Wezuwian
 Krzyształki wezuwianu | |
| Właściwości chemiczne i fizyczne | |
| Inne nazwy |
idokraz |
|---|---|
| Skład chemiczny |
krzemian wapnia, magnezu, żelaza i glinu |
| Twardość w skali Mohsa |
6,5 |
| Przełam |
muszlowy |
| Łupliwość |
niewyraźna |
| Układ krystalograficzny |
tetragonalny |
| Gęstość minerału |
3,27 – 3,45 g/cm³ |
| Właściwości optyczne | |
| Barwa |
ciemnozielona, oliwkowa, żółtobrązowa, niekiedy niebieska, czerwona, różowa, bywa też bezbarwny |
| Rysa |
biała |
| Połysk |
szklisty, tłusty |
Wezuwian, idokraz – minerał z gromady krzemianów, należy do minerałów szeroko rozpowszechnionych, występuje w bardzo wielu regionach Ziemi.
Nazwa pochodzi od Wezuwiusza, minerał odkryto bowiem w produktach erupcyjnych tego włoskiego wulkanu (A.G. Werner, 1795 r.).
Właściwości[edytuj | edytuj kod]
Często tworzy dobrze wykształcone kryształy słupkowe i tabliczkowe. Ściany słupów wykazują niekiedy prążkowanie. Występuje w formie skupień ziarnistych, promienistych, igiełkowych. Jest kruchy i przezroczysty.
Niektóre barwne odmiany mają swoje odrębne nazwy (mineralogiczne, gemmologiczne):
- wiluit – ciemnozielony, czarnozielony
- egeran – brązowy, często tworzy promieniste skupienia
- cypryn – jasnoniebieski
- ksantyt – żółty, żółtozielony, żółtobrązowy
- kalifornit – jasnozielony, tworzący zbite skupienia
Występowanie[edytuj | edytuj kod]
Występuje głównie w skałach metamorficznych, najczęściej w marmurach i skarnach, a także w obrębie masywów serpentynowych. Znaczne rzadziej w syenitach nefelinowych.
Miejsca występowania na świecie: USA – Kalifornia, Oregon, Arkansas, MontanaPensylwania; Meksyk, Brazylia, Kenia, Pakistan, Rosja, Norwegia, Czechy, Austria, Niemcy.
W Polsce stwierdzony w okolicach Strzegomia i Strzelina, na Pogórzu Kaczawskim, w Górach Izerskich.
Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]
- ma znaczenie kolekcjonerskie,
- niektóre odmiany (kalifornit) bywają stosowane w jubilerstwie (kamień półszlachetny) do wyrobu biżuterii (kaboszony, paciorki). Kryształy jubilerskie pochodzą z Brazylii, Kanady, Meksyku.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- G.G. Gormaz, J.J. Casanovas: Atlas mineralogii, „Wiedza i życie” 1992 r.
- O. Medenbach, C. Sussieck-Fornefeld: Minerały, „Świat Książki” – 1996 r.
- W. Heflik, L. Natkaniec-Nowak: Minerały Polski, Wyd. „Antykwa” – 1998 r.
- J. Żaba: Ilustrowany słownik skał i minerałów, Videograf II Sp. z o. o – 2003 r.
- W. Schumann: Minerały świata, O. Wyd. „Alma- Press” 2003 r.