10-12].
- ↑ Andrzej Dławichowski (opr.): 135 Pluton AK VII Zgrupowania „Ruczaj i jego kadeckie korzenie. Warszawa: Wydawnictwo Doroty Karaszewskiej, 1994, s. 56.
- ↑ Andrzej Dławichowski (opr.): 135 Pluton AK VII Zgrupowania „Ruczaj i jego kadeckie korzenie. Warszawa: Wydawnictwo Doroty Karaszewskiej, 1994, s. 58.
- ↑ Andrzej Dławichowski (opr.): 135 Pluton AK VII Zgrupowania „Ruczaj i jego kadeckie korzenie. Warszawa: Wydawnictwo Doroty Karaszewskiej, 1994, s. 86.
- ↑ Jan Gozdawa-Gołębiowski. Kompania sztabowa Obszaru Warszawskiego AK „Koszta”. „Rocznik Warszawski”. XX, s. 117, 1988.
- ↑ Obwodowe Oddziały Dywersji Bojowej Okręgu Warszawa. Dokumenty warszawskiego Kedywu z lat 1943–1945. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2010, s. 55.
- ↑ Obwodowe Oddziały Dywersji Bojowej Okręgu Warszawa. Dokumenty warszawskiego Kedywu z lat 1943–1945. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 201, s. 55, 72.
- ↑ Andrzej Dławichowski (opr.): 135 Pluton AK VII Zgrupowania „Ruczaj i jego kadeckie korzenie. Warszawa: Wydawnictwo Doroty Karaszewskiej, 1994, s. 87.
- ↑ Jan Gozdawa-Gołębiowski. Kompania sztabowa Obszaru Warszawskiego AK „Koszta”. „Rocznik Warszawski”. XX, s. 120, 1988.
- ↑ Robert Bielecki: W zasięgu PAST-y. Warszawa: Czytelnik, 1994, s. 245.
- ↑ Jan Gozdawa-Gołębiowski. Kompania sztabowa Obszaru Warszawskiego AK „Koszta”. „Rocznik Warszawski”. XX, s. 142, 1988.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Włodzimierz Radajewski. Biogram na stronie Światowego Związku Żołnierzy AK – Okręg Wielkopolska. akwielkopolska.pl. [dostęp 2011-10-12].
- Wielka Ilustrowana Encyklopedia Powstania Warszawskiego, tom 6. Redaktor naukowy Piotr Rozwadowski. Dom Wydawniczy „Bellona”, Warszawa 2004. ISBN 83-11-09261-3.