Wanda Melcer

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wanda Melcer
ilustracja
Data i miejsce urodzenia

31 marca 1896
Helsinki

Data i miejsce śmierci

4 kwietnia 1972
Warszawa

Narodowość

Polka

Alma Mater

Uniwersytet Warszawski

Dziedzina sztuki

literatura

Ważne dzieła

Miasto zwierząt

Wanda Zofia Melcer primo voto Rutkowska, secundo voto Sztekkerowa (ur. 31 marca 1896 w Helsinkach, zm. 4 kwietnia 1972 w Warszawie[1]) – polska powieściopisarka, poetka, publicystka, inicjatorka powołania Towarzystwa Reformy Obyczajów, działaczka na rzecz kampanii świadomego macierzyństwa oraz członkini Armii Krajowej.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodziła się 31 marca w 1896 roku w Helsinkach[1], w rodzinie kompozytora Henryka Melcera-Szczawińskiego[2] i Heleny Szczawińskiej ze Szczawina Małego h. Prawdzic[1]. W 1912 zadebiutowała jako poetka w miesięczniku Sfinks. Ukończyła studia filozoficzne na Uniwersytecie Warszawskim i Akademię Sztuk Pięknych w Warszawie. Po wydaniu dwóch tomików wierszy zajęła się wyłącznie pisaniem powieści oraz reportaży.

W 1924 roku wydała powieść Miasto zwierząt. W latach 1927–1939 była współpracowniczką warszawskiego tygodnika Wiadomości Literackie. Od 1927 roku uczestniczyła w różnych akcjach społecznych, związanych przede wszystkim ze świadomym macierzyństwem – kampanią rozpoczętą w Polsce właśnie w latach 20. W dwudziestoleciu międzywojennym jej utwory były rozpoznawalne i chętnie czytane[3].

Podczas okupacji była żołnierzem Armii Krajowej, w latach 1943–44 współpracowała z pismem „Głos Demokracji”.

Po wojnie wstąpiła do PZPR, działała w Lidze Kobiet oraz w Towarzystwie Świadomego Macierzyństwa[4].

Dwukrotnie zamężna. W latach 1919–1927 była żoną artysty malarza Szczęsnego Rutkowskiego, później wyszła za zapaśnika Teodora Sztekkera[5], z którym miała bliźnięta – Elżbietę (1932–1986) i Eryka (1932–2002)[6][7].

Zmarła 4 kwietnia 1972 w Warszawie, pochowana we wspólnym grobie z mężem na cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera B17-1-20)[7].

Grób Teodora Sztekkera i Wandy Melcer na cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie

Twórczość wybrana[8][edytuj | edytuj kod]

Proza i poezja[edytuj | edytuj kod]

  • Płynące godziny (1917) [wiersze]
  • Na pewno książka kobiety (1920) [wiersze]
  • Józefina (1921)
  • Miasto zwierząt (1924)
  • Narzeczona z Angory (1928)
  • Święta kucharka (1930) [jako Wanda Sztekkerowa]
  • Kochanek zamordowanych dziewcząt (1934) [opow.]
  • Dwie osoby (1936)
  • Morele Madzi (1938)
  • Wyspa szczęścia (1947)
  • Statek 1092 (1952)
  • Ameryka szuka piechura (1952)

Reportaże[edytuj | edytuj kod]

  • Turcja dzisiejsza (1925)
  • Nad srebrną rzeką (1927) [Argentyna]
  • Czarny ląd – Warszawa (1936) [warszawscy Żydzi]
  • Wyprawa na odzyskane ziemie (1945)
  • 6 tygodni w ZSRR (1947)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c Wanda Zofia Melcer (M.J. Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego) [online], www.sejm-wielki.pl [dostęp 2017-11-20].
  2. Henryk Melcer (M.J. Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego) [online], www.sejm-wielki.pl [dostęp 2017-11-20].
  3. Agata Araszkiewicz, Feministyczna Atlantyda Agata Araszkiewicz [online] [dostęp 2017-11-13] (pol.).
  4. Anna Kowalska, Dzienniki 1927–1969, przedmowa Julia Hartwig, wybór przygotowanie i przypisy Paweł Kądziela, Warszawa: Iskry, 2008, s. 72.
  5. Dzień Dobry R.4, nr 313 (11 listopada 1934). Dostęp https://polona.pl/item/15166883/5/
  6. Dzień Dobry R.6, nr 93 (2 kwietnia 1936). Dostęp https://polona.pl/item/15167881/4/
  7. a b Wyszukiwarka cmentarna --- Warszawskie cmentarze [online], www.cmentarzekomunalne.com.pl [dostęp 2023-09-28].
  8. Według katalogów Biblioteki Narodowej.